کاظم احمدزاده مجری باسابقه برنامههای مذهبی سیما که در ایام ماه مبارک رمضان امسال با برنامه «الهیه» رادیو تهران، برای اولینبار اجرای یک برنامه رادیویی را تجربه میکند، درباره فضای رادیو به خبرنگار مهر گفت: من اجرای این برنامه را پذیرفتم چراکه میخواستم تجربه کار در رادیو را از نزدیک حس کنم. همیشه از همکارانم شنیده بودم که رادیو دنیای شیرین و جذابی دارد. به نظرم رادیو محیطی بی غل و غش و در عین حال واقعی است، ما در تلویزیون با دکور، ظاهر، تیپ، لباس و ابزار به کار شکل و شمایل میبخشیم اما در رادیو همه آنچه که دارند با صدا انعکاس مییابد و این کار شاید سخت تر هم باشد.
احمدزاده با اشاره به اینکه پیش از این به عنوان مهمان در برنامههای رادیویی حضور داشته، درباره اینکه چرا زودتر وارد اجرا در رادیو نشده است، گفت: در این سالها پیشنهاد جدی برای اجرای رادیویی نداشتهام و به همین دلیل به محض اینکه این پیشنهاد صورت گرفت استقبال کردم و پذیرفتم. با اینکه خیلیها هم میگویند چطور این برنامه را پذیرفتم چون از ساعت سه و نیم تا 6 صبح باید اجرا کنم و به نظرم دوستان رادیو غریب گیر آوردهاند.(میخندد)
دستمزدی را پذیرفتم که تا به حال نگرفته بودم
این مجری درباره اجرای خود در رادیو با دستمزدی متفاوت از تلویزیون اظهار کرد: محیط رادیو بسیار مقدس است و همین دلیل است که میخواهید در این رسانه کار کنید. بهطور مثال من برای اجرای این برنامه پذیرفتم که دستمزدی را که تا حالا در سابقه هنریام نگرفتهام، دریافت کنم و شبی سه ساعت برنامه روی آنتن ببرم و البته راضی هم هستم.
وی اضافه کرد: رادیوییها ملاکهایشان مادی نیست و به نظرم باید بیشتر هوای رادیوییها را داشت. آنها اهل فروتنی هستند. به طور مثال ما در تلویزیون شناخته میشویم و خیلیها احترام میگذارند اما رادیوییها را کسی به چهره نمیشناسد و این غربت نوعی تقدس میآورد.
احمدزاده درباره برخی از مجریان رادیو که به تلویزیون آمدهاند، گفت: طی این سالها مجریان زیادی از رادیو به تلویزیون آمدند که البته همه آنها هم موفق نبودهاند. با این حال بسیاری از آنها که در این فضا میمانند عشق دارند مثل زنده یاد مهران دوستی که عاشق کارش بود و ما با هم دوستی دیرینهای داشتیم. خود من در همین چند شبی که اجرای این برنامه سحرگاهی را بر عهده داشتهام نگرانم که به رادیو اعتیاد پیدا کنم و برای اینکه این اعتیاد برطرف شود باید خواهش کنم برنامهای آن گوشه کنارها داشته باشم (میخندد.)
حساسیتهای اجرا در مقابل دوربین
این مجری رادیو درباره آرامش رادیو گفت: یکی از ویژگیهای رادیو این است که استرس آن از اجرای تلویزیونی بسیار کمتر است. وقتی ما جلوی دوربین هستیم از طرز قرار گرفتن روی صندلی تا عینک و نگاه، عطسه و... همه تحت نظارت و حساسیت است اما این استرسها طبیعتاً در اجرای رادیویی وجود ندارد و حتی من تصمیم گرفتهام از آنجا که برنامه چندین ساعت هم هست برای ادامه همین آرامش با خودم لباس منزل هم بیاورم(میخندد)!
خط کشیها باعث شده است که مخاطب تصور کند مجری اجتماعی و طنز نباید حرف عمیق و درست بزند و فقط باید سرگرمی ایجاد کند و مجری معارفی نباید حتی لبخند بزند، حتما باید یقهاش بسته باشد، اتوکشیده حرف بزند و کلمات غلیظ بگوید و این خط کشیها مجریها را به اینجا رسانده استاین مجری تلویزیون درباره اجرای برنامههایی در حال و هوای رمضانی و مناسبتی و ویژگیهای چنین مجریانی اظهار کرد: بخشی از این ویژگیها به علایق و بافت فکری فرد میگردد. دنیای هر کسی مشخص میکند که چه علایقی دارد البته من این برنامه را صرفاً معارفی نمیدانم بلکه به نظرم ترکیبی از برنامه معارفی اجتماعی است چون به موضوعات جامعه میپردازیم و به طور مثال درباره «گذشت» یا اخلاق حرف زدهایم که امری اجتماعی هم هست و اصلا دین ما اجتماعی است.
وی تاکید کرد: من خط کشی درباره برنامههای معارفی را قبول ندارم چون این برنامهها اجتماعی هم هستند و حتی میتوانند وارد فضاهای دیگر نیز بشوند. اصلا وقتی میگوییم یک برنامه معارفی است این ذهنیت را تداعی میکند که دیگر برنامهها معارفی نیست و این اشتباه است.
خطکشیهای مجری معارفی
احمدزاده با اشاره به اینکه مذهبی و دینی نامیدن برخی برنامهها نوعی خط کشی بوجود خواهد آورد، اظهار کرد: این خط کشیها باعث شده است که مخاطب تصور کند مجری اجتماعی و طنز نباید حرف عمیق و درست بزند و فقط باید سرگرمی ایجاد کند و مجری معارفی نباید حتی لبخند بزند، حتما باید یقهاش بسته باشد، اتوکشیده حرف بزند و کلمات غلیظ بگوید و این خط کشیها مجریها را به اینجا رسانده است. در حالیکه دین ما اجتماعی است چون برای همه ابعاد زندگی ما حرف دارد از تولد فرزند تا احترام به سالمند و حتی اقتصاد اما ما این اجتماع را از دین جدا میکنیم.
وی اضافه کرد: من خودم تا به حال برنامه غیردینی و غیراجتماعی در این 25 سال اجرا نکردهام و حتی این برنامه سحرگاهیام هم چنین فضایی دارد. اصلا روزه میگیریم که ساعاتی روزه گوش و زبان داشته باشیم و عدهای را اذیت نکنیم که باز هم اجتماعی است.
مگر رامبد جوان نمیگرید؟ یا نجمالدین شریعتی نمیخندد؟
مجری «الهیه» با اشاره به اینکه خط شکنی مطالبهای را ایجاد میکند که مجریان فقظ در یک ژانر خود را نشان دهند، اظهار کرد: آیا رامبد جوان تا حالا گریه نکرده است یا نجم الدین شریعتی در زندگی نمیخندد و شوخی نمیکند؟ اما مخاطب عادت ندارد روی دیگر این افراد را ببیند و نمیتواند بپذیرد اگر مثلا خنده شریعتی را ببیند انگار یک سطل آب یخ روی او ریختهاند. دیدگاهی که من دارم باعث شده است در برنامههایم دوگانهسوز باشم یعنی هم بخندانم و هم بگریانم یعنی زندگی میکنم همانطور که همه اینگونه هستند.
احمدزاده که سالها اجرای «جشن رمضان» را بر عهده داشته است در پایان این گفتگو درباره تکرار فضاهای گفتگومحور در برنامهها نیز عنوان کرد: تقریبا همه برنامهها شبیه به هم شده است و این نشان میدهد در برنامه سازی سه عنصر مهم درایت، نظارت و مدیریت به چشم نمیخورد. حتی فضای برنامهها اگر ابتکار یا خلاقیتی هم دارد اشتباه است مثلا یکی از شبکهها خیرین را آورده بود تا با آنها گفتگو کند و پشت سرش یک نفر آب و جارو میکرد. در علم رسانه گفته میشود نباید چیزی سوژه را تحتالشعاع قرار دهد و حتی زیرنویس را غلط میدانند به دلیل بر هم زدن تمرکز مخاطب و آن وقت شما در بک گراند یک نفر را قرار میدهید تا آب و جارو کند که اینها ابتکارات اشتباهی است.
وی در پایان این گفتگو درباره حس خوب خود از رادیو و فضای آن بیان کرد: ایکاش زودتر از این تجربه رادیو را پیدا میکردم معتقدم هرکسی در تلویزیون کار میکند خوب است که تجربه اجرای رادیویی هم داشته باشد.