گرد و غبار در بن‌بست پایش هواشناسی منطقه‌ای/ تجهیزات هواشناسی به‌روز می‌شوند؟

گرد و غباری که هفته پیش مشکلات زیادی را به همراه داشت چند سالی است که هر از چندگاهی مهمان آسمان مناطق مختلف کشور می شود. تهران در ۲۸ اردیبهشت به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهر‌های جهان شناخته شد به طوری که شاخص آلودگی هوای تهران روی عدد ۴۴۱ ایستاد و کیفیت هوا در وضعیت قرمز یعنی خطرناک قرار گرفت. 

حالا کارشناسان هواشناسی از ورود جبهه جدید گرد و غبار به کشور به ویژه در تهران  هم خبر می دهند.

عمده ترین سوالی که از زبان مردم مطرح می شود، نحوه پیش بینی های هواشناسی و همچنین روش های جلوگیری از ورود این ریزگردها بود.

مردم می گویند که یکی از مشکلاتی که در حوزه افزایش خیزش گرد و خاک داریم آن است که پیش بینی‌های دقیقی در خصوص ورود توده‌های گرد وخاک انجام نمی‌شود به طور مثال این امر در هفته گذشته  موجب تاخیر در دیر اعلام کردن تعطیلی مدارس به علت آلودگی هوا شد.

 سازمان هواشناسی همواره اعلام کرده که در صدور هشدار‌های نارنجی و زرد برای افزایش توده‌های گرد وخاک، دقیق و به موقع عمل کرده، اما نباید این نکته را در حوزه کمبود تجهیزات و فرسوده بودن دستگاه‌های پیش بینی فراموش کرد.

آقای صادق ضیائیان رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، سازمان هواشناسی گفت: سازمان هواشناسی کشور از طریق مجموعه‌ای از تجهیزات از جمله ایستگاه‌های زمینی و ایستگاه‌های جوی بالا، داده‌های محاسبه، ابر کامپیوتر‌ها و با کمک کارشناسان اقدام به اندازه گیری و پیش بینی وضعیت جوی هوا می‌کند.

به گفته او، کشور ما در بخش تجهیزات هواشناسی به ویژه در ایستگاه‌های زمینی و ایستگاه‌های جو بالا در مقایسه با سایر کشور‌های توسعه یافته دارای کمبود است، البته در بخش پایش وضعیت هوا باید از کشور‌های همسایه از جمله عراق و سوریه استفاده شود که متاسفانه در این کشور‌ها هم به دلیل ایستگاه‌های ناقص خطا‌هایی به ویژه در کانون‌های گرد و غبار صورت می‌گیرد.

منابع و اعتبارات  سازمان هواشناسی تامین می شود

این در حالی است که رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده بود که همواره باید در حال دستیابی به فناوری های جدید باشیم،  هم اکنون سازمان هواشناسی در مقایسه با کشور‌های پیشرفته نقایصی دارد، اما از شرایط خوبی برخوردار است.

وزیر راه و شهرسازی درباره منابع و اعتبارات سازمان هواشناسی می گوید: روش‌های خاصی وجود دارد و مبلغ اعتبار این سازمان نیز به گونه‌ای نیست که تامین نشود، از این رو با برنامه‌ریزی‌هایی که در وزارتخانه صورت می‌گیرد، منابع مورد نیاز سازمان هواشناسی برای توسعه این سازمان در سطح کشور و در زمینه‌های مختلف را تامین خواهیم کرد.

کیفیت و کمیت تجهیزات  هواشناسی را افزایش می دهیم

خانم سحر تاج‌بخش، رئیس سازمان هواشناسی کشور می گوید: ۴.۵ میلیارد نفر متاثر از مخاطرات جوی و طبیعی بودند که ۹۶ درصد از این رقم مربوط به وضعیت آب و هوا بوده و تغییر اقلیم و گرمایش زمین، مسئله لاینفک زندگی است.  سال‌های اخیر روند افزایش پدیده‌های جوی در کشور زیاد شده است. ارتقاء کیفی و کمی خدمات سازمان هواشناسی از مهم‌ترین راهبرد‌های این سازمان است.

او می گوید: بخش اصلی این توده‌های گرد و غبار از کشور عراق است و ما شاهدیم که این کشور از در بخش پایش از تجهیزات مناسبی استفاده نمی کند، از سوی دیگر برای پایش وضعیت هوا باید از کشور‌های همسایه از جمله عراق و سوریه استفاده شود که متاسفانه این کشور‌ها به دلیل ایستگاه‌های ناقص خطا‌هایی را به ویژه در شناسایی کانون‌های گرد و غبار دارند.

به گفته کارشناسان  با توجه به سدسازی کشور ترکیه و تغییرات اقلیمی و کاهش حجم بارندگی‌های ایران  و عراق طی پارسال، این دو کشور درگیر خشکسالی هستند. باید هر دو کشور تجهیزات پایش خود را بروزرسانی کنند.

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ جمع اعتبارات هزینه‌ای سازمان هواشناسی کشور ۷۹۱.۷۸۲ میلیون ریال است که نسبت به رقم مصوب سال ۱۳۹۹ که مبلغ ۵۵۴.۵۶۹ میلیون ریال بوده، ۴۲.۸۸ درصد رشد را نشان می‌دهد.

در بخش اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای از رقم ۱.۰۱۳.۴۶۳ میلیون ریال در سال ۱۳۹۹ به رقم ۱.۸۱۲.۳۸۶ میلیون ریال در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ رسیده است که در این بخش حدود ۷۸.۸ درصد اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سازمان هواشناسی افزایش نشان می‌دهد که نسبت به وضعیت اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سایر بخش ها، این میزان رشد رقم مناسبی به نظر می‌رسد. درمجموع بودجه سازمان هواشناسی کشور در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹، ۶۶.۱ درصد رشد نشان می‌دهد.

اما امسال به گفته ناصر هاشمی معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان هواشناسی، کل اعتبارات تعیین شده در سال ۱۴۰۱ تقریبا می‌تواند۳۰ تا ۴۰ درصد نیاز‌های هواشناسی را برطرف کند.

پیش از این هاشمی گفته بود: تهیه «رادیوسوند»‌ها جهت ایستگاه‌های جو بالا، تجهیزات ایستگاه‌های خودکار، بویه‌های دریایی و ایستگاه اقلیم‌شناسی، سینوپتیک اصلی، سینوپتیک تکمیلی، باران سنجی‌ها و سنسور‌های ایستگاه‌ها و ایستگاه‌های فرودگاهی سخت است بنابراین تصویب و تخصیص اعتبارات هواشناسی بر اساس برنامه سه ساله سازمان هواشناسی که سالانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومان  برآورد شده است می‌تواند هواشناسی را به جایگاه نسبتاً مناسبی برساند.

به‌منظور تخصیص بودجه باید به کاربری‌های هر بخش توجه کرد. به عنوان مثال رادار‌های هواشناسی برای پیش‌بینی‌های کوتاه مدت  که در تخلیه محل رخداد پدیده مخرب هواشناسی نقش اساسی دارند،  بسیار مهم و با ارزش هستند و با توجه به شرایط منطقه و کشور، رادارها، ایستگاه‌های هشدار سیل، ایستگاه‌های فرودگاهی، رادیوسوندها، بویه‌های دریایی  و سایر  ایستگاه‌های خودکار در اولویت قرار دارند.