چندسالی است که اینترنت و استفاده از اطلاعات بر بستر فضای سایبری توسط افراد تفاوت‌های زیادی پیدا کرده است؛ کمتر از چند دهه پیش فناوری به نام اینترنت در کشور وجود نداشت و منبع گردآوری اطلاعات و تحقیق‌ها مخزن‌های کتابخانه‌ها بود. پس از اینکه اینترنت گسترش یافته و استفاده از آن رواج یافت یکی از روش‌های افراد برای دسترسی سریع‌تر و راحت‌تر به اطلاعات علمی مراجعه به اینترنت بود.
فناوری‌ها هر دقیقه در حال پیشرفت و تغییر هستند و همین امر باعث شد اینترنت نیز در مدت زمان تقریبا کوتاهی به شدت گسترش یافته و اطلاعات وسیعی را در خود جای دهد. این موضوع باعث افزایش استقبال کاربران شبکه اطلاعات از این فضا و تامین نیازهایشان از این طریق شد.
دیری نپایید که استفاده از اینترنت که فقط از طریق اتصالات سیمی و با به کارگیری کامپیوتر‌ها و لپتاپ‌ها امکان‌پذیر بود به اتصالات بی‌سیم مانند وای فای منتقل شد و تلفن‌های همراه نیز با بهره‌گیری از هوش مصنوعی توانستند به اینترنت متصل شوند.
همه این تغییرات باعث شد تا در مدت زمان کوتاهی اینترنت به نیاز اصلی و مبرم جوامع و افراد تبدیل شود، زیرا استفاده از این بستر افزایش چشم‌گیری در زندگی روزمره افراد یافته بود. با این استقبال مشاغل زیادی نیز بر بستر اینترنت شکل گرفت.
شیوع ویروس کرونا و لزوم ماندن در خانه در راستای پیشگیری از همه‌گیری این ویروس بر این موضوع دامن زده و افراد را بیش از پیش برای انجام امورات و ایجاد سرگرمی به سمت این فضا سوق داد به طوری که افرادی که حتی از تلفن‌های هوشمند استفاده نمی‌کردند برای پیش بردن برخی از کارهایشان اقدام به خرید تلفن همراه جدید و استفاده از اینترنت کردند.
امروزه کمتر کاری را می‌توان پیدا کرد که انجام آن از طریق اینترنت امکان پذیر نباشد. یکی از مهم‌ترین مشاغلی که بر بستر اینترنت شکل گرفت و با استقبال ویژه‌ای نیز مواجه شد خرید و فروش‌های اینترنتی بود. در حال حاضر بسیاری از فروشگاه‌های سطح کشور بخشی از کسب درآمد خود را به تبلیغات و خرید و فروش در فضای مجازی اختصاص داده اند، اما این موضوع سودجویان را نیز به همراه خود به سمت اینترنت کشانده است.
هکر‌های مختلف که همواره به دنبال دزدی و کسب درآمد‌های هنگفت از راه حرام هستند با رواج خرید‌های اینترنتی ذهن خود را به کار گرفته و روش‌هایی را برای کلاهبرداری از مردم طراحی کرده اند. درصد زیادی از افراد که خرید‌های خود را بر بستر اینترنت قرار می‌دهند دچار این دزدی‌های مالی شده اند. در این راستا روش‌هایی برای جلوگیری از به دام کلاهبرداران افتادن در فرایند پرداخت‌های اینترنتی وجود دارد که هر خریداری که بر بستر شبکه اطلاعات جنسی را می‌خرد باید آن‌ها را دانسته و قبل از پرداخت هزینه اجناس، با دقت آن‌ها را راستی آزمایی کند.
فقط لینک‌های مطمئن را باز کنید
روزانه در کانال‌ها و گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی عضو هستیم و یا زمانی که از مرورگر تلفن همراه یا رایانه خود استفاده می‌کنیم حجم انبوهی از محتوا‌ها برای ما ارسال می‌شود. بسیاری از افراد سودجو برای رسیدن به اهداف خود اقدام به طراحی پیامک‌ها و پست‌هایی که موضوع آن‌ها در بین عموم از اهمیت ویژه برخوردار باشد کرده و با این روش مخاطبان خود را به سمت وارد شدن به لینک‌های جعلی می‌کشانند تا بتوانند از آن‌ها سوءاستفاده کنند. در این راستا باید پس از دریافت هر لینک ابتدا از صحت آن مطمئن شده و از منابع رسمی آخرین اخبار حوزه‌های مورد علاقه خود را پیگیری کنید تا کلاهبرداران اینترنتی از این طریق از شما سوءاستفاده نکنند.
وارد کردن اطلاعات اشتباه در درگاه پرداخت الکترونیک
زمانی که شما برای ایجاد حساب بانکی به اپراتور بانک مورد نظر خود مراجعه می‌کنید او موظف است تمام اطلاعات شخصی شما را با اطلاعات حساب بانکیتان منطبق و در سامانه مربوطه ثبت کند. درصورتی که می‌خواهید خرید اینترنتی انجام داده و به درگاه پرداخت اینترنتی منتقل می‌شوید یک بار اطلاعات حساب و کارت بانکی خود را اشتباه وارد کنید؛ درصورتی که درگاه مورد اعتماد بانک باشد برای پردازش اطلاعات شما خطا نشان داده می‌شود و یا اطلاعات شخصی دیگر به شما نشان داده می‌شود درصورتی که در صفحه‌های جعلی چنین نیست.
کد امنیتی یک بار مصرف را جدی بگیرید
عموما در صفحه‌هایی که نیاز به وارد کردن اطلاعاتی از سوی کاربر باشد سایت برای تشخیص اینکه کاربر ربات نباشد کدی امنیتی را به او نشان می‌دهد و از کاربر می‌خواهد اعداد یا حروفی که می‌بیند را در کادر مربوطه بنویسد. این موضوع نقطه عطفی برای شناخت سایت‌های مطمئن از سایت‌های جعلی است، زیرا امکان تغییر این کد‌های امنیتی یکبار مصرف در سایت‌های حقیقی وجود دارد، اما این ویژگی در سایت‌های جعلی به صورت عکسی ثابت است که تغییر پذیر نیست.
لینک سایت مورد نظر را با دقت مشاهده کنید
سایت‌هایی که از لحاظ امنیتی از شرایط مطلوبی برخوردار بوده و مورد اعتماد باشند با پیشوند https از دیگر سایت‌ها متمایز می‌شوند که این توجه دقیق به این موضوع نیز می‌تواند تا حد زیادی از ورود کاربران به سایت‌های جعلی جلوگیری کند. همچنین عکسی از یک قفل کوچک نیز باید در کنار این پیشوند دیده شود تا صحت سایت مورد نظر را تایید کند و کاربر باید حتما به این دو گزینه دقت کند.
کارت بانکی جداگانه برای خرید‌های اینترنتی خود اختصاص دهید
یک کارت بانکی مجزا از کارت اصلی خود را برای انجام خرید‌های اینترنتی اختصاص داده و هربار به اندازه خرید اینترنتی خود پولی را به کارت درنظر گرفته شده انتقال دهید تا درصورتی که اطلاعات کارت بانکی شما افشا شد باعث نشود به یکباره حجم پول زیادی از دارایی شما در دسترس هکر‌های سودجو قرار بگیرد و میزان ضرری که متحمل می‌شوید کمتر باشد.
برای در امان ماندن از شر دزدی‌های اینترنتی دست به دامن شاپرک شوید
درگاه پرداخت شاپرک درگاهی است که تمام بانک‌های عضو شبکه شتاب از آن پشتیبانی می‌کنند و تمام فعالیت‌های بانکی بر بستر اینترنت از همین درگاه صورت می‌گیرد. درگاه شاپرک تنها درگاه معتمد در بین بانک‌های ایران است و درصورتی که به درگاه پرداختی غیر از شاپرک برای خرید اینترنتی متصل شدید به مورد اعتماد بودن این درگاه شک کنید.
گول سلبریتی‌ها را در شبکه‌های اجتماعی نخورید
سلبریتی‌ها و اینفلوئنسر‌ها به واسطه تعداد فالوئر زیاد و ضریب نفوذی که در بین مردم دارند می‌توانند کسب درآمد کنند. بسیاری از آن‌ها در این مسیر از احساس مسئولیت و وجدان نسبت به مردم برخوردار بوده و فقط لینک‌های مطمئن را منتشر می‌کنند، اما برخی از آن‌ها نیز صرفا برای کسب درآمد اقدام به انتشار کد‌هایی می‌کنند که ممکن است صحت درستی نداشته باشد و منجر به ضرر‌های احتمالی شود.
دامنه سایت مورد نظر خود را چک کنید
پس از مشکلات زیادی که برای مردم پس از این اتفاقات افتاد، سایت‌هایی نیز برای تشخیص درگاه‌های پرداخت اصلی از جعلی طراحی شد که enamad.ir یکی از آن‌ها است. با جست‌وجوی آدرس درگاه پرداخت در این سایت به راحتی می‌توانید دریابید که وارد درگاه جعلی شده اید یا اصلی.
نصب افزونه ضد فیشینگ برروی رایانه خود و استفاده از آن
برای اطمینان بیشتر می‌توانید یک افزونه یا اکستنشن ضد فیشینگ در سیستم خود نصب کنید که با وارد شدن در سایت مورد نظر به شما اعلام کند این صفحه از امنیت کافی برخوردار است یا نه. در صورتی که صفحه پرداخت، اصلی باشد پیامی نمایش داده می‌شود. در صورتی هم صفحه مورد نظر جعلی باشد در قالب یک هشدار به شما اعلام خواهد شد.
در پایان برای وارد شدن به هرگونه سایت بر بستر اینترنت از مورد اعتماد بودن آن اطمینان حاصل کنید، اما درصورتی که به هر دلیلی کسی از شما در اینترنت کلاه برداری کرد موضوع را با پلیس فتا در میان بگذارید.
