همایون فلکشاه
تحلیلگر موسسه بین‌المللی کپلر
در ارزیابی تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه به میزان ۶۰ درصد کمتر از نرخ بازار،فعلا حرف و حدیث زیادی در باره تعیین تکلیف این آرزوی سقف قیمت برای نفت روسیه وجود دارد، البته هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. اخیرا جانت لوییز یلن وزیر خزانه‌داری آمریکا گفته است که هند می‌تواند بدون محدودیت از روسیه نفت خریداری کند به شرطی که از خدمات کشتیرانی و بیمه‌ای آمریکا و اروپا استفاده نکند.
البته در حال حاضر تمامی حمل و نقل نفت روسی که به هند صادر می‌شود از طریق شرکت‌های دولتی روس بیمه می‌شود، اما برخی از این معامله با کشتی‌های با پرچم یونان حمل می‌شوند. بنابراین اصلی‌ترین موضوع این پروژه سقف قیمت تکلیف شرکت‌های کشتیرانی یونان خواهد بود. به نظر بنده این سقف قیمت بیش از آنکه تاثیر واقعی بر بازار نفت داشته باشد یک هدف سیاسی در آمریکا و اروپا است.
اما مسلما تحریم نفت روسیه از طریق اتحادیه اروپا، روسیه را وادار به دادن تخفیف‌های بیشتری می‌کند.
روسیه هنوز حدود یک میلیون بشکه در روز به کشورهای عضو اتحادیه اروپا از طریق نفتکش‌ها صادر می‌کند و با تخفیف بین ۱۰ و ۲۰ دلار هر بشکه به خریداران آسیایی عرضه می‌شود. انتظار داریم که این تخفیف به ۳۰ دلار و حتی شاید
بالاتر برسد.
با توجه به کیفیت مشابه نفت روسیه و نفت ایران، احتمالا ایران مجبور می‌شود تخفیف‌های خود را بیشتر کند تا سهم خود را در بازار چین نگهدارد، این یعنی تحریم‌های اروپا علیه روسیه به ایران هم ضربه غیرمستقیم خواهند زد.
اصلی‌ترین نکته در این باره که می‌تواند بر قیمت نفت تاثیر بگذارد حجم کلی صادرات نفت روسیه و نوساناتی که در این حجم بعد از تحریم‌های اتحادیه اروپا ایجاد می‌شود. سوال اصلی این است که آیا روسیه می‌تواند تمام صادرات فعلی به اروپا را با خریداران غیراروپایی جایگزین کند؟ فکر می‌کنم که صادرات نفت روسیه به احتمال زیاد کاهش پیدا خواهد کرد، اما نه آنقدر که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند.
از طرف کشورهای مصرف‌کننده نفت هدف شکستن قیمت است. کلا هدف آمریکا و اروپا با پروژه سقف قیمت روی نفت روسیه این است که صادرات روسیه به حداکثر بماند ولی این باعث نشود روسیه از عملیات نفتی خود سود ببرد و تنها دلیل پشت این پروژه این است که عرضه جهانی نفت بالا بماند و در عین حال قیمت‌ها شکسته شوند.
تصمیم یکی دو ماه پیش اوپک‌پلاس نشان داد که این گروه قصد دارد جلوی افت قیمت نفت را تا حدی بگیرد. قیمت‌های نفت در ۴-۵ ماه اخیر روند کاهشی داشتند و از ۱۲۵-۱۳۰ دلار به ۸۵-۹۵ دلار سقوط کردند. دلیلش این است که تاکید بازار روی تقاضا است تا روی عرضه و احتمال رکود اقتصادی جهانی در سال آینده زیاد است. اما با نزدیک شدن تحریم‌های اروپا علیه روسیه، نزدیک شدن پایان استفاده آمریکا از ذخایر استراتژیک، کم‌رنگ شدن احتمال بازگشت آمریکا به برجام، بازار نفت در هفته‌های آتی مشکلات عرضه فراوانی خواهد داشت، ضمنا اکثر کشورهای عضو اوپک‌پلاس حتی عربستان به قیمت نفت بالای ۸۰ دلار نیاز دارند تا بودجه دولتی خود را به تعادل برسانند.
با توجه به اینکه اکثر کشورهای اوپک به علت ناتوانی عملیاتی و افت ظرفیت تولید، پایین‌تر از هدف تولید می‌کنند، کاهش واقعی تولید نفت اوپک‌پلاس فقط حدود ۶۰۰-۷۰۰ هزار بشکه در روز و بیشتر از سوی عربستان و امارات خواهد بود. علاوه بر این، این کاهش تولید برای بازسازی
یک ظرفیت اضافی مهم است و به اوپک‌پلاس این فرصت را می‌دهد اگر عرضه روسیه کم شود، به نوسانات احتمالی آینده بازار نفت جواب دهد، برآورد ما این است که اوپک‌پلاس حدود ۲ میلیون بشکه در روز ظرفیت اضافی داشته باشد، البته کشورهای تحت تحریم مثل ایران، روسیه و ونزوئلا شامل این آمار نیستند.
در صورتی‌که تعیین سقف قیمت عملی شود به دلیل مباحث ژئوپلیتیکی احتمال اینکه هند و چین چه با سقف قیمت چه بدون سقف قیمت، به آن بپیوندند خیلی کم است، انتظار داریم که هند و چین و شاید حتی کشورهای خاورمیانه واردات نفت از روسیه را افزایش دهند. این یعنی حجم نفت روسی در آسیا افزایش می‌یابد و بشکه‌های بیشتری در این بازار خواهیم دید. برای واردکنندگان آسیایی، عملی شدن سقف قیمت تاثیر خاصی نخواهد گذاشت، چون روسیه وادار می‌شود که تخفیف خود را افزایش بدهد. اگر فرض کنیم روسیه نفت ۹۰ دلاری را با تخفیف ۳۰ دلار از هر بشکه عرضه کند به معنای قیمت ۶۰ دلاری برای خریداران است یعنی کم و بیش همان قیمتی است که آمریکا و اروپا می‌خواهند برای سقف قیمت تعیین کنند. سال آینده میلادی قرار است به خاطر تقاضای بالاتر در بازار داخلی صادرات نفت خام عربستان ، کویت، عراق و عمان کاهش پیدا کند، این کشورها پالایشگاه‌های جدیدی به بهره‌برداری رساندند و یا در حال توسعه هستند.
که از جمله آنها پالایشگاه ۴۰۰ هزار بشکه‌ای جیزان عربستان، پالایشگاه ۶۱۵ هزار بشکه‌ای الزور کویت، پالایشگاه ۱۴۰ هزار بشکه‌ای کربلا در عراق و پالایشگاه ۲۳ هزار بشکه‌ای دقم عمان است، در ضمن افزایش حجم نفت
روسیه در آسیا باعث خواهد شد نفت خاورمیانه کمی بیشتر به سمت اروپا برود. روسیه صادرات نفت از طریق
دریا به آسیا از ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز قبل از جنگ با اوکراین را به میزان ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز رسانده که البته اکثر این افزایش به هند وابسته است. هنوز نزدیک ۱ میلیون بشکه در روز به اروپا صادر می‌شود. این ۱ میلیون کم و بیش راهی به بازارهای دیگر به ویژه آسیا پیدا خواهد کرد.
تا به حال با اینکه جنگ میان روسیه و اوکراین شوک غیرمنتظره به بازار وارد کرده، اکثر بازیگران بازار توانسته‌اند با این وضعیت نو سازگار شوند، قیمت نفت به زمان قبل از جنگ
برگشته و قیمت گاز با اینکه هنوز نسبتا بالا است از حباب خود پایین آمده است. کلا این جنگ باعث شده یک جابه‌جایی مبادلات نفتی صورت گیرد و این می‌تواند بر روابط ژئوپیلتیک اثر بگذارد..
ادامه از صفحه یک... همراه عرضه خودرو به شکل قرعه کشی سبب ایجاد صف خرید با قیمت بالای خودروهای کم کیفیت داخلی شده است. ضعف عرضه‌ها باعث ایجاد رقابت کاذب شده و عده‌ای را به طمع بهره‌مندی از ما به التفاوت قیمت کارخانه و قیمت بازار به صف کاذب خرید این کالای کم کیفیت کشانده و مصرف کنندگان واقعی محروم از بدست آوردن خودرو در قیمت‌های مناسب شده است. با عرضه خودرو در بورس کالا می‌توان امید را به بازار خودرو بازگرداند در واقع به این مهم یعنی تعدیل قیمت برای مصرف کننده‌ی واقعی دست پیدا می‌کنیم اما دیگر تصمیمات مکمل نیز باید به کمک این روش عرضه آمده و سبب حذف صف‌های خرید کاذب شود. اقداماتی از قبیل افزایش عرضه خودرو به شکل افزایش تولید و سامان بخشی به واردات خودروهای با کیفیت می تواند ضمن ایجاد رقابت برای کیفیت بهتر، سبب افزایش عرضه نیز شود. امید است شاهد استمرار عرضه خودرو در بورس کالا باشیم تا گام برداشته شده در جهت ایجاد شفافیت در عرضه خودرو با اجرای دیگر اقدامات مذکور در ادامه روند اصلاحی و تکمیلی در پیش گرفته شود. این نوع جامع نگری می تواند ما را به عرضه خودروی باکیفیت و قیمت مناسب برساند که سبب رضایتمندی مصرف کنندگان نیز می‌شود.
