پدیده تندیس فروشی با پولهای کثیف
معاون وزیر صمت از پدیده جدید تندیس فروشی خبر داده و گفته است: متاسفانه برخی با دریافت پولهای کثیف، تندیس فروشی میکنند و برندهای مطرحی که نمیخواهند این پولها را بدهند جایی در رتبهبندی ندارند. باید جلوی این تندیس فروشیها و فعالیتهای مخرب گرفته شود. علیرضا شاهمیرزایی، معاون وزیر صمت، در نشست خبری خود که صبح امروز دوم مهر ماه برگزار شد درباره برند کالاها گفت: امروز در کشور تبلیغ برند با نام ایرانی است ولی در ظاهر این برندها منشا خارجی دارد. او فضای برندینگ در کشور را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: یکی از دلایل بروز تورم، انتظارات تورمی است، صاحبان کسبوکار وقتی برای برندسازی سرمایهگذاری میکنند، انتظار حمایت و کمک از رسانهها دارند، همکاری بین برندها و رسانه بسیار مهم است، وقتی رسانهها فضای فکری و فرهنگی در مورد کسبوکارها را برای مردم خوب جلوه دهند، باعث ایجاد تصویر مثبتی میشوند که بر روی انتظارات تورمی تاثیر میگذارد. معاون وزیر صمت گفت: صنعت تبلیغات در کشور بسیار فراتر رفته است و امروز باید برای برند ملی کشور ارزش و هزینه قائل شد، در کنار تولید باید به موضوعاتی از جمله برندسازی توجه کرد و مشکلات امروز را با روشهای جدید حل کرد.
لزوم توجه به تامین امنیت سرمایهگذاران معادن
رئیس اتاق ایران در همایش فرصتهای سرمایهگذاری در معدن و صنایع معدنی ایران، تاکید کرد: توسعه بخش معدن با توجه به ظرفیتهایی که در کشورمان وجود دارد، به تنهایی میتواند رشد 8 درصدی برنامه هفتم توسعه را محقق کند. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به حادثه انفجار معدن طبس، گفت: حادثه دردناک معدن طبس، سبب جان باختن 52 نفر از بهترین عزیزان ما شد که در سختترین شرایط کار میکردند و این ضایعه را به خانواده درگذشتگان، جامعه معدن و ملت ایران تسلیت میگویم. صمد حسنزاده، در سیزدهمین همایش فرصتهای سرمایهگذاری در معدن و صنایع معدنی ایران با بیان اینکه معدن یکی از فرصتها و ظرفیتهای بزرگ برای توسعه کشورمان است، افزود: معدن میتواند باعث تولید ثروت و اشتغال شود، معدن یکی از بخشهایی است که به تحقق رشد 8 درصدی در برنامه هفتم توسعه کمک میکند و معتقدم اگر در حوزه معدن، برنامهریزی اساسی و علمی برای توسعه و شناسایی معادن وجود داشته باشد، رسیدن به رشد 8 درصدی فقط از بخش معدن، میسر و شدنی است. حسنزاده، تأکید کرد: تأمین امنیت سرمایهگذاران معادن یکی از موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد، بر اساس قانون، 12 درصد عوارضی که از بابت هزینه برداشت از فعالان اقتصادی دریافت میشود، باید برای توسعه زیرساختهای فعالیتهای معدنی در استانها اختصاص داده شود.
اعزام نمایندگان مجلس
به محل حادثه معدن طبس
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس از اعزام شماری از نمایندگان مجلس به محل حادثه معدن طبس خبر داد و تصریح کرد: معادن زغال سنگ ایمنی لازم را ندارند. رضا علیزاده، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در واکنش به حادثه معدن زغال سنگ طبس به ایلنا اظهار کرد: بنده به همراه آقای نیکزاد نائب رئیس مجلس، دو تن از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس و یک نفر از اعضای کمیسیون اصل ۹۰ در پی این حادثه به محل حادثه اعزام شدیم. وی افزود: سطح رعایت استانداردهای ایمنی در معادن زغال سنگ بسیار پایین است و اگر ایمنی در این معدن در حد متعارف آن رعایت میشد این حادثه اتفاق نمیافتد، بنابراین واضح است که معادن زغال سنگ از ایمنی لازم برخوردار نیستند. علیزاده تصریح کرد: در این سفر جلساتی برگزار خواهیم کرد و مسئولان ذیربط را دعوت خواهیم کرد و توضیحات را خواهیم شنید؛ پس از بررسی علت اصلی این حادثه اطلاعات بیشتر و جزئیتر را در اختیار رسانهها قرار میدهیم. همچنین اقدامات بعدی را صورت خواهیم داد تا دیگر شاهد حوادث مشابه نباشیم.
تولید فولاد کاهش یافت
تولید فولاد در ۵ ماهه امسال با افت ۵.۴ درصدی مواجه شده که عمده دلیل این کاهش تولید ناشی از محدودیت های برقی است. محدودیتهای برقی در فصل گرم سال صنایع را با دشواریهای زیادی مواجه کرد؛ از جمله این صنایع باید به صنعت فولاد اشاره کرد که در ۵ ماهه امسال با افت تولید مواجه شده است. آنطور که فعالان این صنعت میگویند عمده دلیل کاهش تولید فولاد دقیقاً به قطعیهای گاه و بیگاه برق برمی گردد. مهر نوشت: بر همین اساس، بررسی آخرین آمار مربوط به صنعت فولادسازی نشان میدهد که در ۵ ماه نخست سال جاری، ۴ میلیون و ۹۱۹ هزار تن مقاطع طویل فولادی شامل تیرآهن، میلگرد، نبشی، ناودانی و سایر مقاطع تولید شده که نسبت به ۵ میلیون و ۴۰۴ هزار تن تولیدی طی ۵ ماهه نخست پارسال، کاهش ۹ درصدی را تجربه کرده است. در این بازه زمانی ۴ میلیون و ۲۴۹ هزار تن مقاطع تخت فولادی تولید شده که نسبت به مدت مشابه پارسال که ۴ میلیون و ۲۱ هزار تن تولید شده بود، ۵.۷ درصد رشد را تجربه کرده است. در مجموع طی ۵ ماهه امسال ۹ میلیون و ۱۶۸ هزار تن محصولات فولادی تولید شده که نسبت به مدت مشابه پارسال (۹ میلیون و ۴۲۵ هزار تن) افت ۲.۷ درصدی را نشان میدهد. همچنین در بخش مربوط به شمش فولاد (فولاد میانی شامل اسلب و بیلت و بلوم) نیز شاهد تولید ۱۲ میلیون و ۱۶۸ هزار تن محصول بودهایم که نسبت به مدت مشابه پارسال (۱۲ میلیون و ۸۶۹ هزار تن) افت ۵.۴ درصدی یافته است. تولید آهن اسفنجی و کنسانتره سنگ آهن اما افزایش یافته و به ترتیب رشدهای ۱۱.۶ درصد و ۹.۶ درصد برای این محصولات ثبت شده است. تولید گندله سنگ آهن نیز با کاهش ۲ درصدی از ۲۷ میلیون و ۶۳۰ هزار تن در ۵ ماهه پارسال به ۲۷ میلیون و ۷ هزار تن در ۵ ماهه امسال رسیده است.
افزایش صادرات لبنیات
با کاهش قدرت خرید مردم
سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران درباره وضعیت صادرات محصولات لبنی هم گفت: چند سالی است که بخشی از تولیدات کشور صادر میشود. این امر خوب است اما حجم مصرف داخل نسبت به نیازمندی، سلامت جامعه را تحت تأثیر قرار داده است.
در کشور سرانه مصرف به جای ۱۶۵ کیلو گرم که استاندارد مصرف لبنیات بر پایه شیر است در کشور ما به کمتر از ۷۰ کیلو گرم رسیده است. بنابراین اگر صادراتی هم رخ میدهد که ۸۰ درصد آن به کشورهای همسایه عراق، پاکستان و افغانستان است به نوعی از روی ناچاری بوده و کاهش قدرت خرید مردم چارهای جز صادرات باقی نگذاشته است. اگر توان خرید داخل بهبود پیدا کند حتی محصولات با قیمتهای بهتری صادر میشوند.
گروه صنعت و تجارت: آمارها نشان میدهد که دو خودروسازان کشور نیمه ابتدایی سال را با کاهش تولید طی کردهاند؛ دو خودروساز بزرگ کشور در بهار امسال در مقایسه با فصل مشابه سال گذشته ۱۰درصد افت تولید داشتهاند که از دو عامل کمبود نقدینگی و کمبود ارز به عنوان دلایل اصلی کاهش تولید خودرو در سه ماهه ابتدایی سال جاری یاد کردهاند. در کنار این دو عامل مهم، عامل سومی هم تحت عنوان «قطعی برق» به مشکلات خودروسازان در تابستان اضافه شد و دومینوی کاهش تولید خودرو را تکمیل کرد و همین روند منجر به کاهش تولید قطعهسازان نیز شد. در همین زمینه نیز احمد نعمتبخش، دبیر انجمن قطعهسازان ضمن تائید کاهش تولیدات قطعهسازان در گفتگو با رسانه ملی علت این موضوع را قطعیهای مکرر برق در تابستان عنوان کرده بود. او با اعلام اینکه امسال دو مشکل عمده بر سر راه خودروسازان قرار داشت؛ یکی تامین ارز و دیگری قطعی برق، اظهار داشت: واحدهای صنعتی از جمله خودروسازان در سراسر کشور دو روز در هفته قطعی حتمی برق را داشتند و با احتساب تعطیلی روزهای جمعه تولید، سه روز در هفته متوقف بود؛ البته قطعی برق تنها به این دو روز محدود نمیشد و در روزهای دیگر نیز گاه قطعیهای چندساعته از پیش اعلامنشده هم اتفاق میافتاد که علاوه بر توقف تولید تلف شدن سرمایهها را هم در پی داشت. در همین رابطه نیز مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعهسازان با اشاره به مشکلات قطعی برق در تابستان گفته است: امسال به دلیل قطعیهای مکرر برق، تولید قطعه کاهش پیدا کرد، از طرفی باعث شد همه دستگاههای الکترونیکی و بُردها با مشکل مواجه شوند و زیان هنگفتی به صنعت قطعهسازی وارد شود. اکنون تولید خودروسازان کاهش یافته که از جمله علتهای آن، کاهش تولید قطعات است؛ قطعاتی که به دلیل نبود برق، کمتر از قبل تولید میشوند.
دومینوی کاهش تولید خودروسازان
البته هنوز آماری از حجم تولید خودروسازان در شش ماهه ابتدایی سال جاری منتشر نشده است، اما گزارشهای ارسالی خودروسازان به سامانه کدال نشان میدهد کل تولید سه خودروساز اصلی (ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو) در پنج ماهه امسال در حوزه سواری به ۳۶۰هزار دستگاه نیز نرسیده است. با توجه به تولید حدودا۳۹۱هزار دستگاهی پارسال خودروسازان، تیراژ آنها نسبت به پنج ماه پارسال ۹.۵درصد افت را نشان میدهد. بر این اساس؛ با توجه به برنامه تولید یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاهی خودروی سواری در سال جاری، خودروسازان تا پایان مردادماه امسال بیش از ۱۴۰ هزار دستگاه از برنامه عقب ماندهاند. بر اساس آمار وزارت صمت؛ کل تولید خودروهای سواری در پنج ماهه نخست امسال، ۳۵۳ هزار و ۵۴۴ دستگاه بود که توسط ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو تولید شده است. تولید ایران خودرو کمتر از ۱۹۸ هزار دستگاه بوده و با افت 8 درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل مواجه است؛ سایپا با تولیدی حدود ۱۱۶ هزار دستگاهی، افت تولید ۹ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه پارسال داشته و پارس خودرو کمتر از ۴۱ هزار دستگاه تولید داشته و ۱۹ درصد نسبت به ۵ ماهه نخست سال قبل افت داشته است؛ این شرکت بیشترین درصد افت تولید را بین سه خودروساز اصلی در پنج ماهه نخست امسال داشته است.
ادامه روند کاهش تولید قطعه در پنجماهه ابتدایی سال 1403
در پی کاهش تولید خودرو در شش ماهه ابتدایی سال جاری، کاهش تولید قطعهسازان دور از تصور نبود؛ مرکز پژوهشهای مجلس مطابق هر ماه آمار تولید و فروش شرکتهای بورسی در ماه میانی تابستان را زیر ذرهبین قرار داده است. بر این اساس تولید خودرو و قطعات در پنج ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳.۳درصد افت را تجربه کرده است، این آمار در مورد فروش این صنایع نیز در بازه زمانی یادشده ۱۱.۵درصد کاهش را نشان میدهد. بدین ترتیب آمارهای ارائهشده از سوی بازوی پژوهشی مجلس حکایت از آن دارد که از ابتدای امسال تا انتهای مردادماه، هر ماه تولید قطعه نسبت به ماه پیش از آن کاهش پیدا کرده است. همچنین نسبت به مدت مشابه سال گذشته فروش قطعه به طور میانگین حدود ۱۰درصد و تولید آن نیز به طور میانگین حدود ۱۱درصد کاهش را تجربه کرده است.
افت فروش خودروسازان
همچنین آمار فروش خودروسازان نشان میدهد، فروش آنها کمتر از تولیدشان بوده است؛ بهطوریکه کل تولید سه خودروساز بزرگ کشور در چهارماهه ابتدایی امسال ۲۹۰هزار و ۲۲۹ دستگاه بوده است. این در حالی است که آنها کمتر از ۲۹۰هزار دستگاه از محصولات تولیدی را فروختهاند. بنابراین اندکی از خودروهای تولیدی در چهار ماه ابتدایی امسال، به فروش نرفته است. به عبارت بهتر، خودروسازان بالغبر ۹۹درصد از محصولات تولیدی خود در بازه زمانی تحت بررسی را فروختهاند. بههرحال طبق آمار، در بین سه خودروساز اصلی کشور، بزرگترین آنها، یعنی ایرانخودرو، در چهار ماه ابتدایی امسال ۱۶۱هزار و ۵۶۸دستگاه محصول را به تولید رسانده است. این در حالی است که فروش این شرکت کمتر از ۱۵۵هزار دستگاه بوده است. بنابراین ایرانخودرو کمتر از آنچه در چهار ماه نخست امسال تولید کرده، فروخته است. همچنین کل فروش سایپا در چهار ماه ابتدایی امسال ۱۰۳هزار و ۵۳۳دستگاه بوده، حال آنکه در مدت مشابه پارسال، این شرکت ۱۱۵هزار و ۵۴۴ دستگاه خودرو فروخته بود. بنابراین سایپاییها نسبت به پارسال با افت حدودا ۱۲هزار دستگاهی فروش روبهرو شدهاند. کل تولید سایپا تا پایان تیر امسال، حدودا ۹۶هزار دستگاه بوده که با در نظر گرفتن آمار فروش، مشخص میشود؛ در واقع دومین خودروساز بزرگ کشور هفتهزار دستگاه بیش از آنچه تولید کرده، به فروش رسانده است. بااینحال پارسخودرو در بازه زمانی تحت بررسی، ۳۱هزار و ۳۱۸ دستگاه فروش داشته است. این آمار نشان میدهد بیش از دوهزار دستگاه از محصولات تولیدی پارسخودرو در چهار ماه امسال، فروخته نشده است. این شرکت در مقایسه با چهار ماه ابتدایی پارسال نیز خودروی کمتری فروخته است. آمار میگوید، فروش پارسخودرو در چهارماهه ابتدایی سال گذشته، حدودا ۴۲هزار و ۹۰۰دستگاه بوده که با توجه به فروش ۳۱هزار و ۳۱۸دستگاهی امسال، مشخص میشود این شرکت با افت بیش از ۱۱هزار و ۵۰۰دستگاهی فروش مواجه شده است.
گروه صنعت و تجارت: بررسی دادههای آماری گمرک ایران نشان میدهد مجموع تجارت خارجی ایران با ۱۵ کشور همسایه به هزار و ۷۱۹ میلیارد دلاری رسیده است. سهم کشورمان از واردات هزار و ۷۱۹ میلیارد دلاری ۱۵ کشور همسایه ایران در سال ۲۰۲۳ حدود ۱.۶ درصد بوده در صورتی که برای رسیدن به هدف گذاری رهبر معظم انقلاب که ۲۰ درصد این بازار است، فاصله بسیاری داریم. صداوسیما در گزارشی نوشت: مجموع تجارت ۱۵ کشور همسایه ایران در سال ۲۰۲۳، سه هزار و ۷۳۰ میلیارد دلار بوده که ۲۰۱۱ میلیارد دلار آن صادرات این کشورها و یک هزار و ۷۱۹ میلیارد دلار آن هم سهم وارداتشان بوده است، که اگر بنا باشد ۲۰ درصد از نیازهای این ۱۵ کشور هدف گذاری صادراتی ما باشد پس باید به ۳۴۴ میلیارد دلار صادرات اندیشید.
پنج کشور مهم تجاری در همسایگی ایران
امارات متحده عربی با ۹۳۷ میلیارد دلار تجارت خارجی بزرگترین بازار منطقه است که ۴۸۸ میلیارد دلار صادرات و ۴۴۹ میلیارد دلار واردات داشته است، روسیه با ۷۲۸ میلیارد دلار تجارت خارجی (۴۲۴ میلیارد دلار صادرات و ۳۰۴ میلیارد دلار واردات)، ترکیه با ۶۱۸ میلیارد دلار (۲۵۶ میلیارد دلار صادرات و ۳۶۲ میلیارد دلار واردات)، عربستان با ۵۳۳ میلیارد دلار (۳۲۲ میلیارد دلار صادرات و ۲۱۱ میلیارد دلار واردات) و عراق با ۲۱۲ میلیارد دلار (۱۱۶ میلیارد دلار صادرات و ۹۶ میلیارد دلار واردات) به ترتیب پنج بازار بزرگ تجاری در بین کشورهای همسایه ایران هستند .پس از این پنج کشور قزاقستان، قطر، کویت، عمان، پاکستان، آذربایجان، بحرین، ارمنستان، ترکمنستان و افغانستان در رتبههای ششم تا پانزدهم از لحاظ میزان تجارت خارجی در بین ۱۵ کشور همسایه ایران هستند. به گفته روح الله لطیفی، اگر زیرساختهای لازم در کشور از چند دهه گذشته برای ورود به ۲۰ درصد بازار نیازهای این کشورها فراهم میبود از یک هزار و ۷۱۹ میلیارد دلار واردات این کشورها میبایست ۳۴۴ میلیارد دلار از ایران تامین میشد که به دلایل داخلی که سهم بالایی در این ناکامی دارد و هم دلایل منطقهای و بین المللی مانند نظام سلطه و منازعات و چالشهای بین المللی این میزان با وجود اینکه هم ظرفیتهای کشور و هم نیازهای طرف مقابل را میتوان به واسطه اشتراکات، ارتباطات و تعاملات تاریخی برشمرد و فرصت نجات بخش اقتصاد ایران دانست. دولت با تسهیلگری در حوزههای مختلف و تشویق عملی روحیه کارآفرینی و تولید صادراتی سیاست تولید پرتیراژ، با کیفیت و رقابتی بر اساس نیاز بازارهای هدف به ویژه کشورهای همسایه را دنبال کند، نیمه خام فروشی بعضی محصولات جای خود را به محصول نهایی دهد، بسته بندی مناسب و بازار سنجی دقیق جایگزین فروش فلهای و بیبرنامه شود و بهرهگیری از توان، خلاقیت و تخصص آنها در دستور کار قرار گیرد.