بررسی رابطه معکوس رشد اقتصاد با افزایش میزان بیکاری از نگاه «تجارت»
تجارت- گروه اقتصاد کلان: بررسي نرخ رشد اقتصادي و ميزان اشتغال ايجاد شده در ده سال اخير نشان از عدم توازن بين اين دو شاخص را دارد.
به عبارتي ديگر در برخي سالها مشاهده شده که رشد اقتصادي منفي بوده، فرصتهاي اشتغالزايي افزايش داشته است و در سالهايي که رشد اقتصادي بالايي وجود داشته، اشتغالزايي صورت نگرفت است. به عنوان مثال در سالهاي 91 ،92 و 94 نرخ رشد اقتصادي به ترتيب منفي 6.8،منفي1.9 و منفي يک و 6 درصد بوده است. در حالي که در همين سالها به ترتيب 118 هزار نفر، 700 هزار نفر و 970 هزار نفر به جمعيت شاغلان افزوده شده است. اما اين پرسش مطرح ميشود که چرا رشد اقتصادي که به طور مثال در اين سال 95 اتفاق افتاد؛ توضيح دهنده میزان اشتغالزايي نيست؟ آيا عامل ديگري بايد وجود داشته باشد يا اينکه عواملي در اين موضوع تاثيرگذار هستند.با وجود اختلاف نظرهاي متعدد بين اقتصاددانان در اين باره که گروهي دو عامل را مکمل هم ميدانند و برخي اين را نفي ميکنند اما واقعيت را بايد در جايي ديگر جستجو کرد. با نگاهي گذرا به برنامههاي پنج ساله توسعه به خوبي مشخص ميشود که نبود چشمانداز متوازن سياستگذاري توسعهاي در آنها يکي از عوامل اصلي ناکاميدر اشتغالزايي بوده است به گونهاي که در بعضي موارد رابطهاي معکوسوار بين نرخ رشد اقتصادي و ميزان بيکاري به وجود آمده است.اين را حتي مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي نيز به آن اذعان دارند. در سال گذشته عيسي منصوري يکي از معاونان وزارت متبوع با تاييد اين موضوع گفته بود: برنامههاي توسعهاي، براي حوزه اشتغال سياستگذاري نشده است.
نگاهي به پنج برنامه توسعهاي کشور به عنوان اسناد بالادستي توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور حکايت از آن دارد که ميزان اشتغالزايي از برنامه اول توسعه تا برنامه پنجم روند نزولي داشته است؛ در واقع سياستهاي مندرج در برنامههاي توسعهاي نتوانسته نقش موثري در اشتغالزايي ايفا کند.
اهداف «پيشبينيشده» در برنامههاي توسعهاي در مقايسه با «تحقق» اهداف، راوي اين نکته است که هر چند اين اهداف روي کاغذ حاوي چشم انداز مثبت اشتغال و اقتصاد هستند اما در حوزه اشتغال عملگرا نبودهاند. به گونهاي که توان اشتغالزايي به ازاي هر ۱۰۰ ميليارد تومان سرمايه گذاري از ۱۰۹ هزار نفر در سال ۶۸ به ۵۱ هزار نفر در سال پاياني برنامه پنجم توسعه(۱۳۹۴) کاهش يافته است.
به اين مورد نيز بايد به لايحه اسف بار اصلاح قانون کار اشاره کرد که وزارت کار به جاي ايجاد رفاه و گسترش حمايت اجتماعي از کارگران در صدد حذف آنها برآمده بود که خوشبختانه اين لايحه دوباره به دولت بازگشت و اين اميدواري وجود دارد که با اصلاح مجدد آن سياستگذاري منسجميدر راستاي حمايت از کارگران و به ويژه در راستاي اشتغالزايي انجام شود.
نبود سياستگذاري مدون در برنامههاي ملي
در اين باره، داود فدايي، کارشناس اقتصادي نبود سياستگذاري مدون در برنامههاي ملي را عامل ناکاميبازار کار ميداند و ميگويد: براي اشتغال فراگير و همسو با رشد اقتصادي نيازمند مولفههاي برنامه محور هستيم، به گونهاي که اين برنامهها بايد تک بعدي نباشند و سياستگذاري آن برآيند هماهنگي مجلس و دولت باشد.
اين استاد دانشگاه، به درآمدهاي بودجهاي اشاره ميکند و با يادآوري ظرفيت محدود بودجه سالانه کشور به تجارت ميگويد: در حال حاضر در بودجه سال 96، تنها 10 درصد از تمام بودجه به طرحهاي نيمه تمام و انجام امور جاري کشور اختصاص يافته و باقي آن به حقوق کارمندان دولت و هزينههاي جاري تخصيص يافته است؛ لذا انجام سياستگذاري توسعهاي براي ايجاد اشتغال در اين زمينه قطعا ناموفق خواهد بود و دولت نميتواند به اهداف خود در حوزه اشتغال دست يابد.فدايي، موضوع طرح اشتغالزايي را برنامهاي گسسته و ناهمگون توصيف کرده و ميگويد: براي ايجاد اشتغال متوازن همسو با جريان اقتصادي کشور، فضاي کسب و کار بايد به سمت وجود شبکههاي راهبري در بخشهاي نوآوري فضاي کسب و کار حرکت کند که در حال حاضر برنامهريزي در اين زمينه وجود ندارد.
به گفته اين استاد دانشگاه، براي ايجاد اشتغال و موفقيت طرحهاي اشتغالزايي بايد آمايش سرزميني صورت گيرد که تاکنون در اين باره اقداميصورت نگرفته است. از سويي ديگر براي اين که فضاي کسب و کار همراه با ثبات و داراي يک اقتصاد مولد باشد نيازمند حضور در بازارهاي بين المللي است و در اين باره بايد فضاي کسب و کار برنامهريزي لازم را داشته باشد که شاهد هستيم که اينگونه موارد تا کنون صورت نگرفته است.
ايجاد اشتغال پايدار نيازمند زيرساخت
عضو شوراي عالي کارميگويد: تا زماني که تفکر جمعي و سيستمينباشد تمامياين طرحها درحد شعار خواهند ماند، اگر ميخواهيم در حوزه اشتغال زيربنايي کار کنيم بايد دليل وضعيت کنوني کارآفرينان را بررسي کنيم
اصغر آهنيها، توسعه کسب و کار و ايجاد اشتغال پايدار را نيازمند ایجاد زيرساختها میداند و به تجارت ميگويد: وقتي تقاضا را حرکت ندهيم و تحرک اقتصادي نداشته باشيم قطعا با وجود همه عواملي که ميآيد نميتوانيم به نتيجه مطلوبي که مدنظر است برسيم اگر موانع کسب و کاري که مانع هستند از جمله قوانين را حل نکنيم قطعا قدمهاي مفيد جايگاه خود را پيدا نخواهند کرد.
آهنيها، با اشاره به بسته جامع اشتغال فراگير و چهار طرح اشتغالي دولت گفت: دولت براي ايجاد بستري براي اشتغال چند طرح را آماده کرده و يکي از طرحهايش کارورزي است و جامعه هدف اين طرح افرادي تحصيلکرده هستند و حرفه و کسب و کاري را ياد نگرفتهاند تا بتوانند در واحدهاي صنعتي به صورت کارورزي مشغول به کار شوند و آموزش ببينند.
حالا بايد منتظرماند که آيا اين طرح ميتواند به اهداف خود دست يابد يا اين طرح نيز مانند بسياري از طرحهاي ديگر در محاق فرو خواهد رفت. همانگونه که سياستگذاريهاي وزارت کار در اين چند ساله در بلاتکليفي محض قرار دارند.
عضو کميسيون اقتصادي مجلس با بيان اينکه همه بانک مکلفند، وام ازدواج را پرداخت کنند، گفت: بانک مرکزي بانکها را براي وام ازدواج با نظارت به خط کند.
به گزارش فارس، سيد حسن حسيني شاهرودي ، در پاسخ به اين سوال که چرا همه بانکها در سامانه ثبت وام ازدواج بانک مرکزي حضور نداشته و صف براي پرداخت وام ازدواج وجود دارد، اظهارداشت: طبق قانون بودجه همه بانکها موظفند از محل سپردههاي قرضالحسنه و رقم اعطايي بانک مرکزي که خط اعتباري ايجاد کرده نسبت به پرداخت وام ازدواج اقدام کنند.
عضو کميسيون اقتصادي مجلس در پاسخ به اين سوال که چرا تنها سه بانک در فهرست سامانه تسهيلات قرضالحسنه ازدواج قرار دارند، پس تکليف بقيه بانکها چه ميشود، گفت: برخي بانکها منابع پاييني در اختيار داشته، بنابراين احتمالاً هنوز نتوانستهاند، در جهت پرداخت تسهيلات ازدواج اقدام کنند.
وي افزود: يک سري از بانکها به دليل آنکه مطالبات متعدد از دولت و ديگر بخشها دارند، نتوانستهاند منابع خود را تجهيز کنند. به همين دليل اثرات آن روي پرداخت وام ازدواج جوانان و ديگر تسهيلات قرضالحسنه مشاهده ميشود.
حسيني شاهرودي با تأکيد بر اينکه بانک مرکزي بايد بر اساس قانون تماميبانکها را براي پرداخت وام ازدواج بهخط کند، تصريح کرد: نبايد در اين مورد کوتاهي صورت بگيرد، زيرا برخي بانکها سود بيشتر را به نگاه کلان اقتصادي و رشد اقتصادي ترجيح ميدهند، اما بايد دقت کرد تسهيلات تکليفي بانکها که معمولاً از سوي دولت صورت گرفته و بازپرداخت نميشود، منجر به عدم پرداخت وام ازدواج جوانان خواهد شد، بنابراين دود کمکاري و باز نگشتن مطالبات از دولت به چشم اقشار ضعيف و جوانان
ميرود.
معاون وزير کار خبرداد:
رئيس سازمان آموزش فني و حرفهاي از هدفگذاري پرداخت تسهيلات ۸۰ ميليوني به متقاضيان تاسيس آموزشگاههاي آزاد خبرداد.
به گزارش مهر، محمد امين سازگارنژاد، از اصلاح دستورالعملها و ضوابط اجرايي آيين نامه نحوه تاسيس و ادارهاموزشگاههاي فني و حرفهاي خبرداد و گفت: براي توسعهاموزشگاههاي فني و حرفهاي برنامههاي حمايتي در نظر گرفته شده است.
وي ادامه داد: يکي از برنامههايي که در جهت حمايت از آموزشگاههاي آزاد در دستور کار قرار دارد ارائه تسهيلات براي خريد ملک و تجهيزات آموزشي تا سقف ۸۰ ميليون تومان است.معاون وزير کار درباره منابع اين تسهيلات گفت: اين تسهيلات قرار است از محل کمکهاي فني و اعتباري سازمان آموزش فَني و حرفهاي تامين شود.
سازگارنژاد همچنين از تسهيل در نحوهاموزش در آموزشگاه اعم از اجراي دورههاي خصوصي، نيمه خصوصي و خاص خبرداد و گفت: يکي از مشکلات آموزشگاههاي آزاد فني و حرفهاي موازي کاري با آموزشهاي آموزشگاههاي دولتي است که در اين زمينه نيز آموزشهاي موازي از بخش دولتي حذف ميشود.
وي تاکيد کرد: بنابراين سياست سازمان فني و حرفهاي حمايت از بخش خصوصي است و درصورتي کهاموزشگاههاي آزاد دورههايي را در برنامهاموزشي خود قرار دادهاند، مراکز دولتي ملزم به حذف اين دورهها از برنامههاي خود هستند.
رئيس سازمان آموزش فني و حرفهاي گفت: گروههاي درسي فناوري اطلاعات و رايانه، صنايع دستي و هنري، صنايع پوشاک، خياطي و طراحي، دوخت و زيبايي و آرايش و پيرايش بيشترين استقبال را در آموزشگاههاي فني و حرفهاي آزاد داشتند.
نماينده صندوق جمعيت سازمان ملل متحد، سالخوردگي جمعيت را از جمله موضوعات بسيار مهم براي ايران دانست و گفت: برنامه همکاري مشترک ميتواند راهحلهايي را در اين رابطه ارائه دهد.
به گزارش مهر، اميدعلي پارسا در ديدار با نماينده صندوق جمعيت سازمان ملل متحد در ايران، با اشاره به اجراي موفقيت آميز مرحله اينترنتي سرشماري نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، نظام ملي آمار ايران و تغيير رويکرد مرکز آمار از مرحله سنتي اجراي سرشماري به سوي سرشماريهاي مدرن و ثبتي مبنا و استفاده از دادههاي ثبتي براي رفع نيازهاي آماري کشور، گفت: با اين تغيير رويکرد، مرکز آمار ايران خواستار توجه و حمايت ويژه صندوق جمعيت سازمان ملل متحد در ايران به مرکز آمار ايران جهت انجام اين فعاليت است.جودان، نماينده صندوق جمعيت سازمان ملل متحد در ايران گفت: با توجه به ظرفيتها و توانمنديهاي موجود در مرکز آمار ايران، ميتوان از اين ويژگي در پيشبرد برنامههاي مشترک همکاري در زمينه مسائل جمعيتي بهره گرفت.وي به برنامه ششم کشوري و همکاري بين دو سازمان در چارچوب آن برنامه، اشاره و ابراز اميدواري کرد که اين برنامه همکاري بتواند در امور مربوط به سياستگذاريهاي جمعيتي در ايران و همچنين تهيه گزارش براي استفاده سياستگذاران و برنامه ريزان درباره موضوعاتي همچون سود جمعيتي، پويايي جمعيتي، بهداشت باروري، سالخوردگي جمعيتي و ساير شاخصهاي مرتبط با اهداف توسعه پايدار سودمند واقع شود.جودان بر ضرورت همکاري تماميدستگاههاي اجرايي در تحقق اين موضوع تاکيد کرد و افزود: موضوع سالخوردگي جمعيت از موضوعات بسيار مهم کشور ايران محسوب ميشود. ايشان همچنين بر تداوم حمايت صندوق جمعيت سازمان ملل متحد از مرکز آمار ايران براي تحقق رويکرد جديد تاکيد کردند.
تقوي نژاد مطرح کرد؛
رييس کل سازمان امور مالياتي از رايزني با وزارت راه و شهرسازي براي ايجاد سامانه اي جهت شناسايي خانههاي خالي براي اخذ ماليات تا پايان سال جاري خبر داد و گفت: در شرايط فعلي رکود مسکن اخذ ماليات ۱۰ درصدي از خانههاي نوساز به صلاح نيست.
به گزارش ايلنا سيد کامل تقوي نژاد ، با اشاره به تلاش سازمان امور مالياتي در خصوص عملياتي کردن اخذ ماليات از خانههاي خالي طبق قانون گفت: براي اخذ ماليات از خانههاي خالي بايد وزارت راه و شهرسازي سامانه اي براي شناسايي اين واحدها ايجاد کند.رئيس کل سازمان امور مالياتي ادامه داد: طبق وعده وزارت راه و شهرسازي تا پايان سال ۹۶ سامانه شناسايي واحدهاي خالي ايجاد شده و اطلاعات اين خانهها استخراج ميشود تا سازمان امور مالياتي طبق آن به اجراي قانون اقدام کند.وي با بيان اينکه در زمينه اخذ ماليات از خانههاي خالي قانون وجود دارد، افزود: اطلاعات بايد از سوي وزارت راه وشهرسازي در اختيار ما قرار بگيرد زيرا قانون مکلف کرده تا بر اساس سامانه اقدام کنيم.تقوي نژاد در پاسخ به سوالي مبني بر اخذ ماليات ۱۰ درصدي از خانههاي نوساز به کجا رسيد، گفت: در ماده ۷۷ قانون مالياتهاي مستقيم يک حکم وجود داشت که بر آن اساس ۱۰ درصد از نقل و انتقال واحدهاي نوساز علاوه بر ماليات ماده ۵۹ دريافت شود، طبق اصلاحيه قانون مالياتهاي مستقيم که در سال ۹۴ تصويب شد بر اساس لايحه ارايه شده از سوي دولت دهم قرار بر اين شد که ماليات نقل و انتقال مسکن مثل ساير واحدهاي توليدي تلقي شود.وي ادامه داد: در قانون مذکور گفته شده که بايد به ماخذ اشخاص حقيقي و حقوقي از سود و زيان مربوط به واحدهاي توليد مسکن ماليات اخذ شود، البته در آيين نامه اي که در دولت تصويب شده تلاش بر لحاظ شرايط حاکم بر مسکن و رکود آن بوده است.
تقوي نژاد گفت: تا حدودي آيين نامه اخذ ماليات از خانههاي نوساز به نحوي تنظيم شده که مشوقهاي مربوط به سرمايه گذاري در اين بخش کم رنگ
نشود.