گروه اقتصاد کلان: در دنیای امروز، بنگاههای کوچک و متوسط به ثبات اجتماعی و اقتصادی کشورها کمک می‌کنند. این بنگاه‌ها با کمک به تولید ناخالص داخلی (GDP)، ایجاد مشاغل، کاهش فقر، تولید درآمد و تسهیل ثروت مردم، به توسعه کشورها یاری می‌رسانند و به‌عنوان ابزار مهمی در رشد اقتصادی هر کشوری شناخته می‌شوند.
به گزارش «تجارت آنلاین»، بنگاههای کوچک و متوسط از طریق کارآفرینی و ایجاد فرصت‌‌های شغلی و افزایش درآمد بر اقتصاد تاثیرگذار هستند. این بنگاه‌ها راحت‌‌تر می‌توانند با تغییرات محیطی منطبق شوند و به عوامل مختلف واکنش نشان دهند. همچنین نیاز به سرمایه اندک، بازدهی بالا و سریع توجیه اقتصادی صنایع کوچک را بیش از پیش نمایان کرده است. نگاهی اجمالی به کارکردهای بنگاههای کوچک و متوسط نشان می‌دهد این بنگاه‌ها به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی در کشورها نقش‌آفرینی می‌کنند و می‌توان با توجه به نقش و جایگاه این بنگاه‌ها به مزایای زیادی از قبل آنها در اقتصاد رسید.
از مهم‌ترین مولفه‌های این بنگاه‌ها، خلق فرصت‌‌های شغلی جدید و کاهش بیکاری، هدایت بخش غیر‌رسمی به بخش مولد، افزایش رقابت‌پذیری کالاها و تجمیع پس‌اندازهای خرد در مسیر تولید را می‌توان مطرح کرد. همچنین به عقیده بسیاری از محققان بین رونق بنگاههای کوچک و متوسط و توسعه کارآفرینی در یک کشور رابطه معنا‌داری وجود دارد، بنابر این می‌توان افزایش کارآفرینی و خلق ایده را یکی دیگر از مهم‌ترین دستاوردهای SMEها دانست.
در واقع بنگاههای کوچک و متوسط ستون فقرات اقتصاد شهری هستند؛ این کسب و کارها تقریبا برای تمام اقتصادهای جهان مهم هستند؛ به‌ویژه برای کشورهای در حال توسعه‌ای مانند ایران که با اختلاف عمده درآمد و بیکاری روبه‌رو هستند. این بنگاه‌ها نقش مهمی در ایجاد مشاغل برای ساکنان محلی بازی می‌کنند با این حال، اغلب مدیران شهری و توسعه‌دهندگان اقتصادی، هنگام اختصاص منابع برای رشد اقتصادی، اولویت را به کسب و کارهای بزرگ می‌دهند تا حفظ و جذب بنگاههای کوچک و متوسط. تعریف «کسب و کارهای کوچک و متوسط» با توجه به هر کشور و صنعت متفاوت است. علاوه بر تعداد کارکنان، روش‌هایی که برای طبقه‌بندی شرکت‌های کوچک و متوسط به‌کار می‌برند، عبارتند از: فروش سالانه (گردش مالی)، ارزش دارایی‌ها و سود خالص (ترازنامه)، به تنهایی یا به‌عنوان ترکیبی از این عوامل است.
تعریف بنگاههای کوچک
طبق تعریفی که بانک جهانی از بنگاههای کوچک و متوسط ارائه داده، این کسب وکارها به بنگاه‌هایی اطلاق می‌شود که دارای حداکثر ۳۰۰ نفر نیرو بوده و فروش کل سالانه آن از ۱۵ میلیون دلار تجاوز نکند. در ایران نیز تعریف کسب وکارهای کوچک و متوسط از سازمانی به سازمان دیگر متفاوت است و تعریف واحد و مشترکی در این خصوص وجود ندارد.
ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف هر یک بنا به مقتضیات کاری خود، تعاریف و تقسیم‌بندی‌های متفاوتی ارائه داده‌اند. وزارتخانه‌های ذی‌ربط اعم از وزارت صنعت، معدن و تجارت یک تعریف از این کسب وکارها دارند و بانک مرکزی و مرکز آمار نیز هر یک تعاریف متفاوتی از این بنگاه‌ها ارائه کرده‌اند.
شاخص‌های مختلفی برای تعریف این کسب وکارها وجود دارد، اما شاخصی که در این تعاریف مشترک است، تعداد کارکنان این کسب‌وکارها است. به‌عنوان نمونه در طبقه‌بندی اداره آمار بانک مرکزی واحدهای با کمتر از ۱۰ کارکن «خرد»، ۱۰ تا ۴۹ کارکن «کوچک»، ۵۰ تا ۹۹ کارکن «متوسط» و بالاتر از ۱۰۰ کارکن «بزرگ» نامیده می‌شوند.
با این حال برای یک سازمان یا کسب و کار، موفقیت یا شکست بستگی به محیطی دارد که در آن عمل می‌کند. عوامل خارجی و داخلی وجود دارد که عملکرد SMEها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در نتیجه بر رشد اقتصادی اثرگذار هستند. عوامل بیرونی آنهایی هستند که متعلق به محیط کلان هستند؛ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیک، زیست‌محیطی و قانونی است و نمی‌توان آنها را کنترل کرد. برخی از این عوامل عبارتند از: رقابت، بحران اقتصادی، رفتار مصرف‌کننده، سیاست‌های دولتی، دسترسی به منابع مالی، موقعیت جغرافیایی و فساد. اما عوامل داخلی آنهایی هستند که می‌توانند کنترل شوند و در داخل سازمان تصمیم‌گیری انجام می‌شود. برخی از این عوامل عبارتند از: شایستگی مدیریت، فقدان نیروی کار ماهر، بازاریابی، فناوری، تحقیق و توسعه (در حمایت از نوآوری) و مسوولیت اجتماعی شرکتی (CSR). این موارد باید توسط نهادهای دولتی به‌خصوص مالی مورد بررسی قرار گیرند که به نوبه خود انگیزه‌ای برای رشد اقتصادی کشورها هستند. اکثریت قریب به اتفاق کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه روی پویایی، شدت‌عمل و خطرپذیری بنگاههای کوچک و متوسط تاکید می‌کنند تا روند رشد اقتصادی را حفظ کنند. برخی از محققان معتقدند که گسترش SMEها باعث رشد اشتغال بیش از شرکت‌های بزرگ می‌شود؛ چرا که کارآفرینی در SMEها بسیار موثرتر بوده و ابزاری برای کاهش فقر به‌حساب می‌آید، بنابراین توسعه کارآفرینی در اقتصاد کشور ما اهمیت دارد؛ در حالی که با وابستگی سنگین به نفت، تولید پایین محصولات کشاورزی، بیکاری بالا، استفاده کم از ظرفیت صنعتی، نرخ تورم بالا و کمبود زیرساخت‌های صنعتی روبه‌رو هستیم، این محدودیت‌ها میزان رشد فعالیت‌های کارآفرینی را در کشور ما محدود می‌کند.
ضرورت تصویب قوانین حمایتی برای بنگاههای کوچک
اما علی چاغروند، معاون کسب‌وکار اتاق ایران درباره ضرورت حمایت بنگاههای کوچک و متوسط در تصریح کرده است: باید به سمت تقویت بنگاههای کوچک‌ومتوسط برویم و رویکرد این نمایشگاه (نمایشگاه خدمات کسب‌وکار) هم با این سی و دو خدمتی که ارائه می‌دهد حمایت از شرکتی است که در ابتدای راه قرار دارد. در این بین اتاق ایران از ظرفیت‌‌های خود استفاده می‌کند تا فقط به بنگاههای بزرگ اکتفا نشود و ضرورت دارد در این وادی از همراهی مجلس در راستای تصویب قوانین حمایتی بهره ببریم. محمود اولیایی،رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران نیز در این دیدار عدم تدوین قوانین و مقررات حمایتی را یکی از چالش‌های موجود توصیف کرد و افزود: عناوین هر سال از سوی مقام معظم رهبری با تاکید بر تولید تعیین می‌شود؛ اما باید توجه داشت که تولید تنها به معنای تولید یک کالا و محصول نیست. متاسفانه به دلیل برداشت‌های نادرست همواره قوانین مالیاتی و حمایتی که در حوزه تامین اجتماعی و حمایت‌های بانکی مشخص می‌شوند، شامل حال خدمات نیست، بنابراین باید در تمام قوانین حمایتی روی "تولید و خدمات " در کنار هم تاکید شود. در ادامه هما شریفی، مدیر امور کمیسیون‌های معاونت کسب‌وکار اتاق ایران به ضرورت استفاده از نظرات کارشناسان اتاق ایران درباره طرح‌هایی که در مجلس ارائه می‌شود، اشاره و تاکید کرد: این موضوع از طرف رئیس مجلس مورد استقبال قرار گرفته است. نمایشگاه خدمات کسب‌وکار از یکم تا چهارم شهریور در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد.
