کورش شرفشاهی
روزنامه نگار
از روزی که قیمت ارز روند صعودی به خود گرفت و دولت تنها به عنوان نظاره گر برای بحران ارزی هورا کشید، همه چیز را به گردن صادرکنندگانی انداخت که ارز ناشی از صادرات را به کشور باز نگردانده اند. در این شرایط دولت و بانک مرکزی شروع به خط و نشان کشیدن کردندو در نهایت تهدیدها رنگ محرومیت و مجازات به خود گرفت. تهدیدها به جایی رسد که صادرکننده متوجه شد اگر ارز صادراتی را باز نگرداند، نه تنها همه مشوق ها و مزایایی که دارد از دست می دهد بلکه کارت بازرگانی او نیز باطل می شود که مصداق محرومیت از صادرات بود. اگرچه صادرکننده موظف است این ارز را بازگرداند و اگر بازنگردانده، تخلفی آشکار کرده است، اما اشکال در اینجاست که دولت دیر از خواب بیدار شده و هنگامی به دنبال ارز صادراتی راه افتاده و صادرکننده را تحت فشار قرار داده که بازار ارز از کنترل خارج است و هر روز قیمت جدیدی در بازار ارز اعلام می شود. اما واقعیت اینجاست که آن دسته از صادرکنندگان که در بازگرداندن ارز صادراتی تعلل کرده اند، اکنون به دلایل گوناگون آن ارز را در اختیار ندارند. عده ای از آنان اقدام به خرید مسکن در خارج از کشور کرده اند، برخی دیگر با ارز صادراتی در آن سوی اب سرمایه گذاری کرده اند و برخی دیگر ارز صادراتی را با هدف سودجویی در بازار آزاد فروخته اند و اکنون آن ارز را در اختیار ندارند و اکنون با ضرب العجل دولت رو به رو شده اند. در این شرایط که قیمت ارز سر به آسمان می زند، صادرکنندگان به دو دسته تقسیم می شوند، عده ای قید صادرات را در این مقطع می زنند و البته امیدوار هستند که در آینده ای نزدیک که بازار ارز به ثبات البته از نوع گرانی می رسد، به سراغ دوستان و آشنایان در وزارتخانه ها بروند و دوباره کارت بازرگانی بگیرند. عده دیگر اقدام به اجاره کارت بازرگانی می کنند و با روشهایی که نسبت به آنها مسلط هستند در حالی صادرات می کنند که حتی یک دلار ارز صادراتی را بازنگردانده اند و برخی دیگر ناچار می شوند به بازار آزاد ارز بروند تا دلارهای صادراتی را که مدتها قبل فروخته اند، تهیه کنند و به دولت بدهند که این افراد بدون بخواهند یا متوجه باشند، هیزم بر آتش بازار ارز می ریزند. اکنون دولت می بایست تاوان همه این مشکلات را بدهد زیرا به موقع اقدام به درخواست دریافت ارز صادراتی نکرده است. دولتی که آنقدر درایت ندارد تا با پیش بینی چنین روزهایی به صادرکننده فشار بیاورد و ارز صادراتی را بگیرد، بی شک مقصر این وضعیت نامناسب است. این دولت که به ناکارآمدی و سومدیریت متهم است، امروز که در فشار آشفته بازار ارزی است فشار خود را به صادرکننده می آورد تا برای توجیه ناکارآمدی خود، مقصر بتراشد. بی شک اگر دولت درایت و تدبیر لازم را داشت، به موقع فشارهای امروز را در گذشته به صادرکننده وارد می کرد و همان موقع ارز به اندازه کافی ذخیره می کرد که در چنین روزهایی روانه بازار کند، دولتی که به جد متهم شده برای جبران کسری بودجه، بحران ارزی بازار را رقم می زند تا دلارهای خودش را در بازار آزاد بفروشد و ژست مدیریت بر بودجه را بگیرد.
