گروه اقتصاد کلان: رئيس کل بانک مرکزي در يادداشتي، از موج سواري دلال و
نوسانگيران بازار ارز از سياه نمايي برخي ذينفعان و صاحب منصبان درباره
شرايط اقتصادي کشور انتقاد کرد و نوشت: نرخهايي که توسط فرصت جويان در
فضاي مجازي مطرح ميشود، ماندگار نميماند.
به گزارش تجارت آنلاین به
نقل از ايرنا، «عبدالناصر همتي» روز گذشته در يادداشتي در صفحه اينستاگرام
خود، نوشت: «اين روزها، متأسفانه برخي افراد و صاحب منصبان و بعضا ذينفعان،
به تريبوني که دسترسي پيدا ميکنند، با بي توجهي به جنگ تبليغاتي و رواني
دشمنان عليه کشورمان و در حد خود، آينده منفي را به غلط براي اقتصاد
کشورمان به تصوير ميکشند.»
«دلالان و نوسان گيران هم سوار بر اين گونه
القائات و بزرگ نماييها، بحثهايي مانند تاثير رد يا قبول پالرمو و SPV و
ساير بهانهها، کسب وکار خود را، با فروش ارزهاي بالا خريده خود، رونق
ميدهند.»
رئيس شوراي پول و اعتبار تاکيد کرد: «عوامل اقتصادي و توانايي
مداخله بانک مرکزي، نرخهايي که امروز توسط فرصت جويان و در فضاهاي مجازي
مطرح ميشود را ماندگار نميداند. به مردم عزيز توصيه ميکنم دارايي خود را
در معرض ريسک بازار ارز قرار ندهند.»
وي خاطرنشان ساخت: «بانک مرکزي
همچنان که تا به حال نيز نشان داده است، در موقع مقتضي تدابير پيشبيني شده
را عملياتي خواهد کرد؛ زمان و نوع مداخله را بانک مرکزي تعيين ميکند، نه
فضا سازي دلالان و فرصت جويان.»
انتظار جهش ارزي با تداوم پرداخت دلار ۴۲۰۰توماني
پرداخت
ارز ۴۲۰۰ توماني براي واردات کالاهاي اساسي سياستي است که کارشناسان زيادي
نسبت به آن انتقاد دارند. اين گروه از کارشناسان معتقدند پرداخت يارانه
ارزي علاوه بر اينکه باعث بروز فسادها و سوءاستفادههاي مختلف ميشود، يک
انتظار را براي جهش دوباره نرخ ارز ايجاد کرده است. از سوي ديگر اخيرا مرکز
پژوهشهاي مجلس نيز نسبت به اين موضوع ابراز نگراني کرد و در جديدترين
گزارش خود به اين نتيجه دست يافت که تداوم ارائه ارز ترجيحي، احتمال جهش
قيمت ارز را بيشتر ميکند.
جهش ارزي با تداوم ارز ترجيحي
در اين
راستا دبيرکل خانه اقتصاد ايران در گفتگويي با آرمان، تداوم ارائه ارز
ترجيحي را در جهش احتمالي و دوباره ارز دخيل دانسته است. مسعود دانشمند در
اين خصوص گفت: نکته مسلم اين است که ارز چندنرخي همواره فسادزاست. حال
تفاوتي ندارد که اين نرخ 4200 تومان باشد يا قيمت ديگري را براي آن تعيين
کنند. بنابراين پيش از اجراي هر طرح و برنامهاي دولت بايد تمام توان خود
را در راستاي تکنرخيکردن ارز در پيش بگيرد. زيرا بيشتر مباحثي که در
راستاي بروز رانت و فساد وجود دارد ريشه در ارز چندنرخي دارد. وي افزود:
حال براي اينکه در تامين نهادههاي دامي، گوشت مرغ، گوشت قرمز، تخممرغ،
دارو و ساير کالاهاي اساسي با مشکل مواجه نشويم، دولت بايد نحوه پرداخت
يارانه را تغيير دهد. اکنون يارانهاي که دولت ميپردازد، روي قيمت ارز
اعمال ميشود. اين يارانه بايد به محصولي که به توليد ميرسد، انتقال
يابد. نبايد از اجراي اين طرح نگران بود يا ريسک آن را بالا دانست. بالطبع
هرچه به سمت ارز تکنرخي حرکت کنيم شرايط اقتصادي کشور مطلوب ميشود.
دانشمند يادآور شد: زماني که آقاي جهانگيري(معاون اول رئيسجمهوري)، خبر
تعيين نرخ ۴۲۰۰ توماني را براي ارز اعلام کرد، يک بازاري وجود داشت که روند
عادي خود را طي ميکرد و اين روند با اقدام دولت برهم خورد. دولتيها با
اين اقدام بهدنبال اين بودند که قيمت ارز را تکنرخي کنند، اما درعمل
چندين نرخ درست شد. يعني يک نرخ در بودجه مشخص شده بود، نرخي را براي
کالاهاي اساسي مشخص ميکردند، يک نرخ هم در بازار ثانويه وجود داشت و يکي
هم در کوچه پسکوچهها تعيين ميشد که اصطلاحا از آن بهعنوان ارز زيرزميني
ياد ميکنند. اين اقتصاددان در ادامه گفت: با اين وجود دولت نتوانست قيمت
۴۲۰۰ تومان را ثابت نگه دارد و مداوم قيمتها بالا رفت. اين موضوع نشان
ميدهد که با زور و دستور نميتوان ارز را تکنرخي نگه داشت، بلکه بايد
براي آن برنامهريزي دقيقي انجام داد تا رفتهرفته بازار به اين تعادل
قيمتي برسد. با اين حال امروز تلاش شده است فقط دو نرخ در حوزه ارز وجود
داشته باشد که يکي در سامانه نيما وجود دارد و ديگري نرخي است که روزانه
بانک مرکزي اعلام ميکند. بانک مرکزي در اين مدت تلاش کرده است نرخ صرافي و
نيما را به يکديگر نزديک کند و آن را يکسان سازد و قيمتهاي زيرزميني را
جمعآوري کند. دانشمند همچنين افزود: از سوي ديگر نميتوان از دولت انتظار
داشت که دلار 11 هزار توماني را بار ديگر به 4200 تومان برساند و تمام
نيازها را بدين طريق برطرف سازد. اما ميتوان نرخ ارز ترجيحي را به نرخ
بازار نزديک کرد و آنها را به تعادل رساند. به اين شرط که توليد کالاهاي
اساسي يارانه بگيرد و توليدکنندگان به حال خود رها نشوند.
دانشمند ادامه
داد: نتيجه تمام صحبتهايي که به آن اشاره شد، احتمال بروز يک جهش ارزي در
صورت تداوم پرداخت ارز يارانهاي با نرخ ترجيحي 4200 تومان است. دولت بايد
جلوي ادامه اين روند را بگيرد. اگر شخصي هم اعلام ميکند که اين امر
امکانپذير نيست، نبايد باور کرد. به عقيده من به جاي اينکه اين همه کار
بيفايده انجام دهيم، بهتر است شفافيت را به بازار ارز بياوريم. اين کار به
هيچ عنوان پيچيده نيست. اما اين توقع وجود دارد که اگر دولت داراي مشکلات و
معذوريتهاي پنهان است، آنها را با مردم درميان بگذارد. اگر شهروندان و
فعالان اقتصادي بدانند مشکلات از کجاست و قابل حل نيست، حداقل توقعشان را
پايين ميآورند. اما اکنون مردم از مسائل مختلف بياطلاع هستند و متاسفانه
به مسئولان بياعتماد شدهاند. اين نتيجه نبود شفافيت و پنهانکاريهايي
است که در مدت اخير صورت گرفته که باعث شده دولت سرمايه اجتماعي را از دست
بدهد. دبيرکل خانه اقتصاد ايران تاکيد کرد: با اين حال مسئولان ميتوانند
جلوي تداوم اين ضرر را بگيرند و مشکلات کشور را صادقانه با مردم در ميان
بگذارند و علاوه بر تحريم معضلات ديگري را که وجود دارد، بازگو کنند.
جمع بندي
بر
اساس آن چه که آمد ضرورت ديدباني مستمر و دائم بازار ارز، يک اصل اساسي و
غير قابل انکار به نظر ميرسد و همانطور که عبدالناصر همتي رييس کل بانک
مرکزي قول داده است لازم است که با پيش بينيهاي لازم و با استفاده از
ابزار و تجهيزات لازم مانع از ايجاد شوک و جهش مجدد نرخ ارز و رنج دوباره
مردم از اين بابت شد.