علی پیرنیا، پژوهشگر، مصحح و مترجم بود، او در سال‌های همکاری با فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، مقالات بسیاری نوشت و سرفصل‌های قابل توجهی را به دانشنامه‌های این فرهنگستان افزود و در سال‌های اخیر بازنشسته شد.
از آثار پیرنیا می‌توان به ترجمه بیست سال در ایران، نوشته جان ویشارد اشاره کرد. این کتاب، سفرنامه جان ویشارد است که در سال ۱۸۹۱ میلادی برای ارائه خدمات پزشکی به کردستان رفته و تفصیل سال‌های حضورش در ایران را در این کتاب آورده است، او در این مدت، دوران حاکمیت سه پادشاه را تجربه می‌کند.
ویشارد از تهیه یادداشت‌های نسبتاً دقیق از جریانات روزمره و تاریخی ایران آن دوره غافل نمانده است، این اثر از فعالیت‌های مسیونرهای مسیحی آمریکایی در کردستان آغاز و تاریخ شروع اولین واحد پزشکی در ارومیه توسط دکتر گرانت آمریکایی، در سال ۱۸۳۵ می‌داند.
فصل‌های دیگر کتاب ویشارد از ماجرای شورش شیخ عبیدالله در ارومیه و اطراف تا کشته شدن ناصرالدین شاه و اوضاع اجتماعی و اقتصادی و صنعت و تجارت ایران را شامل می‌شود و در بخش‌های آخر کتاب، در مورد مشروطه و اقدامات محمد علیشاه و جنبش ترقی‌خواهانه در ایران سخن می‌گوید.
کتاب بیست سال در ایران، نوشته جان ویشارد، با ترجمه علی پیرنیا، در ۳۰۸ صفحه توسط نشر پل فیروزه به چاپ رسیده است. چاپ نخست این کتاب در سال ۱۳۶۳، توسط نشر نوین منتشر شده بود.
دیگر اثر مهم پیرنیا در این سال‌ها، همایون نامه است که از نظر پژوهشی اهمیت دارد.
از دیگر آثار ترجمه علی پیرنیا، تاثیر اسلام در فرهنگ هند، نوشته تارا چند است.
کتاب تاثیر اسلام در فرهنگ هند، توسط تارا چاند نوشته شده و علی پیرنیا و عزالدین عثمانی، ترجمه آن را برعهده داشته‌اند. این کتاب در 378 صفحه، توسط نشر پاژنگ به چاپ رسیده است.
پیرنیا در گروه دانشنامه تحقیقات ادبی فرهنگستان زبان فارسی، در نوشتن مقالات بسیاری در فرهنگستان زبان و ادب فارسی همکاری کرده است.
علی پیرنیا، روز شنبه سوم خرداد ۱۳۹۹، دار فانی را وداع گفت و تاریخ زندگی خویش را بازنوشت.
۲۴۱۲۴۱
