سلامت نیوز: بامداد جمعه، تهران شرایط خاصی را پشت سرگذاشت و بار دیگر برهمگان ثابت شد که اخبار و شایعات درباره وقوع زلزله احتمالی در تهران تا چهاندازه میتواند خطرناک و فاجعهآفرین باشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،گواه این صحبت مرگ ۲ نفر و مصدومیت ۳۸ نفر در حین فرار از منازل در هنگام زلزله بود، در حالی که هیچساختمانی به علت زلزله 5.1 ریشتری و ۳۸ پسلرزه از آن در گسل مشا (دماوند)، خراب نشد و هیچفردی در هنگام وقوع زلزله آسیب ندید، هرچند که شدت زلزله در قم، قزوین، زنجان و البرز نیز احساس شد.
همانطور که مجتبی خالدی سخنگوی اورژانس کشور میگوید: «در شهرستان دماوند هفت نفر (گیلاوند شش نفر و آبعلى یک نفر) در شهرستان تهران ١٢ نفر، شمیرانات یک نفر و در استان البرز ٢ نفر بهدلیل فرار ناشی از ترس زلزله مصدوم شدند. یک مرد ٦٠ساله در رودهن حین فرار دچار ضربه به سر شد و جان خود را از دست داد، همچنین متاسفانه یک زن ۲۱ساله بر اثر ایست قلبی فوت کرد».
از سوی دیگر صفهای طولانی مقابل پمپ بنزینها و قفل خیابانهای اصلی شهر ساعاتی پس از زلزله و اقامت هزاران نفر در پارکها و بوستانهای پایتخت در شب وقوع حادثه، نشان داد که مردم این کلانشهر تا چهاندازه در مقابل زلزله آسیبپذیر هستند.
با وجود اینکه مدیریت بحران در پایتخت وضعیت نارنجی اعلام کردهاند و از مردم خواستهاند از پارک کردن خودروها در مسیرهای اصلی و امدادی خودداری کنند، بسیاری از مسئولان بر این باورند که هنوز خطر رفع نشده و تهرانیها باید آماده باشند، از سوی دیگر تمامی دستگاههای خدماتی استان تهران تا 48 ساعت آینده در حالت آمادهباش کامل قرار دارند.
علی مرادی، رئیس مرکز لرزهنگاری کشوری میگوید: زلزله بامداد جمعه، زلزله اصلی بوده است، البته باید یک تا دو روز دیگر نیز صبر کنیم، و ممکن است دوباره زلزله بیاید. مرادی در پاسخ به این سوال که آیا فعالیت گسل مشا تاثیری بر دیگر گسلهای تهران داشته است، خاطرنشان کرد: «خوشبختانه فعالیت گسل مشا تاثیری بر دیگر گسلهای منطقه نداشته است و روند فعالیت آنها کاملا طبیعی است.»
از سوی دیگر رضا کرمی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران نیز گفته است: «احتمال دارد آمادهباش مدیریت بحران برای زلزله تا سه روز آینده ادامه داشته باشد»، رئیس ستاد بحران شهرداری تهران نیز اعلام کرد که نیروهای ما تا 3 روز آینده در آمادهباش کامل قرار دارند.
پیروز حناچی، شهردار تهران نیز از آمادهباش شهرداری تهران درپی وقوع زمینلرزه تهران خبرداد و گفت: سولههای مدیریت بحران آماده است اما بهدلیل کرونا، مردم را تشویق به استفاده از آن نمیکنیم. همچنین استانهای معین تهران (استانهای مرکزی، قم، سمنان، مازندران و قزوین) در حالت آمادهباش قرار دارند تا در زمان وقوع شدیدتر از زلزله اخیر به کمک مردم تهران بیایند.
با این حال اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران، میگوید: در صورتی که زلزله 7 ریشتری در تهران اتفاق بیفتد بر 2میلیون نفر تاثیر مستقیم دارد و یک فاجعه بینالمللی رخ خواهد داد. برای مقابله با زلزله شدید در تهران با تمامی امکانات و تجهیزات، تنها 20درصد آمادگی وجود دارد و باید دعا کنیم زلزله رخ ندهد.
سالهاست که به ساخت و سازهای درست در کشور به خصوص در تهران اشاره میکنیم. بارها اعلام کردهایم که از مصالح استاندارد و مناسب در ساخت ساختمانها استفاده شود و همین موضوع یک اقدام بسیار مهم در پیشگیری از خسارتهای زلزله است. وی همچنین افزود: اگر در تهران زلزلهای بیش از 7 ریشتر رخ بدهد، یک فاجعه نه تنها ملی، بلکه بینالمللی شکل میگیرد.
تجربه مشابه زلزله دو سال قبل
همانطور که اشاره شد در زلزله بامداد جمعه 2 کشته و 38 مصدوم برجای گذاشت و صدها نفر با پرکردن باک خودروهایشان یا از شهر خارج شدند یا شب را در پارک و بوستانها سپری کردند، البته مردم تهران برای دومین بار است که چنین شرایطی را تجربه میکنند و در زلزله 1/5 ریشتری شهرستان ملارد در 29 آذر 1396، نیز در حالی که زمین لرزه خسارت مالی و جانی درپی نداشت، اما بهدلیل فرار مردم هنگام وقوع زلزله یک زن باردار جان خود را از دست داد و 117 نفر نیز مصدوم شدند. در آن شب نیز مردم از خانههای خود خارج شده و به خیابانها آمدند.
در روزهای قبل از زلزله بهدلیل آلودگی شدید هوای تهران مدارس تعطیل و طرح زوج و فرد از در منازل صورت گرفت، اما بهدلیل زلزله و ترس مردم از وقوع دوباره آن مردم با خودروهای خود به خیابانها آمده و سعی در خروج از تهران و کرج داشتند که این امر سبب وقوع ترافیک شدید در تهران و کرج شد. همچنین سخنگوی وقت شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران اعلام کرده بود که بهدلیل وقوع زلزله مردم با هجوم به خیابانها توسط خودروهایشان حدود 15میلیون لیتر بنزین مصرف کردند و این امر سبب شدت بیشتر آلودگی هوای تهران بعد از زمینلرزه شد.
اما سوال اینجاست که چرا مردم تهران تا این حد از زلزله میترسند؟ به گفته رضا کرمی محمدی، رئیس سازمان پیشبینی و مدیریت بحران شهرداری تهران، در صورت وقوع زلزله بالاتر از 5/6 ریشتر در تهران قطعا با یک فاجعه مواجه خواهیم شد. کرمی محمدی با اشاره به فعال شدن گسل مشا اظهارکرد: اگر زلزلهای 6 ریشتری در تهران رخ دهد، قدرت آن 32 برابر زلزله شب گذشته است و اگر به هفت برسد،هزار برابر قدرت دارد و مساله خیلی جدی برای تهران است.
با توجه به اینکه احتمال دارد گسل مشا تحرکاتی داشته باشد، منطقی است که همه در حالت آمادهباش باشند. او در پاسخ به این سوال که آیا پارکها و بوستانهای پایتخت در شبهای آینده نیز باز خواهند بود گفت: تا 72 ساعت آینده پارکها و بوستانهای پایتخت بهصورت شبانهروزی باز هستند.
پیشبینی زلزله تهران
فعالیت گسل مشا که یکی از دو گسل مهم تهران به شمار می رود شب دلهره آوری را در خاطرات تهرانی های روزه دار ثبت کرد، هرچند همین گسل حدود 190 سال پیش زلزله هفت ریشتری را هم ایجاد کرده بود. متخصص زلزلهشناسی در این رابطه میگوید: زلزله 1/5 ریشتری بامداد جمعه در استان تهران بار دیگر این هشدار را به ما داد که باید بیش از هر زمان دیگری برای مقابله با بحرانها، شرایط را مهیا و آمادگی در مقابل زلزله را جدی بگیریم.
هنوز سه سال از زلزله کرمانشاه نگذشته و در حالی که بسیاری از شهروندان سرپل ذهابی در کانکس زندگی میکنند، حالا اگر بهاندازه یک منطقه در تهران خراب شود، چند سال طول میکشد که این خسارتها جبران شود.
بهرام عکاشه تصریح کرد: در مهرماه سال 76 شورای امنیت ملی در نامهای محرمانه از من درخواست کرد که اعلام نمایم وضعیت زلزلهخیزی کشور و به تبع آن وضع سازههای بزرگ تهران چگونه است و در پاسخ به این نامه نوشتم که همه کشور زلزلهخیز است و تهران بهعنوان جانمای تاسیسات و محل زندگی افراد مهم کشور بیشتر از سایر شهرها در معرض زلزله قرار دارد و پیشنهاد کردم که منازل مسکونی این استان بیشتر از هر زمان دیگری در مقابل زلزله مقاوم شود و حتما مدیریت بحران برای شهر تهران تشکیل شود و بعد از آن نامه بود که مدیریت بحران در پایتخت شکل گرفت و به واسطه وجود گسلهای خطرناک در بخش البرز میانی، مطالعاتی درباره تغییر پایتخت باید صورت بگیرد.
باید در انتظار زلزلههای 7 و 8 ریشتری در کشور باشیم و با وقوع این زلزلهها نصف شهرها خراب خواهند شد و نصف دیگر آن مورد غارت قرار میگیرند. هر 10 سال یک زلزله هفت ریشتری و در هر سال یک زلزله 5 یا 6 ریشتری در شهرهای کشور رخ خواهد داد و باید مدیریت بحران اقدامات و برنامهریزی مناسبی در این زمینه داشته باشد. ما باید مقاومسازی شهرها و مناطق روستایی را جدی تر از بازسازی آنها بعد از زلزله بگیریم، تا از جان و مال مردم محافظت شود.