کد خبر: ۲۱۲۶۷۶
تاریخ انتشار: ۰۹ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۳:۵۷
«تجارت آنلاین» دیدگاه کارشناسان را بررسی کرد
با اعلام بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی به ۲۱.۳۱ درصد رسید و به روند رکوردشکنی خود در دو ساله اخیر ادامه داد. مطابق اعلام بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی در ۳۰ تیر ۱۴۰۱ با ثبت رقم ۲۱.۳۱‍ درصد، رشدی ۰.۱۷ واحد درصدی را نسبت به هفته گذشته ثبت کرد.

رابطه نرخ بهره و بازار سرمایه


گروه اقتصاد کلان: در مفاهیم بازارهای مالی، افزایش نرخ بهره بانکی رابطه معکوسی با رشد بازار سرمایه دارد زیرا افزایش نرخ بهره منجر به افزایش هزینه فرصت، کاهش ارزندگی سهام به دلیل فزونی نرخ تنزیل و همچنین کاهش انگیزه سفته­‌بازی در بازارهای مالی می‌شود.

به گزارش «تجارت آنلاین»، حال این سوال ایجاد می­‌شود آیا نرخ بهره بین بانکی همان نرخ بهره بانکی است که برای سپرده‌­گذاران لحاظ می­‌گردد؟ آیا به صورت مستقیم اثر مشابهی بر بازار سرمایه دارند؟ برای پاسخ به سوال ابتدا تعریفی در مورد نرخ بهره بین بانکی ارائه میگردد.

بانک‌ها به دلایل مختلف که اثرگذار بر عرضه و تقاضای پول است، تغییر نرخ سود تسهیلات یا سود سپرده‌ها ممکن است به‌صورت کوتاه‌مدت دچار کمبود نقدینگی یا مازاد آن شوند. با کمبود نقدینگی، برخی بانک­‌های متقاضی پول وام‌گیرنده می‌شوند و از منابع مازاد نقدینگی سایر بانک‌های دیگر استفاده می‌کنند. این نوع تبادلات بین بانکی معمولاً خیلی کوتاه‌مدت و در بیشتر مواقع به‌صورت یک شبه (over night) برای تسویه مطالبات بانک مرکزی است و اغلب روز بعد تسویه می‌گردد. حال با نگاهی بر تعاریف فوق درمی‌­یابیم که نرخ بهره بین بانکی متفاوت از نرخ بهره بانکی مرسوم است. از این رو نمی­‌توان رابطه مستقیمی بین آن و بازدهی شاخص کل تعمیم داد.

از سوی دیگر با اعلام بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی به ۲۱.۳۱ درصد رسید و به روند رکوردشکنی خود در دو ساله اخیر ادامه داد. مطابق اعلام بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی در ۳۰ تیر ۱۴۰۱ با ثبت رقم ۲۱.۳۱‍ درصد، رشدی ۰.۱۷ واحد درصدی را نسبت به هفته گذشته ثبت کرد. نرخ بهره بین بانکی یکی از ابزارهای مهم برای کنترل تورم است و افزایش آن می‌تواند اثر مثبتی در کاهش نرخ تورم داشته باشد.

محمدابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه گفته است: آمارهای جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ بهره بین بانکی به ۲۱٫۳ و آمار تورم نقطه‌ای به ۵۴ درصد رسید. وی ادامه داد: نرخ بهره بین بانکی مستقیم بر بازار سرمایه اثرگذار نیست. نرخ بهره بین بانکی، یک نرخ شبانه‌ای است که بانک‌ها به یکدیگر قرض می‌دهد و به نوعی نرخ استقراض بین بانکی است که تسویه می شود.

این کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: نرخ بهره و سود سپرده‌هایی که ما می‌شناسیم و تاثیر مستقیم بر بازار سرمایه دارد با این نرخ فرق دارد. اما این نرخ بی‌معنی نیست و افزایش این نرخ نشان می‌دهد بانک‌ها در جذب نقدینگی موفق نبوده‌اند و در بازار سرمایه نیز حجم معاملات نشان می‌دهد که این نقدینگی جذب بازار نشده است. سماوی در ادامه گفت: با وجود این مسائل می‌توانیم انتظار رشد در بازارهای موازی داشته باشیم. افزایش حجم معاملات نیز این موضوع را نشان می‌دهد.

حتی ممکن است به سهامداران این سیگنال داه شود که افزایش نرخ بهر بین بانکی و بی توجهی دولتمردان و مسئولان بانک مرکزی نشان دهنده سیاست‌های انقباظی در آینده خواهد بود. یک استاد دانشگاه گفت: تاثیر افزایش نرخ بهره بین بانکی در حد یکی دو درصد بر بازار سرمایه قابل ملاحظه نیست ضمن اینکه به سایر نرخ‌های بهره به ویژه نرخ‌های بهره بانکی نیز سرایت پیدا نکرده است.

کامران ندری؛ استاد اقتصاد در گفتگو با خبرنگار ایبِنا با بیان اینکه وضعیتی که در شاخص بورس شاهد بودیم ریزش یا افت شدید تلقی نمی‌شود و دلیلی نمی‌بینم که نوسانات بازار سرمایه را به نرخ بهره بازار بین بانکی نسبت دهیم چرا که افزایش قابل ملاحظه‌ای نبوده است؛ اظهارکرد: می‌توان گفت نوساناتی در بازار سرمایه داریم که آن هم تا حدودی طبیعی است. ممکن است برحسب تصادف در چند روز گذشته تعداد روز‌هایی که بازار قرمز بوده از سبزپوشی بازار بیشتر بوده باشد.

وی ادامه داد: چه اتفاقی باید بیفتد که تصور کنیم بازار روند مثبتی را طی کند؟ آیا تحولی در وضعیت اقتصاد ما رخ داده است؟ بازار‌های مالی خیلی سریع به اخبار مثبت و منفی اقتصاد واکنش نشان می‌دهند که در ماه‌های گذشته نیز اخبار منفی در اقتصاد ما زیاد بوده که می‌تواند بر بازار تاثیر بگذارد.

این تحلیلگر مسائل پولی و بانکی درباره نوسانات بازار بورس و بازار سرمایه تاکید کرد: تصور نمی‌کنم عامل قرمزپوشی بازار در چندوقت گذشته افزایش نرخ بهره بین بانکی باشد چرا که عامل قابل ملاحظه‌ای نیست. به گفته ندری، در یکسال گذشته حتی روز‌هایی که بازار مثبت بوده است هم نرخ بهره بین بانکی حدود ۱۸ تا ۱۹ درصد بوده و در حال حاضر ۲۰ تا ۲۱ درصد شده است بنابراین این افزایش یک درصدی قابل ملاحظه نیست.

این استاد دانشگاه گفت: نکته مهم دیگر اینکه بانک مرکزی جلوی سرایت و انتقال افزایش نرخ بهره بین بانکی به نظام بانکی را گرفته است یعنی به بانک‌ها اجازه داده نشده است که به این دلیل، نرخ بهره سپرده یا تسهیلات را تغییر دهند؛ بنابراین نمی‌توان این مورد را از دلایل افت بورس دانست. از نگاه او، عوامل دیگر به مراتب می‌تواند در نوسانات بازار سرمایه اعم از اخبار منفی موثرتر باشد، اما گویا افرادی که می‌خواهند توجیحی برای منفی شدن بازار ذکر کنند عامل نرخ بهره بین بانکی را پررنگ می‌بینند.

عملکرد بانک مرکزی چه باید باشد؟
ندری با تاکید براینکه بانک مرکزی در شرایط کنونی از یک قاعده پولی تبعیت می‌کند، اظهار کرد: یعنی با توجه به شرایط تورمی که در اقتصاد است تصمیم گرفته پایه پولی از حدی بالاتر نرود. وقتی هم بانک مرکزی در حال کنترل رشد پایه پولی است طبیعتا کنترل و مهار تزریق پایه پولی به بازار بین بانکی منجر به افزایش نرخ بهره در این بازار می‌شود. اگر بخواهیم نرخ بهره بین بانکی افزایش نیابد بانک مرکزی باید منابع جدیدی به بازار بین بانکی تزریق کند و اجازه دهد رشد پایه پولی افزایش پیدا کند.
این تحلیلگر مسائل پولی و بانکی گفت: اگر بانک مرکزی بخواهد برنامه کنترل رشد پایه پولی را کنار بگذارد نرخ بهره در بازار بین بانکی کاهش پیدا می‌کند، اما با این سیاست، تورم بالا تداوم و استمرار پیدا می‌کند بنابراین باید نگاه کلان‌تری داشت.

ندری با تاکید براینکه کاهش نرخ بهره بین بانکی با برنامه کنترل و مهار رشد پایه پولی توسط بانک مرکزی سازگاری ندارد، اظهار کرد: بنابراین بانک مرکزی یا باید با تزریق جدید به بازار بین بانکی اجازه دهد رشد پایه پولی بالا برود یا اینکه سیاست‌های کلان‌تری را دنبال کند. بانک مرکزی که نباید به نوسانات جزئی در بازار سهام توجه کند بلکه آنچه مهم است این است که وظیفه اصلی بانک مرکزی کنترل نرخ تورم و پایه پولی است. وی افزود: نرخ بهره بین بانکی که دستوری تعیین نمی‌شود؛ بلکه بستگی به عرضه ذخائر و میزان تزریق منابع جدید دارد. بانک مرکزی با توجه به شرایط اقتصادی کشور تصمیم دارد که رشد پایه پولی را کنترل کند؛ بنابراین اگر بانک مرکزی این سیاست انقباضی را دنبال نکند ممکن است نرخ تورم‌های بالا در اقتصاد ما پایدار شود که فشار سنگینی را به مردم وارد خواهد کرد و این در حالی است که نرخ تورم در چند ماه گذشته از سقف تاریخی خود عبور کرد. این استاد دانشگاه گفت: این سیاست‌ها هرچند در کوتاه مدت ممکن است اثر منفی روی بازار مالی داشته باشد، اما در بلند مدت، کنترل تورم روی اقتصاد و بازار‌های مالی مختلف اثر مثبت خواهد داشت.

نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار