نسبت طلایی چیست؟ دلیل استفاده عدد فی در طراحی لوگو برندهای معروف؟ + عجایب

به گزارش خبرنگار نبض بازار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید طراحی لوگو برندهای بزرگی مثل اپل، تویوتا، پپسی، توییتر و... با توجه به قانونی جادویی نسبت طلایی طراحی شده! همینطور شاید برایتان جالب‌تر باشد بدانید که در ساخت نیایشگاه آتنا در شهر آتن و حتی ساخت بیستون کرمانشاه هم نسبت طلایی یا همان عدد فی رعایت شده! اما اصلا این نسبت طلایی چیست؟

در این مقاله می‌خواهیم شما را با یکی از مهم‌ترین اصول طراحی که به آن نسبت طلایی می‌گویند آشنا کرده و برایتان دلایل استفاده گسترد‌ه‌اش را توضیح بدهیم. پس با ما و این مقاله جذاب همراه باشید:

نسبت طلایی چیست؟

عدد فی یا نسبت طلایی برابر با 1.618 (با اعشار بی نهایت) است. در واقع در هنر، هرگاه چینش و اندازه جسم به شکلی قرار بگیرد که نسبت بخش کوچکتر به بخش بزرگتر (تقسیم طول 2 عدد) برابر با عدد فی باشد، شکل مورد نظر زیبایی خاصی پیدا کرده و منطبق بر نسبت طلایی است.

مثلا حاصل تقسیم ضلع بزرگتر مستطیل بالا بر ضلع کوچکتر، برابر با عدد 1.618 بوده و به این ترتیب این جسم، طبق نسبت طلایی است.

تاریخچه نسبت طلایی

در مورد تاریخچه نسبت طلایی منابع مختلف، آمارهای متفاوتی داده‌اند. مثلا برخی آن را به پیکرتراش یونانی معروف، فیدیاس، نسبت داده‌اند که در معماری‌هایش از این عدد استفاده می‌کرده. (نام عدد فی از نام فیدیاس گرفته شده) بعضی در مورد نسبت طلایی و رابطه‌اش با فیبوناچی صحبت می‌کنند و در مقابل بعضی دیگر می‌گویند اقلیدس در کتاب‌های هندسی معروف خود به این عدد اشاره کرده. نکته جالب اینجاست که حتی مصریان هم برای ساخت اهرام از این عدد استفاده کرده و این موضوع نشان دهنده پیشینه طولانی نسبت طلایی است.

چرا عدد فی در هنر اهمیت دارد؟

بیایید قبل از اینکه به شگفتی‌های عدد فی رسیده و بررسی کنیم که در کجاها از نسبت طلایی استفاده شده، ببینیم دلیل علاقه زیاد برندها برای طراحی لوگو به کمک این عدد دقیقا چه چیزی است؟

طراحی دقیق

اولین دلیلی که باعث می‌شود طراحان برای طراحی لوگو به سراغ نسبت طلایی بروند، این است که به کمک این اشکال هندسی و همینطور اعداد دقیق موجود در آن، طراحی لوگو به شکل دقیق‌تری انجام می‌شود. این یعنی به کمک این نسبت‌ها، لوگو مورد نظر علاوه بر اینکه با سرعت بالاتری طراحی می‌شود، نسبت اشکال دقیق‌تری هم دارد.

زیبایی

لوگوهایی که به کمک نسبت طلایی رسم می‌شوند، از زیبایی خاصی نسبت به انواع دیگر لوگو برخوردارند. در نگاه اول شاید تصور کنید این موضوع به دلیل دقیق‌تر بودن اندازه‌هاست؛ اما صرفا این نیست! در واقع طبق تحقیقاتی که روانشناسان انجام داده‌اند، نسبت طلایی در شبکیه چشم انسان هم رعایت شده و این موضوع دقیقا همان چیزی است که باعث می‌شود ما آدم‌ها اشکالی که به کمک عدد فی رسم شده‌اند را بهتر و زیباتر تشخیص دهیم.

البته خیلی از دانشمندان نظر دیگری دارند و موضوع عدد فی را صرفا به شبکیه چشم انسان مرتبط نمی‌دانند. در واقع آنها با تحقیقات متوجه شده‌اند که حتی در صورت خود انسان هم عدد و نسبت طلایی رعایت شده و این نشان از پراهمیت‌تر بودن این عدد است.

عدد فی یا نسبت طلایی در لوگو کدام برندها استفاده شده است؟

خب اگر بخواهیم نام تمامی برندهایی که برای ساخت لوگو آنها از عدد فی استفاده شده را لیست کنیم، احتمالا به چیزی بیشتر از چند هزار نام برند برسیم. جالبه بدونید که شرکت ایده پردازان از معدود شرکت هایی در ایران است که طراحی لوگو و ساخت برند در این مجموعه بر مبنای عدد فی و نسبت طلایی و همچنین أصول روانشناسی گشتالت انجام می شود. اما در ادامه صرفا می‌خواهیم معروف‌ترین لوگوهای ساخته شده به کمک نسبت طلایی را به شما معرفی کنیم تا یک دید کلی نسبت به زیبایی موجود در این عدد به دست بیاورید:

همانطور که می‌بینید، لوگو متفاوت برند اپل به کمک نسبت طلایی رسم شده و شاید همین موضوع است که توانسته این لوگو را اینقدر زیبا و خاص جلوه بدهد.

طبق تصویر بالا، لوگو برند توییتر به کمک عدد فی رسم شده.

لوگو شرکت گوگل نیز با همین نسبت طلایی ساخته شده است.

علاوه بر همه اینها، شرکت پپسی هم حتی برای طراحی لوگو دست از سر عدد فی برنداشته است. به جز این چند لوگو گفته شده، شرکت‌های  نیسان، تویوتا، DHL و نشنال جئوگرافیک هم لوگوهایی منطبق بر عدد فی یا همان نسبت طلایی دارند.

عجایب عدد فی!

در ادامه می‌خواهم کمی در مورد عجایب مربوط به عدد فی صحبت کنم، کاربرد آن در طبیعت را بررسی کرده و در نهایت ببینم در تاریخ کجاها رد پای این عدد به چشم می‌رسد؟

عدد فی در معماری تمدن‌های خارجی

همانطور که در بالاتر هم گفتم، صدها سال پیش مصریان برای ساخت اهرام مصر از نسبت طلایی کمک گرفته‌اند. همینطور فیدیاس یونانی برای ساخت نیایشگاه آتنا در آکروپولیس آتن و تندیس زئوس در حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح از نسبت طلایی استفاده کرده است. به جز اینها، گفته می‌شود خیلی از معماری‌های هندی و اروپایی در گذشته هم به کمک نسبت طلایی ساخته شده‌اند.

عدد فی در طبیعت

زمانی که در مورد نسبت طلایی در طبیعت بخوانید، شاید کمی تعجب کنید. مثلا یکی از نکات تعجب آور این است که صورت انسان طبق نسبت طلایی ساخته شده:

همینطور طبق گفته لئوناردو داوینچی، نسبت فاصله استخوان‌های ما انسان‌ها به یکدیگر، همان عدد فی است. علاوه بر اینها:

• نسبت قد آدم، به نسبت فاصله ناف خود تا پاشنه پا برابر با عدد فی است،
• نسبت نوک انگشتان دست تا آرنج دست بر مچ انسان تا آرنجش برابر با عدد فی است،
• نسبت قطر مارپیچ‌های درون گل آفتابگردان بر مارپیچ بعدی برابر با عدد فی است،
• و در نهایت نسبت تعداد زنبورهای نر هر کندو عسل به زنبورهای ماده برابر با نسبت طلایی است!

نسبت طلایی در ایران

خب، به بخش جذاب مقاله رسیدیم. در ادامه می‌خواهم به بناهایی در ایران اشاره کنم که در گذشته ساخته و طرح همگی با توجه به نسبت طلایی رسم شده:

• برج و میدان آزادی با طول ۶۳ و عرض ۴۲
• برج میلاد با طول 63 متر و عرض 42 متر
• دیوار قلعه دالاهو کرمانشاه به طول دو و نیم کیلومتر و عرض چهار متر
• بیستون به طول ۵ و عرض ۳ هزار متر
• پل ورسک مازندران با بلندی ۱۱۰ متر طول قوس ۶۶ متر
• مقبره ابن سینا که در بخش‌های مختلف، معماری‌اش با نسبت طلایی منطبق است
• ارگ بم با ۳۰۰ متر طول و ۲۰۰ متر عرض
• میدان نقش جهان و مسجد لطف‌الله (طبق گفته جیسون الیوت این بنا به نسبت طلایی رسم شده)

علاوه بر اینها، گفته شده که بین حروف خطاطی میرعماد هم نسبت طلایی دیده می‌شود!

نکته: برای پیدا کردن عدد طلایی در این بناها، کافی است اعداد گفته شده را بر یکدیگر تقسیم کنید تا متوجه شوید که عدد به دست آمده، یا عدد 1.618 است یا عددی نزدیک به آن.

دیگر کاربردهای نسبت طلایی

تا اینجا متوجه شدیم که امروزه نسبت طلایی در طراحی لوگوهای حرفه‌ای و همینطور ساخت بناهای قدیمی و جدید استفاده می‌شود. اما در ادامه می‌خواهم به 2 کاربرد دیگر عدد فی هم اشاره کنم:

عکاسی

اگر به کلاس‌های عکاسی حرفه‌ای رفته باشید، احتمالا به شما نکاتی در مورد انتخاب جایگاه سوژه‌ها در عکس گفته شده. در واقع در عکاسی حرفه‌ای هم به نسبت طلایی توجه زیادی می‌شود.

علم زیبایی

طبق گفته پزشکان، حتی پزشکان زیبایی هم برای اینکه بتوانند صورت و بدن بیماران خودشان را به بهترین شکل ممکن مورد عمل جراحی قرار بدهند، از نسبت طلایی کمک می‌گیرند!

کلام آخر

به انتهای مقاله نسبت طلایی رسیدیم. فکر می‌کنم با خواندن این مقاله متوجه شدید که چرا اشکالی که منطبق بر نسبت طلایی هستند در چشم ما انسان‌ها زیبا به نظر می‌رسند. به همین دلیل است که در حال حاضر این عدد از صنعت طراحی تا معماری و حتی پزشکی کاربرد دارد.

با توجه به نکات گفته شده پیشنهاد می‌کنیم اگر قرار است اقدام به طراحی لوگو کنید، حتما به سراغ شرکت‌های معتبری بروید که بتوانند با دانش و تجربه بالای خودشان، لوگو مورد نظر شما را طبق نسبت طلایی رسم کنند. یکی از این شرکت‌های معتبر با نمونه کارهای معروف، شرکت ایده پردازان است که می‌تواند در این زمینه کمک زیادی به شما کند. شما در وب سایت ایده پردازان ideapardazan.com  می توانید علاوه بر مقالات کاربردی، با نمونه کارهای اصولی و حرفه ای طراحی برند نیز آشنا شوید.

برای مشاوره با کارشناسان ساخت لوگو و هویت برند می‌توانید با شماره ۷۱۳۹۸۹۸۹–۰۲۱ تماس بگیرید.

انتهای پیام/