اهمیت حضور رییس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل

حضور دکتر حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل که هفته اول مهرماه برگزار می شود، در هاله ای از ابهام قرار دارد. کارشناسان در این خصوص گفته اند حضور دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده آمریکا در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل و ریاست وی بر یکی از جلسات شورای امنیت که در باره ایران برگزار می شود دلیل عدم سفر احتمالی روحانی به نیویورک خواهد بود. فارغ از این موضوع، به نظر می رسد نفس حضور نمایندگان کشورهای دنیا در نشست های بین المللی و به خصوص نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل از اهمیت خاصی برخوردار باشد.سال ها پیش، ميگوئل دسكوتو بروكمن رئيس وقت مجمع عمومي سازمان ملل در جريان يك كنفرانس خبري گفته بود: «من آموخته ام كه دنيا به سازمان ملل نياز دارد».اظهار نظر صريح بروكمن در باره ضرورت وجودي سازمان ملل در حالي صورت مي گيرد كه وي طي مدت هفت ماه كه تا آن زمان از آغاز رياستش بر مجمع عمومي مي گذشت بارها از فضاي حاكم بر سازمان ملل و اركان آن انتقاد به عمل آورده بود. به طور مثال وي در يكي از آخرين اظهار نظرهايش گفته بود: «امريكا و چند قدرت ديگر به شيوه غير دمكراتيك از شوراي امنيت سوء استفاده مي كنند». با اين حال ديپلمات كهنه كار نيكاراگوئه اي كه پيش از آن به مدت يازده سال نيز وزير امور خارجه اين كشور بوده واقع بين تر از آن بود كه يكسره به انكار سازمان ملل متحد برخيزد و امكانات و ظرفيت هاي فراگيرترين و مهم ترين دستگاه ديپلماسي دنيا را ناديده بگيرد. در تاييد اظهارات بروكمن مبني بر نياز دنيا به سازمان ملل متحد بايد گفت كه جهان در حال تغيير است و دنياي آينده ديگر يك دنياي تك قطبي يا دو قطبي نخواهد بود، زيرا قدرتهاي جديد و تعيين كننده ديگري در قالب كشورها و اتحاديه هاي منطقه اي و بين المللي در حال ظهور هستند و اين موضوع مي تواند مانع از آن شود كه سازمان ملل همچون گذشته تحت سيطره يك يا چند قدرت خاص عمل كند. از طرف ديگر دولت ها و ملت ها و همچنين سازمان هاي بين المللي همچنان به ساز و كاري نياز دارند تا طي آن در باره مسائل جهاني نظير صلح، امنيت، تروريسم، محيط زيست، غذا، جمعيت و ... به تفاهم و تعامل دست يابند كه در اين صورت سازمان ملل متحد مي تواند چنين امكان و فضايي را براي آنها فراهم بياورد. سازمان ملل در طول بيش از هفتاد سالي كه از زمان تاسيس آن مي گذرد عليرغم همه ضعف ها، كاستي ها و تعلل هايي كه داشته است با اين حال در زمينه هايي همچون پايان بخشيدن به برخي بحرانهاي بين المللي، حل و فصل درگيري هاي قومي و قبيله اي، توسعه بهداشت، تغذيه گرسنگان، اسكان آوارگان، كارهاي عمراني،  نظارت بر انتخابات، تقويت دمكراسي و بسياري موارد ديگر در نقاط مختلف دنيا نسبتا موفق عمل كرده است و البته درپاره اي موارد نيز از شكست بركنار نمانده است. اين در حالي است كه منتقدان معمولا بر روي شكست هاي سازمان ملل بيشتر از توفيقات و پيروزي هايي كه به دست آورده تاكيد مي كنند. در چنين شرايطي معمولا اين پرسش مطرح مي شود كه اگر سازمان ملل تاسيس نمي شد آيا دنياي بهتري در انتظار ما بود؟ پاسخ به اين سئوال قاعدتا نمي تواند مثبت باشد، چرا كه  سازمان ملل اصولا در پي سرخوردگي هاي جامعه جهاني از جنگ و خونريزي و اوضاع نابسامان دنيا شكل گرفته است و از طرفي سيري در اخبار و اطلاعاتي كه اين روزها در رسانه ها منتشر مي شود مؤيد اين نظر است كه روز به روز بر دامنه توقعات جامعه بين الملل از سازمان ملل متحد افزوده مي شود و رويكرد اعضا به آن رو به فزوني گذارده است. اما اينكه امكانات و ساختار فعلي سازمان ملل تا چه حد با اين توقعات دم افزون و شتابناك منطبق است موضوعي است كه پرداختن به آن مجال ديگري مي طلبد. بر این اساس به نظر می رسد حضور دکتر حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل که در هفته اول مهرماه برگزار می شود فرصت خوبی است تا مواضع و منویات کشورمان در رابطه با مسائل بین المللی، به خصوص پس از خروج آمریکا از برجام علنی شود و به این وسیله پویایی دیپلماسی و راهبرد تنش زدایی دولت جمهوری اسلامی ایران در بزرگترین گردهمایی رهبران جهان به نمایش گذاشته شود.