ماجرای سود عجیب ۲۰۰ درصدی بورس در یک سال!

صفوف طولانی پیشخوان های دولت و همچنین صدور روزانه بیش از صدها کد "سجام" همگی بیانگر اهمیت یافتن "بورس" در سبد معیشت خانوارهای ایرانی است. مردمی که قبل ترها بیشترین حجم دارایی‌ها و پس انداز خود را در سپرده های بانکی سرمایه گذاری می کردند.

شاید به نوعی می توان گفت کاهش سود بانکی برای سپرده ها و همچنین رشد روزانه بازار سرمایه این فکر را در جامعه سوق داده است که بورس با سود بیشتر و همچنین با صورت های مالی شفاف تر می تواند سرمایه آن ها را چندین برابر کند. سرمایه ای که شاید گاها با اطلاعات نامعتبر بیش تر از حد ممکن وارد بازار سرمایه می شود.

مشکلی که این روزها نگرانی زیادی را برای اقتصاددانان و حتی مدیران سازمان بورس کشور به وجود آورده و این سوال را برای بسیاری از مردم ایجاد کرده است که آیا چراغ تابلوی بورس سعادت آباد همیشه و همواره سبز خواهد ماند!

حجم معاملات بازار سرمایه در سه ماه گذشته

هجوم و شاید استقبال خارج از تصور مردم از بورس، این نگرانی را برای ورود خارج از سیستم و تخصص به بورس ایجاد می کند. کارشناسان معتقدند تعداد زیادی از مردمی که برای خریدن سهام وارد بورس می شوند تخصص لازم را نداشته و بعضا با ضرر قابل توجهی رو به رو می شوند.

حال برای بسیاری از مردم این سوال مطرح است که لازمه ورود به بورس چیست؟ اصلا یک فرد باید با چه حدی از سرمایه وارد بورس و اوراق بهادار شود.

بازار سرمایه روزهای کسادی هم دارد / فضای مجازی جای خرید و فروش سهام نیست

یاسر فلاح، مدیر عامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس  در گفت‌وگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اتفاقات روزهای گذشته در بازار بورس می گوید: بازار سرمایه تلفیقی از علم و فن است که به طور عامیانه آن را بورس می نامند. یعنی این بازار برمبنای علم مالی  و اقتصادی مدیریت می شود.

وی افزود: به زبان ساده مردم در این بازار کالا خریداری نمی کنند بلکه سهام واحدهای مالکیت شرکت ها را خریداری می کنند و به هر میزان نقدینگی که وارد بازار سرمایه و خرید سهام از شرکت خاص می کند، در سود و زیان آن سهیم می شود.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه سود و زیان شرکت های حاضر در بورس به عملکرد آن ها باز می گردد، تصریح کرد: مردم باید بدانند بورس و بازار سرمایه محلی برای دریافت سود قطعی نیست. اینکه برخی از افراد در فضای مجازی ادعا می کنند که بورس سود صد در صد است و زیان در آن جایی ندارد، قطعا دروغ و کلاهبرداری است.

مدیر عامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس تاکید کرد: متاسفانه دیده می شود که در فضای مجازی افرادی با قصد سوء استفاده به افرادی که دانش بورسی ندارند اطلاعات غلطی از بورس ارائه می دهند. 

وی بیان کرد: مثال بارز بازار سرمایه، انسانی است که روزهای سلامتی داشته و در قبال آن روزهای بیماری و کسالت هم دارد. بازار سرمایه یا همان بورس هم روزهایی با نام روزهای "سبز" یعنی پر سود و روزهای "قرمز" یعنی زیانده هم دارد.

فلاح در پاسخ به این سوال که مردمی که می خواهند سرمایه خود را وارد بازار بورس کنند باید به کدام نکات توجه داشته باشند؟ گفت: مخاطبان تازه نفس بازار بورس باید قبل از ورود به این مکان، آموزش های لازم را دیده و سپس درمورد خرید سهام شرکت ها تحقیق کنند. اینکه این شرکت ها در سال های گذشته چه عملکردی را داشته اند و مزیت آن ها در بازار سرمایه نسبت به سایر شرکت های بورسی چه بوده است.

این مقام مسئول ادامه داد: رابطه بین سود آوری و قیمت سهام از مزیت شرکت های بورسی و یا حاضر در بورس است. این که در خرید سهام در بورس فردی بدون آگاهی نداند که سهام چه شرکتی را خریداری می کنند قطعا با مشکل مواجه خواهد شد.

تعداد صندوق های سرمایه گذاری رسمی چقدر است؟

مدیر عامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس با اشاره به اینکه صندوق های سرمایه گذاری امین کاربران تازه وارد به بورس هستند، بیان کرد: روش دیگری که مختص به سرمایه های کلان برای ورود به بازار سرمایه است، استفاده از سبدگردان های حاضر در بورس است. سبدگردان ها با تخصص کافی سرمایه ها کلان و منابع مالی خوب در بورس را با مدیریت دارایی، همراهی می کنند.

وی با بیان اینکه برای سنجش عملکرد شرکت ها نیز راهکار شفافی در نظر گرفته شده است، از مردم خواست تا دستاوردها از جمله سود و زیان شرکت ها در سامانه CFI.CODAL.IR مشاهده و درباره سهام شرکت مورد نظر خود اطلاعات لازم را کسب کنند.

سامانه کدال

فلاح در پاسخ به این سوال که آیا این سامانه شرکت ها را معرفی و اطلاعات آن ها را دقیق معرفی می کند؟ گفت: همه افراد می توانند در این سامانه از اصالت و سودده یا زیانده بودن شرکت ها مطمئن شوند چرا که این سامانه مورد تایید آنهاست.

این مقام مسئول گفت: بعد از اینکه مردم در صندوق های سرمایه گذاری و سبدگردان ها به سِلاح تحلیل بازار سرمایه مجهز شدند می توانند خودشان مستقیم وارد بازار شده و خرید و فروش کنند.

مدیر عامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس با اشاره به تنوع صندوق های سرمایه گذاری بورسی، گفت: این صندوق ها دارای سه نوع سرمایه گذاری هستند، سرمایه گذاری سهام، اوراق با درآمد ثابت و مختلط. که هر یک دارای بازدهی های متفاوت هستند. سازمان بورس و اوراق بهادار برای گزارش عملکرد شرکت ها هم سامانه ای به مخاطبان خود معرفی می کند. 

وی سامانه دیگری را برای افزایش اطلاعات عموم مردم برای ورود به بورس معرفی کرد و گفت: بازدهی و رتبه های شرکت ها در سامانه fipiran.com  قابل مشاهده است.

سامانه اعلام بازدهی شرکت ها در بورس

فلاح در پایان با تاکید بسیار از مردم خواست بدون کسب اطلاعات از بورس و شناخت نسبی وارد این بازار نشوند و البته تاکید کرد: جای جذب سرمایه گذار بورسی در فضای مجازی نیست و مردم به هیچ عنوان نباید فریب وعده های کانال ها و صفحات ناشناس در فضای مجازی را بخورند  و منجر به زیان فردی و کاهش سرمایه اجتماعی نهادهای شفافی مانند بورس شوند.

پیشخوان های دولت مردم را به سمت صندوق های سرمایه گذاری خاص سوق ندهند

هستند کسانی که این روزها در پس روزهای شلوغ، اقدام به تعریف و هدایت مردم به سمت یک صندوق سرمایه گذاری می کنند و این بیانگر نیاز به نظارت بیشتر توسط سازمان های ناظر در این روزهاست.

حسین فهیمی در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: راهنمایی مراجعه کنندگان به کارگزاری خاص، تخلف آشکار و نوعی  رفتار تبعیض آمیز  است.

وی با  اشاره به دریافت برخی گزارش ها از تخلفات صورت گرفته در این خصوص گفت: اگر گزارش های دریافتی تایید شود ، دسترسی دفاتر متخلف را به خدمات سجام  قطع و آنها را به مراجع قضایی معرفی خواهیم کرد.

مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه تاکید کرد: دفاتر پیشخوان علاوه بر اینکه نباید مبلغ اضافه دریافت کنند،  حق ندارند مراجعه کنندگان برای احراز هویت را به کارگزاری خاصی هدایت کنند ؛ چرا که این کار هم جنبه مجرمانه دارد و هم  مغایر با اصول رقابت است .

فهیمی افزود: دفاتر پیشخوان ، فقط کار احراز هویت را انجام می دهند و مشتری از بین ۱۰۸ کارگزاری معرفی شده، بر اساس سلیقه و تصمیم خود  حق انتخاب دارد  و همه این کارگزاری ها هم خدمات یکسان انجام می دهند.

مدیرعامل سمات همچنین با اشاره به تخلف برخی دفاتر درخصوص مبلغ دریافتی برای احراز هویت از طریق سامانه سجام گفت: بنابر اطلاعات رسیده و گزارش های مردمی، برخی از دفاتر پیشخوان دولت، هنگام ثبت‌نام حضوری مشتریان دریافت کد بورسی و احراز هویت برای سامانه سجام، اقدام به دریافت مبالغی تا چند برابر میزان تعیین شده کرده‌اند.

فهیمی تصریح کرد: هزینه ثبت‌نام آنلاین و الکترونیکی در سامانه سجام ۱۰ هزار تومان است که از طریق درگاه پرداخت سامانه قابل واریز است و دفاتر پیشخوان برای انجام خدمات احراز هویت مشتریان صرفا مجاز به دریافت ۵ هزار تومان برای شخص اصیل و ۱۰ هزار تومان برای نماینده قانونی هستند که به‌عنوان کارمزد دفاتر در نظر گرفته شده است.

بازار سرمایه در کشور ما جزیره ای است/ اعتماد مردم باعث رونق بورس

حامد ستاک کارشناس بورس در گفت‌وگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به ورود شرکت های دولتی به بورس اظهار کرد: ورود شرکت های دولتی به بورس فارغ از سود مردم باعث ورود افراد جدید به بازار سرمایه می شود و زمینه را برای رصد بارزار سرمایه و همین موضع باعث می شود انها به سرمایه گذاران و سرمایه داران جدید وحرفه ای تبدیل شوند.

او ادامه داد: از دیدگاه بازار سرمایه، این بیشترین حسن عرضه اولیه است. در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی باعث تداوم این امر می شود؟ باید گفت: مردم جامعه باید با بورس به صورت کامل با مزایا ،معایب، سازو کار و عملکرد بازار سرمایه آشنا شوند.

کارشناس بورس تصریح کرد: اگر مردم به خوبی با ماهیت بازار سرمایه و جایگاه آن در اقتصاد و و چگونگی ساز و کار هایش به خوبی اشنا شوند که بالاترین خدمت به رونق بورس است و همین اتفاق باعث می شود بازرا سرمایه سهم خود را را از اقتصاد کشور به دست بیاورد.

او گفت: با تمام اتفاقات و پیشرفت هایی که در حجم معاملات و میزان خرید و فروش ورود افراد به بازارسرمایه در کشور ما اتفاق افتاده همچنان اختلاف معنا داری با کشورهای پیشرفته داریم. در خصوص میزان مشارکت بازار سرمایه در اقتصاد کلان و حجمی که این بازار از اقتصاد کلان در کشورهای پیشرفته دارد.

ستاک با بیان اینکه بهترین راه برای اینکه پیشرفت در بورس حاصل شود این است که که دانش مالی آحاد جامعه افزایش پیدا کند و آموزش داده شود که بورس طیفی از خریدهای کم ریسک تا با ریسک بالا را شامل می شود، افزود: هر کس می تواند با توجه به میزان ریسک پذیری خود در قسمتی از بورس فعال شود.

اوبیان کرد: در مجموع اگر آموزش درستی انجام شود و سواد اقتصادی جامعه افزایش پیدا کند، این موضوع در مسیر درستی قرار می گیرد.

این کارشناس بورس درباره همگام نبودن بازار سرمایه در ایران با ابزارهای جهانی، افزود: ما هیچ اتصالی به بانک های جهانی نداریم بازار سرمایه در کشور ما جزیره ای است و با ابزارهای جهانی ارتباط گسترده ای ندارد و سهم های ما در بازارهای جهانی خرید و فروش نمی شود.

او با اشاره به بروز رکود اقتصادی پس از شیوع کرونا و شاخص مثبت بازار بورس در ایران که با روند جهانی رابطه ای عکس داشته و همسو نیست، توضیح داد: رشد و نمو بورس از عوامل متعددی نشات می گیرد از جمله، رونق کسب و کار در کشور و افزایش تولید و سودآوری شرکت ها همچنین افزایش قیمت دارایی آنها بدون اینکه سود آوری آنها دستخوش تغییراتی شود افزایش قیمت سهم ها را به دنبال دارد. همچنین عرضه و تقاضا یعنی ورود نقدینگی به هر بازاری باعث رونق آن می شود و با عدم وجود هر یک از این عوامل نمی توان نتیجه مطلوبی را انتظار داشت.

ستاک تصریح کرد: هر کدام از این عوامل و عوامل بسیار زیاد دیگر ی تواند باعث صعودی و نزورلی شدن هر بازار دیگری از جمله بورس شود و این روزها به دلیل رکود سنگین در سایر بازرها و افق نه چندان روشنی که دارند حجم نقدینگی توسط مردم به سمت بورس رفته است و بورس را محل امن تری می داند به همن دلیل تقاضا برای سرمایه گذرای در بورس افزایش پیدا کرده است.

بازده برخی از شرکت ها در بورس

گفتنی است؛ اخیرا در بورس چند مقطع حساس را پشت سر گذاشته ایم مهم ترین آن شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی بود که بعد از آن می توان گفت مجموعه تصمیم سازی اقتصاد در خصوص بازار سرمایه کارنامه موفقی داشت و همین عملکرد موفق به نقطه قوت در بازار سرمایه منجر شده است و اعتماد مردم به این فضا را به دنبال داشته است.