گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: مدتهاست مسوولان به دنبال کنترل نقدینگی هستند تا شاید بتوانند مانع هجوم نقدینگی به بازارهای کاذب و سفته بازی شوند. در شرایطی که مردم رغبتی به سرمایه گذاری در تولید ندارند و بخش صنایع و کشاورزی با کمبود شدید سرمایه در گردش رو به رو است، رونق بازار سرمایه میتواند بهترین گزینه باشد. اکنون که بورس از کانال یک میلیون عبور کرده و به قلههایی دست یافته، به نظر میرسد نیاز به حمایت کارشناسانه دارد. از یک سو مسوولان مردم را ترغیب به سرمایه گذاری در بورس میکنند و از سوی دیگر مسوولان امنتیت اقتصادی و کارشناسان به مردم هشدار میدهند که بی گدار به آب نزنند و قبل از خرید هر سهمی، بررسی لازم را به عمل آورند. اکنون اعتمادی به بورس ایجاد شده که مسوولان باید مراقب باشند این اعتماد لطمه نبیند. به نظر میرسد اطلاع رسانی رکن اصلی اعتماد آفرینی به مردم است. مردم باید بدانند که بورس همواره روی پاشنه صعود نمیگردد و شاید روزی سیر نزولی را هم طی کند. اکنون بورس جایگزین مسکن، دلار، سکه، خودرو و دیگر بازارهای کاذب شده و رشد شاخص نشان میدهد که مردم ایمان آوردهاند که بورس میتواند به عنوان بازار سودده شناخته شود. در حالی که بورسهای معتبر جهان در تزلزل به سر میبرند، بورس ایران با آرامش راه خود را طی میکند اما باید مراقب بود که مبادا روزگاری خریداران بورس همچون سپرده گذاران مؤسسات مالی و اعتباری، به خیابانها نریزند و شاهد صحنههای نامناسب نباشیم.
ورود به بورس به اعتبار سخن مسئولان
در این رابطه استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: ما باید هرچه سریعتر، این بلوغ فکری را حاصل کنیم که راه نجات کشور از مسیر خلاقیت و تولید فناورانه میگذرد نه از طریق دامن زدن به سوداگری و مفت خوارگی و تلاش برای تبدیل آن به فرهنگ مسلط. فرشاد مؤمنی در گفتوگو با ایلنا گفت: در روزهای اخیر بورس کشور در مرکز توجه دولتمردان و مردم قرار گرفته و سخت دنبال کننده آن هستند. مسئله مهم این است که متاسفانه در کشور ما شیوه حکمرانی و تنظیم رابطه حکومت و مردم شکل و شمایل خاص دارد مثلاً وقتی بورس رونق گرفت اگر کسی در مورد چشم اندازهای این وضعیت کوچکترین صحبتی کند، از نظر کسانی ذهن مردم را مشوش کرده، درحالی که خوب است در مورد این مسئله باارزش صحبت شده و گامهای سنجیده و رو به جلو برداریم.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه با اعلام اینکه اندازه رشد نقدینگی در اقتصاد ایران به طرز غیرمتعارفی بالا رفته و به دلایل و علل گوناگون این نقدینگی قابل هدایت به سمت تولید نیست گفت: بنابراین گفته میشود ما راه بورس را برای جذب نقدینگی باز کردیم تا نقدینگیهای سرگردان از انگیزههای سوداگرانه در بازار ارز، طلا و مسکن مصون بمانند و از طریق این مصونیت تورم کنترل شود. استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه باز کردن راه بورس به شیوه کنونی که هیچ کنترلی بر مطامع سوداگرانه در نقل و انتقالات سهام در نظر گرفته نشده و نهاد تنظیمگر باضابطه، معقول و کارامد هم ندارد، یک تناقض راهبردی است، گفت: اینکه راه جدیدی برای ارضای تمایلات سوداگرانه باز کنید تا انگیزههای موجود در راههای دیگر سوداگرانه کاهش یابد تناقضی است که در روزهای اخیر به خوبی خود را نشان داده است. بطوری که به محض اینکه کوچکترین نوسانی در چشم انداز بورس حاصل میشود آثار آن را در بازار طلا و سکه و ... مشاهده میکنید. پس از این زاویه هم به هیچ وجه مشکل ما حل نمیشود.
احتمال کاهش شاخص
از سوی دیگر یک اقتصاد دان گفت: زمانی که نقدینگی ایجاد میشود، قابل مدیریت نیست و مردم با انجام معاملات خود مسیر حرکت آن را مشخص میکنند. بنابراین، باید رشد نقدینگی کنترل شود و هدایت آن چه به دست بورس یا هر بازار دیگری میسر و از نظر علم اقتصاد منطقی نیست. آنچه که مهم است این است که رشد نقدینگی باید متناسب با رشد اقتصادی کشور باشد، در غیر اینصورت موجب افزایش تورم و قیمتها خواهد شد.
کامران ندری به ایسنا گفت: این تصور غلط است که اگر قیمت سهام در بورس به صورت غیرطبیعی رشد کند، مشکلی در اقتصاد ایجاد نخواهد شد بلکه، در صورت افزایش قیمت سهام به صورت غیرطبیعی یا باید سقوط کند یا قیمتها در سایر بازارها هم به همان نسبت افزایش پیدا کند. این کارشناس اقتصادی افزود: نمیشود رشد قیمتها در بازاری بالا باشد اما در سایر بازارها ثابت باشد زیرا، در یک زمانی این رشد متوقف میشود و سرمایهها به سایر بازارها حرکت میکند. به گفته این استاد دانشگاه افرادی که در بازار سرمایه سود زیادی کسب کرده باشند، طبیعتاً سرمایه خود را به بازارهای دیگری چون طلا، ارز، سکه و... میبرند تا سود چندین برابر کسب کنند. گاهی ترس و نگرانی از سقوط بورس باعث میشود که سرمایه خود را به بازارهای دیگر منتقل کنند و این اتفاق در حال رخ دادن است. است که در پی میآید:
در همین رابطه عضو شورای عالی بورس گفت: در دو سال قبل سایر بازارها رشد خیلی زیادی کرده بود، در حالی که بازار سرمایه رشد خیلی زیادی نکرد و بر این اساس کارشناسان بازار سرمایه معتقد بودند که بازار سرمایه، میتواند عقب ماندگی را برای سرمایه گذاران که از جهش سکه و ارز سود نکردهاند، جبران کند و خود به خود تعدادی از افراد وارد بازار سرمایه شدند. سعید اسلامی بیدگلی افزود: بعد از آن عدهای وارد بازار سرمایه شده و سود زیادی میکردند، ضمن اینکه رسانه نیز رکوردزنیهای مختلف بازار سرمایه را گزارش میکرد و صندوق سرمایه گذاری نیز مکرر مانور میداد که صندوقهای سرمایهگذاری به این میزان رشد کردهاند. وی افزود: در برخی از هفتهها و روزها بیش از دو هزار میلیارد تومان پول و در اسفندماه، ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان پول جدید وارد بازار شد که بر اساس آن، افراد جدید تازه سهامدار شده نیز به بازار ورود کردند. البته روزهایی هم وجود داشت که بازار ۲۵۰ هزار واحدی شده بود، عدهای نگران بودند و عدهای نگران نبودند. اسلامی افزود: هر چقدر که بازار رشد کرد، مرزهای ذهنی گذشته شکسته شد و الان تعداد افرادی هستند که میگویند بازار از این اعداد و ارقام کنونی هم بالاتر میرود.
این تصور هم اکنون برای ما قابل درک است که ممکن است شاخص از این هم که هست، خیلی بالاتر رود و شاخص جای رشد دارد و حتی ممکن است که بورس ۲ میلیونی هم بشود.
وی گفت: بخش بزرگی از سرمایه های بزرگ در این بازار بزرگ شده و ثروتمند شده و متمایل به این نیستند که بازار فروریزش کند. کسی که الان ۲۰۰ میلیارد تومان در بازار سرمایهگذاری کرده است، اگر تصور کند که ۴۰ میلیارد تومان از پول وی ریزش خواهد کرد، قصد ندارد که اگر دسترسی به اطلاعات و رسانهها و میتواند جریان ایجاد کند، این جریان به زیان خودش تمام شود و این انگیزهها نیز باید در همه تحلیلها مشاهده شود. بر همین اساس در شرایط کنونی، پیش بینی بازار، کار دشواری است؛ چراکه ما تردیدی نداریم که در برخی از بخشهای بازار، اضافه قیمت جدی وجود دارد؛ ولی دقت کنید که از یک طرف، جو مثبتی در پیرامون بازار سرمایه وجود دارد که در آن، اعتقاد بر آن است که همچنان جریان نقدینگی به سمت بازار سرمایه در حرکت است و به موازات، سایر بازارهای دیگر، تحرک جدی ندارند و اندازه بازار سرمایه به قدری شده است که لزوماً بازارهای دیگر نیز به راحتی نمیتوانند جریان نقدینگی آن را به سمت خود جذب کنند
