تحقق 112 درصدی درآمدهای نفتی در 5 ماهه 1403

مستشار دیوان محاسبات کشور با بیان اینکه در حوزه نفت، از ۵۸۲ همت پیش‌بینی شده(در کل بودجه)، حدود ۲۷۶ همت وصول شده است، گفت: در صورت محاسبه ۵ دوازدهم بودجه، این رقم معادل ۱۱۲ درصد تحقق یافته است و در مقایسه با کل بودجه، این مقدار حدود ۴۷ درصد می‌باشد.
محمد حسینی مستشار دیوان محاسبات کشور و عضو اسبق کمیسیون برنامه و بودجه محاسبات مجلس در در خصوص عملکرد بودجه‌ای دولت در 5 ماهه نخست سال 1403 گفت: با توجه به بودجه کل کشور در سال 1403، میزان منابع عمومی که شامل درآمدها، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و تملک دارایی مالی می‌شود، بالغ بر دو میلیون و 562 هزار میلیارد تومان منابع و مصارف پیش‌بینی شده است.
وی افزود: در گذر از پنج ماه اول سال، روند وصول درآمدها با توجه به تقسیم‌بندی بودجه کل کشور، شامل بحث درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی، به این شرح است که طی این مدت موفق شدیم با توجه به شرایط اقتصادی کشور، حدود 542 هزار میلیارد تومان از حوزه مالیات و سایر درآمدها کسب کنیم. با در نظر گرفتن 5 دوازدهم بودجه، این میزان حدود 82 درصد پیش‌بینی‌ها بود که آن وصول شده است. در مجموع، ما توانسته‌ایم 34 درصد کل پیش‌بینی‌ها را وصول کنیم.

هماهنگی‌های رسمی برای تأمین سوخت زمستانی کلید خورد

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در نخستین نشست مدیریت تأمین انرژی در زمستان ۱۴۰۳ که با حضور نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، معاون وزیر کشور، ، معاون وزیر نیرو ، و...برگزار شد، ضمن تشریح اقدام‌های کوتاه‌مدت و برنامه‌های بلندمدت صنعت گاز برای رفع موانع و مشکلات موجود، تصریح کرد: بهینه‌سازی مصرف گاز در کشور، نیازمند هماهنگی و عزم ملی است که تنها در سایه مدیریت مصرف بهینه گاز در همه بخش‌ها و اجرای دقیق قوانین موجود مانند مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، می‌توان به آن دست یافت. وی به برگزاری نخستین نشست کمیته سوخت زمستانی این شرکت اشاره کرد و گفت: برنامه‌ریزی و هماهنگی برای انتقال حداکثری گاز با رویکرد حفظ پایدار شبکه در دوره سرد سال و افزایش سطح همکاری درون‌سازمانی برای پیشگیری از ایجاد موانع در مسیر خدمت‌رسانی به مردم، از مهم‌ترین سرفصل‌های این نشست بود. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در ادامه، از سه اقدام مهم در زمینه بهینه‌سازی مصرف گاز سخن گفت و اعلام کرد: با راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست در بورس انرژی و آغاز معاملات گواهی صرفه‌جویی گاز و اقبال سرمایه‌گذاران از این طرح، این امکان فراهم خواهد شد تا آن‌ها با آگاهی و اطمینان بیشتری در طرح‌های بهینه‌سازی مشارکت و از مزایای آن بهره‌مند شوند.

ردپای ابرچالش های مسکن و انرژی در نشست خبری رییس جمهور
جنوب شهر تهران سالانه 25سانتی متر دچار فرونشست می شود
در نخستین نشست رسانه ای رییس جمهور موضوع فرونشست زمین در تهران و بسیاری از کلانشهرها همچنین ناترازی گاز و بنزین مورد توجه قرار گرفت. بر اساس اعلام رییس جمهور نشست زمین در تهران و موضوع آب و انرژی جزو یکی از دغدغه‌های اصلی دولت مطرح شد که باید به‌طور جدی مورد توجه قرار بگیرد، در غیر این صورت تبعات جبران‌ناپذیری را در آینده شاهد خواهیم بود. به گفته کارشناسان، فرونشست زمین در تهران به یکی از بحرانی‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و عمرانی این کلان‌شهر تبدیل شده است. به دلیل بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، فرونشست زمین با سرعتی نگران‌کننده در حال رخ دادن است. طبق تحقیقات صورت گرفته، بخش‌هایی از تهران به طور متوسط سالانه حدود ۲۵ سانتی‌متر دچار فرونشست می‌شود. مناطق جنوبی تهران و بخش‌هایی از غرب آن به شدت تحت تأثیر این پدیده قرار گرفته‌اند. رئیس‌جمهور در این رابطه تاکید کرد: آنچه که بنده گفتم یک نگاه مبنی بر ایجاد تعادل بین منابع و مصارف است، به این معنا که اگر ما منابع را درنظر نگیریم و مصرف را بالا ببریم، قطعاً روزی نابود خواهیم شد، بنابراین باید بین داشته‌ها و نیازهای خود تعادل ایجاد کنیم. پزشکیان با اشاره به معضلات گریبان‌گیر تهران از جمله فرونشست زمین و کاهش شدید ذخایر آبی گفت‌: متأسفانه بدون توجه به منابع و مصارف در حال توسعه دادن پایتخت هستیم که از نظر علمی ادامه این روند غیرممکن است و باید برای آن چاره‌اندیشی کرد. رئیس جمهور گفت: باید تمرکز را از مرکز هدایت کنیم به سمت جاهایی که امکان ماندن است و برای ادامه زندگی باید بین محیط زندگی و مصارف خود تعادل به وجود آوریم . دومین موضوع مهمی که در جلسه رییس جمهور با رسانه ها مورد بحث قرار گرفت، ناترازی انرژی در کشور بود. رئیس‌جمهور به موضوع ناترازی انرژی به‌طور خاص اشاره کرد و گفت: عدم تعادل میان تولید و مصرف انرژی در ایران، فشارهای زیادی بر زیرساخت‌های انرژی کشور وارد کرده است.

با اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس
روند ناترازی برق از سال ۱۴۰۰ شدت گرفت
در شرایطی که موضوع ناترازی برق به یک معادله جدی در اقتصاد ایران بدل شده و کارشناسان ناترازی برق را بین 18تا 20هزار مگاوات تخمین می زنند، مرکز پژوهشها دیروز اعلام کرد که مهم‌ترین عارضه‌ای که صنعت برق در سال‌های اخیر به آن دچار شده ناترازی در تأمین و تقاضای برق در ایام اوج مصرف است. به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، برنامه هفتم پیشرفت هدف‌گذاری‌های متعددی برای بخش برق کشور داشته که نظارت بر میزان تحقق آنها مستلزم پایش مداوم شاخص‌های کلان این بخش است. در این گزارش به بررسی شاخص‌های کلان بخش برق در سال ۱۴۰۲ به عنوان آخرین سال قانون برنامه ششم توسعه پرداخته می‌شود و در گزارش‌های آتی پایش ۶ ماهه این شاخص‌ها انجام خواهد گرفت. بررسی شاخص‌های کلان بخش برق در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد اگرچه ظرفیت اسمی نیروگاههای کشور ۱/۷ درصد افزایش یافته اما رشد تقاضای برق در زمان پیک ۵/۸ درصد بوده و به همین دلیل ناترازی برق شدت گرفته است. ظرفیت اسمی نیروگاههای کشور در سال ۱۴۰۲ با ۱/۷ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۹۲.۳۵۱ مگاوات رسیده است. همچنین روند ناترازی برق در کشور تقریباً از سال ۱۳۹۲ شروع شده و از سال ۱۴۰۰ به بعد شدت گرفته است. اختلاف میان تقاضای پیک و قدرت تأمین شده در لحظه پیک در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۱۲ هزار و ۴۰۰ مگاوات رسیده است. لذا در کنار افزایش تولید باید برنامه‌های مدیریت و بهینه سازی مصرف برق مورد توجه جدی قرار گیرند. در حوزه تنوع سید تولید برق نیز آمار موجود نشان دهنده اتکای بیش از حد بیشتر از ۹۰ درصد تولید برق کشور به سوخت‌های فسیلی است. ناترازی گاز طبیعی در فصل سرد و همچنین زیان‌های اقتصادی و زیست محیطی سوخت‌های مایع توجه بیشتر به توسعه منابع غیر فسیلی تولید برق به خصوص تجدیدپذیر و افزایش راندمان نیروگاههای حرارتی را ایجاب می‌کنند.

گروه مسکن و انرژی- زهرا سلیمانی: ایده ساخت مسکن اقتصادی 25متری که طی سالهای اخیر به عنوان یک راهبرد مشخص، برای حل ناترازی حوزه مسکن ارائه شده بود، پس از کش و قوس های فراوان و تایید و تکذیب های مستمر، ظاهرا از دستور کار وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم خارج شده است. آغاز و پایانی که یکبار دیگر نشان داد، سیاست گذاران و تصمیم سازان اقتصادی در دولت های مختلف، فاقد راهبرد مشخص و نقشه راه روشن برای حل مشکلات اقشار گوناگون در حوزه مسکن هستند. طی دهه های اخیر با حضور هر دولتی ، برنامه متفاوتی نیز برای تامین مسکن ارائه شده اما علی رغم سرمایه گذاری های قابل توجه و برنامه ریزی های فراوان، هنوز گِرهی از هزار توی مشکلات اقشار مختلف برای بهره مندی از مسکن آبرومند باز نشده است. مسکن مهر در زمان دولت های نهم و دهم، مسکن اجتماعی در دولت تدبیر و امید و نهایتا مسکن اقتصادی 25متری در دولت سیزدهم، بخشی از ایده پردازی هایی است که در دولت های مختلف برای حل کمبود و ناترازی مسکن ارائه شده اما هنوز روند عرضه و تقاضا در بازار مسکن به توازن نرسیده است. با توجه به اهمیت موضوع مسکن در سبد معیشتی ایرانیان، «تجارت» سراغ بیت اله ستاریان استاد اقتصاد دانشگاه تهران و عباس اکبر پور دبیر انجمن علمی مهندسان راه و ساختمان ایران به عنوان 2تن از تحلیلگران این حوزه رفته و از آنها درباره دورنمای مسکن در وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم و از دستور کار خارج شدن ایده مسکن اقتصادی( 25متری )طرح پرسش کرده است.

بیت اله ستاریان:تعیین متراژ خانه وظیفه دولت نیست
بیت اله ستاریان تحلیلگر بازار مسکن و استاد دانشگاه تهران با اشاره به از دستور کار خارج شده ایده مسکن 25متری در دولت جدید می گوید:«در هیچ نقطه ای از دنیا نمی بینید که دولت در حوزه ساخت و ساز مسکن اینگونه که در ایران رایج است، ورود کرده و مهمتر از آن حتی متراژ خانه را هم تعیین کند. اینکه دولت بخواهد مسکن 25متری، 30متری یا 100متری و 500متری بسازد، معنا ندارد. در همه جهان سازنده های مسکن تنوع مناسبی در سبد ساخت مسکن خود ایجد می کنند. یعنی در یک مجتمع خانه 25متری 50متری و 80متری و 200متری هم ساخته شده و به مشتری عرضه می شود. در یک پلان و در یک مجتمع مسکونی، تنوعی از متراژهای مختلف و طراحی های مختلف به چشم می خورد. »
او ادامه می دهد:« هیچ سازنده ای متراژ خانه ها را از هم تفکیک نمی کند که بگوید مثلا این بلوک 25متری مختص فقرا و دهک های محروم است و بلوک دیگر با واحدهای 500متری مخصوص طبقات ثروتمند است!چنین تفکیکی در معماری و ساخت و ساز مسکن وجود ندارد. خانواده ای که در مسکن 25متری زندگی می کند در همان مجتمعی است که مسکن 90 یا 100متری وجود دارد. اینگونه نیست که خانواده ها از طریق واحدهای مسکونی شان از هم تفکیک شوند.»
ستاریان در پاسخ به پرسش تجارت که چرا ایده ساخت مسکن اقتصادی 25متری که دولت قبل آنرا استارت زده بود به سرانجام نرسید؟یادآور شد:« اینکه دولت سیزدهم با آب و تاب از ساخت مسکن 25متری صحبت کرد و بعد این ایده در دولت چهاردهم ناگهان از دستور کار خارج شد، نشان دهنده نداشتن برنامه ریزی ساختاری در حوزه ساخت و ساز مسکن است. دولت تصور می کند می تواند به صورت انبوه خانه های 25متری بسازد که شدنی نیست. این نوعی طبقاتی کردن و تفکیک اقشار مختلف از هم است. اینکه حتما باید واحدهای 25متری در شهرها داشته باشیم، یک ضرورت است، اما این واحدها نباید به صورت انبوه و مجزا از هم ساخته شوند.» این استاد دانشگاه تهران می گوید« خانه های 25متری در اغلب کلانشهرهای جهان مانند پاریس، توکیو، لندن، نیویوک و...وجود دارند. اما در ایران این ضرورت ها به شکل اشتباه برنامه ریزی می شوند. مسئول و مدیر ایرانی تصور می کند باید به صورت انبوه خانه های 25متری بسازد. در حالیکه راهکار درست آن است که در مجتمع های مسکونی ساخته شده، تعدادی واحد 25متری در کنار سایر متراژها تدارک دیده شود.اما چون یک چنین نگاهی در برنامه ریزی ها وجود ندارد، یک روز مسئولان با آب و تاب از طرح ساخت مسکن 25متری صحبت می کنند و روز دیگر آنرا از دستور کار خارج می سازند.»
ستاریان با اشاره اینکه دولت چهاردهم برای حل معضل مسکن ابتدا باید زمینه ورود بخش های خصوصی و مردمی به حوزه ساخت و ساز را فراهم کند، خاطرنشان می کند:« در مرحله بعد، دولت در مرحله بعد باید سیستم بانکی را برای حمایت از ساخت و سازها تجهیز کند. در بسیاری از کشورها 90 درصد هزینه یک خانه توسط بانک ها تامین شده و خانواده های متقاضی ساخت یا خرید مسکن تنها 10درصد قیمت کلی ملک را به عنوان آورده تامین می کنند. بانکهای ایران هم باید یک چنین نقشی یا نقشی نزدیک به آن را ایفا کرده و ایرانیان را از مسکن مناسب بهره مند سازند.»

ریشه ناترازی بنزین را در کدام بخش و کدام حوزه از نظام تصمیم سازی ها باید جستجوی کرد؟ این پرسشی است که این روزا برای بسیاری از تحلیلگران حوزه انرژی، مساله ای کلیدی است. یک کارشناس ارشد حوزه انرژی اما در پاسخ به این پرسش می گوید: پالایشگاه‌های سیراف دو خاصیت بزرگ و عدم راه‌اندازی آن نیز دو فاجعه بزرگ داشت؛ خاصیت اول اینکه در صورت اجرای ناترازی امروز را نداشتیم و بخش عرضه فراورده و بنزین تقویت می‌شد و مهم‌تر توسعه گاز و تولید گار بوده است.
سیدمهدی حسینی درباره اوضاع ناترازی بنزین و راهکارهای عبور از آن اظهار داشت: همشیه وقتی بحث از تراز و ناترازی هر بخش از انرژی را داریم باید به دو وجه قضیه یعنی عرضه و تقاضا بپردازیم، زمانی در بخش عرضه و تقاضای نفت خام در اوپک قیمت را بالا بردند و اعراب در سال ۱۹۷۵ به خاطر جنگ اعراب و اسرائیل اروپایی‌ها را تحریم کردند و دنیا دچار بحران شد؛ چون هم عرضه کم و هم اینکه به بسیاری از مناطق نفت ارسال نشد اما اروپا با ابتکار هنری کسینجر فکر کرد و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) را ایجاد کرد در این برنامه دو هدف را دنبال کرد یکی اینکه تقاضا را با افزایش راندمان صنعتی پایین آورد و دیگر اینکه برنامه‌ریزی کرد نفت را از جایی غیر اوپک تامین کنند و درواقع خود را از شر اوپک رها کنند بنابراین همیشه می‌توان در بخش عرضه و تقاضا بالانس ایجاد کرد. اگر ماجرای اوپک را به بنزین تعمیم دهیم ما در بخش عرضه می‌توانستیم کارهای زیادی انجام دهیم که این کار را نکردیم اولا اینکه با توسعه میداین گازی حجم زیادی میعانات گازی تولید کردیم و برای این پروژه‌ها پالایشگاه احداث کردیم، ستاره خلیج فارس با ظرفیت بالای ۴۰۰ هزار بشکه به حوزه پالایش و تولید سوخت کشور کمک زیادی کرد به این ترتیب که از مرحله ناترازی بنزین به صادرکننده بنزین رسیدیم و اقدام خوبی بود، از آن پس نیز طرح‌های مهمی داشتیم که هم گاز و هم عرضه بنزین را نجات می‌داد از جمله پروژه پالایشگاه سیراف تعریف شد که قرار بود با جذب سرمایه داخلی ایجاد شود.