رسانه‌های اجتماعی امروز ما را به تکامل می رسانند

معصومه رشیدی کارشناس حوزه رسانه در گفت و گو با خبرنگار رسانه خبرگزاری فارس، با اشاره به این موضوع که رسانه ها پیشگام فاصله گذاری اجتماعی هستند، اظهار داشت: کوید 19، بیماری ناشی از کرونا ویروس که شبیه صحنه‌های آغازین فیلم‌های ترسناک است. هر داستان وحشتناک با یک مکث آغاز می‌شود، یک نفس حبس شده! که در این مورد هیچ‌کس کاملا مطمئن نیست چه زمانی سرانجام می‌توانیم آن را از سینه بیرون دهیم؟! فعلا باید صبر کنیم و شاید ماه‌ها طول بکشد تا دنیای ما به حالت عادی برگردد و اگر چنین شود همه ما تهدید بی‌سابقه‌ای را تجربه کردیم: یک بیماری همه‌گیر در عصر دیجیتال. 

وی ادامه داد: این یک فرصت بی‌نظیر است که نباید به راحتی از آن عبور کنیم. این سکوت و توقف زندگی، به ما فرصتی برای تنظیم مجدد رابطه خود با تکنولوژی می‌دهد. طی دهه‌های گذشته تکنولوژی و ماشینیسم ما را مدیریت کرده است و حال نوبت ماست که امور این رابطه را به دست بگیریم. 

این پژوهشگر حوزه رسانه تصریح کرد: همه ما از زمانی دور شروع به حمل گوشی‌های هوشمند کرده ایم، دستگاه‌هایی جالب و منحصر به فرد که هر چیزی را در اختیار ما قرار می‌دادند: اطلاعات، بازی، سرگرمی،خرید، حمل و نقل، سبک زندگی و ... و هیچ زمانی دوست نداشتیم به این فکر کنیم که چگونه و تا کجا رفتار ما را تغییر داده‌اند.

وی بیان کرد: چقدر پرخاشگری‌ها، قضاوت‌ها، بی‌فکری‌ها و عجول بودن‌ها را بیشتر، خودشیفتگی‌ها را افزونتر و تاب‌آوری‌، دوراندیشی و جستجوگری را کمتر کرده‌اند. تا وقتی که دیگر حس خوبی نداشتیم و کم کم احساس اضطراب و افسردگی بیشتری کردیم. شرکت‌های سازنده قول داده بودند جهان ما را به یکدیگر نزدیک کنند و دهکده جهانی مک لوهان را تحقق بخشند، اما در واقعیت ارتباط‌ها کمتر و فاصله دنیای آدم‌ها بیشتر و بیشتر شد و «توده تنها» دیوید رایزمن شکل گرفت.  

رشیدی اظهار داشت: وقتی متخصصان پزشکی و بهداشتی بر «فاصله‌گذاری اجتماعی» به عنوان بهترین سلاح برای جلوگیری از گسترش کرونا ویروس و انتقال آن اصرار کردند، بسیاری بر این هشدار واکنش نشان دادند؛ چرا که فکر کردن به وجود محدودیت در برقراری رابطه با یکدیگر، برایشان ترسناک بود. هرچند این توصیه بهترین راه است اما نمی‌توان عواقب ناخواسته آن بر دیگر معیارهای سلامتی را نادیده گرفت.

وی ادامه داد: ما به یکدیگر احتیاج داریم و از سلام و احوال‌پرسی‌های خشک و بی روح و مراوده‌های مصنوعی بیزاریم. ما یاد گرفته‌ایم که نه تنها از نیاز داشتن به یکدیگر احساس خوبی داشته باشیم بلکه برای زنده ماندنمان هم از آن بهره ببریم.

این کارشناس حوزه رسانه تصریح کرد: اگر بیشتر با خودمان صادق باشیم، باید بپذیریم که فرآیند فاصله‌گذاری‌ اجتماعی را چندین سال پیش و قبل از شیوع ویروس کرونا شروع کرده‌ایم. همان زمان که گوشی‌های هوشمند را در جیب‌ها و کیف‌های خود جای دادیم و آنها را با خود به همه جا بردیم. در گفتگوها کمتر مشارکت کردیم، همدیگر را کمتر ملاقات کردیم و کمتر در خانه‌هایمان دور هم جمع ‌شدیم. اینها همه مطابق میل شرکت‌های فن‌آوری بود.

وی یادآور شد: هر کلیک، هر اسکرول کردن، هر لایک کردن، داده‌های بیشتری در اختیار آنها قرار می‌داد و پول بیشتری به سودهای شان افزوده می‌شد.

این پژوهشگر رسانه خاصرنشان کرد: در مطالعه‌ای بر روی ده هزار فرد آمریکایی، حدود 63 درصد از مردان و 58 درصد از زنان، واجد شرایط به عنوان افراد تنها قلمداد شدند که این وضعیت به سلامت فیزیکی آنها نیز پیوند می‌خورد: افرادی غالباً چاق با فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، ضعف عضلانی و آسیب پذیرتر نسبت به عفونت‌های تنفسی ویروسی (از جمله به احتمال زیاد، کوید 19).

وی بیان کرد: توده تنهای ما به سبب وابستگی فزاینده به تکنولوژی و کاهش تعامل معنادار شکل گرفت.

رشیدی اظهار داشت: تناقض بزرگ دنیای فرا ارتباطی (HYPER-CONNECTED) این است که در واقع خودمان را از یکدیگر جدا کردیم؛ اما اکنون بیش از همیشه به یکدیگر نیاز داریم. ما به یکدیگر برای فراهم کردن اطلاعات، آسایش، آرامش، سرگرمی و تفریح نیاز داریم. ما به گوش دادن به یکدیگر احتیاج داریم. به حمایت یکدیگر مانند اعضای خانواده نه به قاپیدن همدیگر؛ تا دوباره خود را متعلق به خانواده‌ای از نوع بشر ببینیم.

وی ادامه داد: برای انجام این کار، باید رفتار خود را اصلاح کنیم؛ رفتاری که سالیان زیادی است توسط شرکت‌های جویای اطلاعات، تغییر کرده ‌است.

این کارشناس حوزه رسانه تصریح کرد: پیش از شیوع بیماری کوید 19، عقل سالم، درمان فاصله‌گذاری اجتماعی را کنار گذاشتن و دوری جستن از این گوشی‌ها و دستگاه‌ها می‌دانست تا از میزان غفلت یا نادیده گرفتن یکدیگر کم کنیم، اما اکنون که تجمع انسانی کاملاً  با منافع سلامت عمومی در تضاد است، فرصتی بی‌نظیر برای یکی شدن با فناوری پیدا کرده‌ایم تا جریان گردش اطلاعات درباره این پاندمی را دنبال کنیم و بعضاً نیز به انتشار منفی‌ها و جعلی‌ها بپردازیم؛ آن هم در زمانی که دستیابی به اطلاعات واقعی یک ضرورت است. 

وی یادآور شد: جلوگیری از پوچ‌گرایی و نابودی ارتباطات اجتماعی، مستلزم استفاده آگاهانه از رسانه‌های اجتماعی است. این رسانه‌ها اگرچه قبلا باعث نرخ بالای تنهایی و افسردگی در میان کاربران بودند اما در شرایط فعلی و در صورت استفاده عاقلانه می‌توانند به همان ماهیت روزهای نخستین خود برگردند که قرار بود به ما کمک کنند تا رشد یافته و تکامل یابیم.

رشیدی در پایان اظهار داشت: باید از این رسانه‌های قدرتمند با همان حس آگاهی کافکا در جمله‌ای که به نظر می‌رسد بیش از هر زمان دیگری با این زمانه شیوع ویروس کرونا در ارتباط است استفاده کنیم. «ما انسان‌ها، باید چنان با احترام، چنان اندیشناک و چنان مهربان پیش روی هم بایستیم که در مقابل درهای دوزخ». 

انتهای پیام/