تجارت آنلاین: مدتی می‌شود که خاموشی و قطعی برق، مهمان ناخوانده منزل مردم شده است و زندگیشان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. شرایطی که ریش‌سفیدان تنها در دوران جنگ از آن خاطره دارند. حالا اینکه دلیل این خاموشی‌ها چه می‌تواند باشد و مسئول کیست به یک طرف اما با توجه به وابستگی جدی زندگی مردم به برق و اثرات مخربی که این قطعی‌های گاه و بیگاه بر زندگی روزمره مردم می‌گذارد و تا حد زیادی باعث مختل شدن فعالیت‌های روزانه‌شان می‌شود را به راحتی نمی‌توان از آن عبور کرد. میزان نارضایتی مردم از شرایط تامین برق به حدی است که شب گذشته پس از تحمل ساعت‌ها خاموشی شاهد تجمعات اعتراضی پیرامون اداره توزیع نیروی برق شهرهای مختلف و همچنین پست‌های برق منطقه‌ای بودیم و این مسئله بیانگر کاهش تاب‌آوری مردم نسبت به شرایط موجود تلقی می‌شود. قوع شرایط اسف‌بار صنعت برق پیش از هر مسئلۀ دیگر این پرسش را در ذهن تداعی می‌کند که چرا در برهه زمانی کنونی شاهد این حجم از قطعی برق هستیم و علت خاموشی گسترد اتفاق افتاد چیست؟
*توان تولید برق کشور چند مگاوات است؟
پاسخ به این سوال نیازمند بررسی دقیق شرایط تولید و مصرف برق در حال حاضر است. در همین راستا مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور در بیان میزان تولید برق کشور، گفت:« نیروگاه های کشور توان تولید بیش از 55 هزار مگاوات را ندارند.» بر اساس اطلاعات بدست آمده از صنعت برق کشور 46 هزار و 767 مگاوات از 55 هزار مگاوات توان تولید برق کشور متعلق به نیروگاه‌های حرارتی است. این در حالیست که اوایل هفته جاری میزان تولید برق نیروگاه‌های حرارتی کشور هزار مگاوات بیشتر بود و به 47 هزار و 526 مگاوات می‌رسید. در واقع علت کاهش هزار مگاواتی تولید برق حرارتی در روزهای اخیر که یکی از دلایل گستردگی خاموشی تلقی می‌شود، مسئله توقف تولید برق 2 نیروگاه واقع در شمال و جنوب غرب کشور است. بر این اساس این 2 نیروگاه به ظرفیت 1000 مگاوات در 2 روز گذشته به دلیل مشکلات فنی از مدار تولید خارج شده‌اند.
توقف تولید برق در سد‌ها به دلیل خشکسالی
کمبود تولید برق و محدودیت تامین برق 55 هزار مگاواتی تنها مرتبط با نیروگاه‌های حرارتی کشور نیست و نیروگاه‌های تجدیدپذیر و در راس آن‌ها نیروگاه‌های برق‌آبی در روزهای اخیر با مشکلات گسترده تولید برق مواجه شدند. کاهش نزدیک به 60 درصدی بارش‌ها در پهنای کشور سبب شده تا ورودی سدهای کشور با کاهش قابل توجه مواجه شده و همین مسئله تولید نیروگاه‌های برق‌آبی را با مشکل گسترده مواجه کند. به استناد اطلاعات بدست آمده از شرکت مدیریت شبکه برق ایران، در حال حاضر کلیه واحدهای تجدیدپذیر تولید برق از جمله نیروگاه‌های برق‌آبی تنها 4 هزار 792 مگاوات برق تولید می‌کنند. این در حالیست که ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور با احتساب نیروگاه برق‌آبی 13 هزار مگاوات برآورد می‌شود و از این مقدار 8 هزار 200 مگاوات از ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر از جمله نیروگاه سد کارون 4 در مدار تولید برق نیست.
دولت توجهی به تحقق اهداف برنامه ششم توسعه نداشت
ناتوانی در پاسخگویی به نیاز برق در شرایطی اتفاق می‌افتد که بر اساس برنامه ششم توسعه دولت موظف به نصب 25 هزار مگاوات نیروگاه حرارتی و 5 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر است. این در حالیست که در حوزه برق حرارتی کمتر از نیمی از تکلیف برنامه ششم توسعه توسط دولت محقق شده و کل ظرفیت تولید برق تجدید پذیر کشور از 900 مگاوات فراتر نمی‌رود. در این باره هادی بیگی نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه طبق برنامه ششم توسعه باید 25 هزار مگاوات برق جدید تولید می‌کردیم که متاسفانه 12 هزار 500 مگاوات عقب ماندگی داریم، از عملکرد دولت در این حوزه انتقاد کرد. به عبارت دیگر در حوزه تولید برق، عملکرد نامطلوب دولت در حوزه ارتقای ظرفیت نصب شده، خارج شدن نیروگاه‌های حرارتی موجود از مدار تولید برق به دلیل مشکلات فنی و توقف تولید برق نیروگاه‌های برق‌آبی به دلیل کاهش چشمگیر بارندگی از جمله مهمترین دلایل محدودیت تولید برق است.
عمده فشار کمبود برق بر دوش مشترکان صنعتی و کشاورزی است
در شرایطی که عمده فشار ناتوانی در تولید 11 هزار مگاوات بر با اعمال خاموشی گسترده به بخش صنعتی و کشاورزی وارد شده و مشترکان این 2 حوزه آسیب گسترده‌ای از قطعی برق دیده‌اند اما افزایش مصرف برق سبب شده تا در روزهای اخیر شاهد گسترش دامنه قطعی برق از سمت بخش صنعت و کشاورزی به سمت بخش خانگی باشیم. این در حالیست که نظام تعرفه‌گذاری مشکل‌دار صنعت برق عملا هرگونه ابزار برای اعمال رویکرد مدیریت مصرف را از صنعت برق گرفته و همین مسئله بحران قطعی برق را تشدید کرده است.
خشم مردم از خاموشی‌های بدون اطلاع رسانی
علاوه بر مسئله ناتوانی در تامین برق، یکی از ابتدایی‌ترین تقاضاهای مردم که عمل نکردن به آن زمینه تشدید نارضایتی برقی را به وجود می‌آورد، مسئله تطبیق زمانبندی خاموشی با جداول احتمالی خاموشی است. بر اساس گزارش‌های متعدد مردمی، تعداد و بازه زمانی خاموشی‌های اتفاق افتاده هیچ تطبیقی با جداول زمانی ارائه شده ندارد و در شرایطی که در جداول خاموشی خبر از بازه زمانی قطعی برق 2 ساعته است، روز گذشته در بسیاری از مناطق کشور شاهد خاموشی تا 6 ساعت نیز بوده‌ایم. علاوه بر این تعداد خاموشی‌های اتفاق افتاده در یک منطقه نیز تناسبی با برنامه خاموشی احتمالی اعلام شده ندارد و بعضا در مناطقی در طول 24 ساعت، 5 بار قطعی برق اتفاق افتاده است.
* اگر رله‌های کنترل فرکانس از مدار خارج شوند چه اتفاقی می‌افتد؟
لازم به ذکر است، صنعت برق در توضیح دلایل قطعی برق خارج از جداول خاموشی، مسئله را به رله‌های تنظیم کننده فرکانس ارتباط داد. بر اساس اظهارات متولیان صنعت برق، این رله‌های تنظیم کننده وظیفه کنترل فرکانس شبکه را برعهده دارند و در صورتی که مصرف یک منطقه به صورت سرسام‌آور افزایش پیدا کند، برق منطقه را قطع می‌کند. بر این اساس در صورتی که رلهها به درستی عمل نکنند، شاهد خاموشی گسترده ای در کشور خواهیم بود و به همین دلیل به این رله ها جهت حفظ پایداری شبکه برق کل کشور نیازمندیم. با وجود مشهود بودن ضعف عملکرد دولت در بروز خاموشی گسترده و لزوم تغییر نگرش در صنعت برق تنها راه کوتاه مدت عبور از این بحران، صرفه‌جویی قابل توجه مردم به حساب می‌آید و دستورالعمل‌های کاهش مصرف برای جلوگیری از قطعی گسترده در روزهای آینده باید مورد توجه قرار گیرد. خصوصا اینکه بر اساس پیش‌بینی‌های هواشناسی دو هفته بسیار گرم را در پیش رو داریم و در 14 روز آینده با افزایش چشمگیر دمای هوا بحران صنعت برق می‌تواند بسیاری از مناطق کشور را دچار مشکلات گسترده کند.
وزیر ارتباطات عذرخواهی کرد
وزیر ارتباطات در پاسخ به اعتراض کاربران درخصوص عدم آنتن دهی خطوط تلفن همراه در زمان قطعی برق گفت: باتری دکل ها برای ۲ ساعت پاسخگوی قطع برق هستند. در پی قطعی مداوم شبکه برق موضوع اختلال در شبکه تلفن همراه اعتراض کاربران را به همراه داشته است. محمدجواد آذری جهرمی در توئیتر در پاسخ به یکی از کاربران که گفته بود بهتر نیست شرکت‌ها برای عدم وجود آنتن در زمان قطع برق پاسخگو باشند و کلیه BTS های مخابراتی دارای UPS هستند و اگر نیستند باید علت داشته باشد، اظهار داشت: همه باید پاسخگو باشند. وی افزود: باتری دکل‌های تلفن همراه، برای ۲ ساعت پاسخگوی قطع برق هستند، پس از دشارژ کامل، نیازمند ۸ ساعت اتصال به شارژر هستند تا به طور کامل شارژ شوند. وزیر ارتباطات خاطر نشان کرد: متأسفانه در برخی نواحی، هشت ساعت برق مستمر شهری در دسترس نیست. در تلاش برای بهبودیم و از مشکل به وجود آمده پوزش می‌طلبید.
* قطعی بیش از حد برق، امام جمعه ورامین را راهی اداره برق کرد
امام جمعه موقت ورامین گفت: مردم مطالبه جدی دارند، قطعی برق با این شرایط به کسب و کار و زندگی مردم خدشه جدی وارد کرده است. حجت الاسلام والمسلمین سیدمحسن محمودی عصر دوشنبه ۱۴ تیرماه در بازدید از اداره برق ورامین طی سخنانی بیان کرد: متاسفانه در چند روز گذشته جدول زمانبندی های اعلامی از سوی اداره برق رعایت نمی‌شود و مردم متضرر شده‌اند، فصل گرما است و مردم مطالبه جدی دارند که پیش بینی قطعی برق با این شرایط به کسب و کار و زندگی مردم خدشه جدی وارد کرده است. وی ادامه داد: مدیران در وزارت نیرو و استان رمز ارز ها را مدیریت و خسارت هایی که توسط رمزارز ها بر مردم وارد شده است را پیگیری کنند. امام جمعه موقت ورامین عنوان کرد: تدبیر و مدیریت مسئولان امر در وزارت نیرو و برق استان تهران و شهرستان می تواند مشکلات را به حداقل برساند، اگر اطلاع رسانی توسط مسئولان امر صورت می گیرد ، طبق همان اطلاع رسانی برق را در مناطق قطع کنند، مردم انتظار دارند اطلاع رسانی دقیق باشد.
