مالیات ستانی در بیراهه

گروه اقتصاد کلان: امسال دارندگان خودرو و خانه‌های لوکس، اینفلوئنسرهای فضای مجازی و بازیگران قرار بوده است مالیات بدهند. اما انتقادات جدی به مالیات‌ستانی از این گروه‌ها وارد است. اولا گفته می‌شود این نوعی مالیات‌ستانی خرد از مردم است چراکه با افزایش کنونی قیمت‌ها بسیاری از خودرو و خانه‌های معمولی هم لوکس محسوب می‌شوند. دوما مالیات‌ستانی از اینفلوئنسرها و بازیگران احتمال حساب اجاره‌ای، کم‌اظهاری در قراردادهای صوری و واریز درآمد حاصل از تبلیغات به حساب دیگران را رایج می‌کند. برخی از کارشناسان مالیات‌های جدید برای سال آینده را در ادامه بزرگ کردن تور مالیاتی برای مالیات‌دهندگان خرد تعبییر می‌کنند، آن هم در شرایطی که رقم فرار مالیاتی اقتصاد ایران بین ۳۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان عنوان شده است. یعنی در اقتصادی که بین ۱۲ تا ۴۰ درصد فرار مالیاتی دارد، دولت در تلاش برای دریافت مالیات‌های خرد است که بسیاری معتقدند درآمد چندانی برای دولت ندارد. به گزارش «تجارت»، در همین رابطه رییس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی گفت: اگر فردی دارای چند باب آپارتمان، ویلا یا باغ ویلا باشد که ارزش تک تک این مستغلات کمتر از ده میلیارد تومان باشد، مشمول مالیات بر خانه‌ای لوکس نخواهد شد.
علی رستم‌پور رئیس دفتر حسابرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی در پاسخ به سوالی در مورد شیوه محاسبه مالیات بر انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین گرانقیمت گفت: براساس تغییراتی که در قانون بودجه سال 1400 رخ داد لفظ خودرو لوکس تغییر پیدا کرد. بر این اساس در صورتی که مجموع ارزش خودروهای تحت تملک یک فرد و افراد تحت تکفل او به بیش از یک میلیارد تومان برسد، مشمول مالیات خواهد شد. وی افزود: براساس نرخ‌های در نظر گرفته شده در قانون بودجه سال 1400، خودروها تا یک میلیارد تومان از پرداخت مالیات معاف هستند، در نتیجه از یک تا 1.5 میلیارد تومان نسبت به مازاد یک میلیارد تومان، یک درصد، از 1.5 تا سه میلیارد تومان نسبت به مازاد 1.5 میلیارد دو درصد، از سه تا 4.5 میلیارد تومان نسبت به مازاد سه میلیارد تومان سه درصد و نسبت به مازاد 4.5 میلیارد تومان چهار درصد مشمول مالیات خواهند شد. رییس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی با اشاره به اینکه اگر امروز سازمان امور مالیاتی یک خودرو را 2.5 میلیارد تومان قیمت‌گذاری کند، یک میلیارد آن کنار گذاشته می‌شود، گفت: 500 میلیارد اول آن با نرخ یک درصد(پنج میلیون تومان) و مالیات یک میلیارد دیگر با نرخ دو درصد(20 میلیون تومان) محاسبه می‌شود.
وی در ادامه گفت: در نتیجه مالیات مالک این خودرو در مجموع به 25 میلیون تومان در سال می‌رسد. این نرخ‌ها پلکانی است و براساس جدول تعیین مالیات نرخ نهایی چهار درصد است که به خودروهای بالای 4.5 میلیارد تومان ارزش تعلق می‌گیرد.

مالیات بر خانه‌های لوکس، مالیاتی بر ثروت نیست
رستم‌پور در پاسخ به سوالی در مورد شیوه محاسبه مالیات برخانه‌های لوکس گفت: در اینجا قانون‌گذار نیز از لفظ خانه لوکس استفاده کرده است. مبنای نرخ‌های مالیاتی خانه‌های لوکس مربوط به خانه، باغ ویلا و چه ویلا با ارزش بیش از 10 میلیارد تومان است. البته باتوجه به بازار امروز ملک کشور می‌توان گفت که این عدد پایین است چرا که قیمت هر متر از یک آپارتمان 100 متری در برخی محله‌های تهران به 100 میلیون تومان رسیده است. وی افزود: تفاوت مالیات برخانه‌های لوکس با مالیات بر خودروهای گرانقیمت این است که دیگر مجموعه ارزش خانه‌های یک فرد در نظر گرفته نمی‌شود و هر خانه به صورت جداگانه مورد توجه قرار می‌گیرد. اگر فردی دارای چند باب آپارتمان، ویلا یا باغ ویلا باشد که ارزش تک تک این مستغلات کمتر از ده میلیارد تومان باشد، مشمول مالیات بر خانه‌ای لوکس نخواهد شد حتی اگر مجموع ارزش آن ها بیش از ده میلیارد تومان شود. این مقام مسئول سازمان امور مالیاتی گفت: در اینجا هدف قانون‌گذار وصول مالیات از خانه‌های لوکس بوده است، به همین دلیل تک واحد مورد توجه قرار گرفته نه مجموع ارزش. در واقع این مالیات، مالیات بر ثروت و دارایی نیست بلکه مالیاتی بر یک کالای خاص به نام خانه لوکس است اما مالیات بر انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین گرانقیمت یک مالیات بر ثروت است و در نتیجه مجموع ارزش خودروها در نظر گرفته می‌شود. وی با بیان اینکه هر واحد مسکونی مستقل، مجزا و دارای سند که کاربری مسکونی، ویلایی و باغ ویلا داشته باشد و قیمت آن از 10 میلیارد تومان عبور کند، مشول مالیات خواهد شد، گفت: نرخ مالیات این خانه‌ها به این صورت است که تا 10 میلیارد تومان معاف از مالیات، از 10 تا 15 میلیارد تومان نسبت به مازاد 10 میلیارد تومان که برابر پنج میلیارد تومان است، یک در هزار مالیات دارد. رییس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی در مورد نرخ‌های محاسباتی مالیات برخانه های لوکس گفت: ملک با ارزشی بین 15 تا 25 میلیارد تومان با نسبت مازاد 15 میلیارد تومان، نرخ دو در هزار دارد. در صورتی که ارزش ملک تا 40 میلیارد تومان باشد نسبت به مازاد 25 میلیارد تومان نرخ سه در هزار به آن تعلق می‌گیرد. در صورتی که ارزش ملک تا 60 میلیارد تومان باشد، نسبت به مازاد 40 میلیارد تومان نرخ آن برابر چهار درصد خواهد بود. وی اظهار کرد: در صورتی که ارزش ملکی به بیش از 60 میلیارد تومان برسد، با نرخ پنج در هزار یا نیم درصد مشمول مالیات سالانه خواهد شد. اعدادی که در ایجا ذکر شد براساس قانون بودجه سال 1400 است و در صورتی که قانون‌گذار در قانون لایحه بودجه 1401 نرخ‌های مالیات را تغییر دهد ما برمبنای آن عمل خواهیم کرد. به طور مثال اگر ارزش یک ملک را 60 میلیارد تومان در نظر بگیریم، 10 میلیارد تومان آن از پرداخت مالیات معاف است، پنج میلیارد آن با نرخ یک در هزار(پنج میلیون تومان)، 10 میلیارد با نرخ دو در هزار(20 میلیون تومان)، 15 میلیارد با نرخ سه در هزار(45 میلیون تومان) و 20 میلیارد آن با نرخ چهار در هزار(80 میلیون تومان) محاسبه خواهد شد. رستم‌پور تاکید کرد: در صورتی که افراد نسبت به پرداخت مالیات اقدام نکنند قانون‌گذار این اجازه را به سازمان امور مالیاتی داده است که از طریق عملیات اجرایی مالیات را مطالبه کند و ادارات ثبت اسناد مجاز نیستند نقل و انتقال اینگونه املاک را انجام دهند مگر آنکه از سازمان امور مالیاتی گواهی وصول مالیات را گرفته باشند.