خودروسازان چيني به آخر خط ميرسند؟
سرانجام چشمباداميها در بازار خودروي ايران
هنوز توافق جامع هستهاي حاصل نگرديده و تحريمهاي بينالمللي عليه ايران برچيده نشده، بسياري از كمپانيهاي خودروسازي جهان براي حضور در بازارهاي ايران ابراز تمايل ميكنند.
روزنامه تجارت- سعيد قليچي؛ زمستان 92 در حالي كه كمتر از دو ماه از اعلام توافق مقدماتي هستهاي ميان ايران و كشورهاي 1+5 گذشته بود؛ خودروسازان بينالمللي براي بررسي بازارهاي ايران فعاليت خود را آغاز كردند. پژو، رنو و هيونداي، سه شريك قديمي بودند كه با تشديد تحريمها، ايران را ترك كردند و به محض بلند شدن زمزمههاي لغو تحريمها براي بازگشت به ايران اعلام آمادگي كردند. طي روزهاي گذشته نيز خبرهايي درباره ابراز تمايل و احتمال حضور كمپانيهاي خودروسازي آمريكايي در بازارهاي ايران در رسانهها منعكس شد. در اين ميان خبر حضور احتمالي آمريكاييها در بازار جذاب خودروي ايران واكنشهاي متفاوتي را موجب شد. از يك سو اسداله عسگراولادي، واردات و ورود خودورسازان آمريكايي به ايران را مشروط به لغو تمامي تحريمها ميداند و از سوي ديگر ساسان قرباني ارسال پيام خودروسازان آمريكايي براي همتايان داخلي خود و ابراز تمايل آنها براي حضور در ايران را تاييد ميكند.
حالا و در حالي كه زمزمههاي حاصل شدن توافق نهايي هستهاي و برداشته شدن تحريمهاي اقتصادي عليه ايران بيشتر شنيده ميشود، گروهي از كارشناسان از پايان يافتن دوره خودروهاي چيني در بازارهاي ايران صحبت ميكنند. در اين ميان عدهاي نيز از فرصت رقابتپذيري ميان محصولات داخلي و توليدات چيني استقبال ميكنند اما شرايط اقتصادي و به ويژه كاهش ارزش يورو از كاهش قدرت رقابت محصولات چيني خبر ميدهد. به اعتقاد كارشناسان اقتصادي در صورت توافق احتمالي هستهاي، پايان دوره چشمباداميها در بازار خودروي ايران فراخواهد رسيد؛ چراكه در صورت توافق و لغو تحريمها، كمپانيهاي مطرح و شناخته شده بينالمللي براي حضور در بازار ايران خيز برميدارند و از طرف ديگر، با توافق هستهاي، كاهش ارزش يورو ادامه خواهد داشت.
آينده خودروي ايران در دستان اروپاييها
در همين رابطه یک کارشناس صنعت خودرو معتقد است: با توجه به کاهش 30 درصدی نرخ یورو از این پس خودروهای اروپایی قدرت رقابتپذیری بیشتری نسبت به ساير خودروها در بازار ایران خواهند داشت. فربد زاوه با بیان اینکه باید عصر طلایی خودروهای چینی در بازار ایران را پایان یافته، به ايسنا ميگويد: در آینده بیشترین سهم بازار خودروی ایران متعلق به خودروهای داخلی و همچنین خودروهای مونتاژی اروپایی خواهد بود. همچنين ساسان قرباني، عضو هیات مدیره انجمن قطعهسازان ایران میگوید: کاهش نرخ یورو فرصتی طلایی برای قطعهسازان و خودروسازان ایرانی است که با هزینه کمتری نسبت به انتقال تکنولوژی و بهروز رسانی تجهیزات خود اقدام کنند. قربانی ادامه میدهد: با توجه به مزایای کاهش نرخ یورو برای همکاری با شرکتهای اروپایی، پس از توافق جامع هستهای شاهد همکاری گسترده قطعهسازان و خودروسازان ایرانی با شرکای اروپایی خواهیم بود. وی با بیان اینکه خودروسازان ایرانی خودشان نیز میدانند که همکاری با خودروسازان چینی چیزی نصیب آنها نخواهد کرد، خاطرنشان میکند: بنابراین اگر در مقطعی به دلایلی همکاری با چینیها افزایش یافت اما پس از توافق جامع هستهای با توجه به کاهش نرخ یورو مطمئنا شاهد معکوس شدن این روند خواهیم بود.
فرصتي برای خروج قدیمیها از بازار
از طرف ديگر یک کارشناس صنعت خودرو معتقد است كه احتمال توافق جامع هستهای در کنار اشتیاق خودروسازان خارجی به سرمایهگذاری در ایران، فرصت طلایی برای از رده خارج کردن خودروهای قدیمی در حال تولید در کشور است. احساق مجيدزاده در اين زمينه به تجارت ميگويد: برخی از خودروهای در حال تولید کشور قدیمی بوده و پلتفرمي مربوط به سه دهه پیش دارند. مجيدزاده با بیان اینکه خودروسازان به دلیل انحصاری بودن بازار ایران تمایلی به از رده خارج کردن خودروهای قدیمی ندارند، تصريح کرد: اگرچه خودروهای قدیمی در حال تولید همچنان از سوی مشتریان خریداری میشوند اما اگر مصرفکنندگان انتخاب دیگری به غیر از خودروهای مربوطه در آن سطوح قیمتی داشته باشند مطمئنا این خودروها فروش نخواهند رفت. اين كارشناس خودرو ادامه داد: بنابراین در راستای رفع انحصار از بازار خودرو دولت باید از یک سو تعرفه واردات را کاهش داده و از سوی دیگر نیز خودروسازان را ملزم به برنامهریزی برای از رده خارج کردن خودروهای قدیمی و تولید خودروهای جدید کند. مجيدزاده در پايان با بیان اینکه در آینده با توجه به تغییر شرایط انتخاب دیگری به جز رقابتی شدن بازار خودرو وجود نخواهد شد، گفت: اگر خودروسازان داخلی از هماکنون تولید محصولات رقابتی نباشند در آینده سهم بازار خود را به خودروسازان خارجی خواهند داد. به گونهای که هماکنون نیز خودروسازان چینی بخشی از سهم بازار را گرفتهاند.
شرط بقای چینیها در بازار ایران
در همين رابطه يك عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به ايسنا ميگويد: در صورت وقوع توافق هستهای و ورود خودروسازان جهانی، خودروسازان چینی باید خود را برای رقابت با این شرکتها در ایران آماده کنند. امرالله امینی اظهار کرد: در سه سال گذشته تحت تاثیر تحریمهای بینالمللی و خروج خودروسازان خارجی، چینیها توانستند جای پای خود را در بازار خودروی ایران باز کنند. وی با بیان اینکه با این حال توافق قریبالوقوع هستهای باعث بازگشت خودروسازان بزرگ جهانی به ایران خواهد شد، خاطرنشان کرد: اشتیاق خودروسازان خارجی برای حضور در ایران در حدی است که حتی زمزمههای حضور خودروسازان آمریکایی نیز شنیده میشود. عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: در این شرایط خودروسازان چینی اگر بخواهند در بازار خودروی ایران ماندگار شوند باید به سرعت در راستای کاهش قیمت و همچنین ارتقای کیفیت محصولات خود حرکت کنند. وی افزود: با حضور خودروسازان جهانی در ایران صنعت خودرو به سمت رقابتی شدن حرکت خواهد کرد و در یک بازار رقابتی خودروسازی برنده خواهد بود که محصولاتش را در راستای نیاز و انتخاب مشتریان، تولید کند. امینی با بیان اینکه خودروهای چینی در حال تولید در کشور از دو جنبه بهروز بودن ظاهر خودرو و قیمت، تا حدی نیازهای مصرفکنندگان را برآورده میکنند، تصریح کرد: با این حال با ورود خودروسازان جهانی، تولید خودروهای جدید با قیمت مناسب در کشور آغاز شده و چینیها این مزیت رقابتی را تا حد زیادی از دست خواهند داد. وی ادامه داد: بنابراین در این شرایط شرکای ایرانی خودروسازان چینی حاضر در ایران باید چینیها را اقناع کنند که اگر کیفیت محصولات خود را ارتقاء ندهند اقبال مصرفکنندگان ایرانی را از دست خواهند داد. عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: خودروسازان چینی در صنعت خودروی ایران سرمایهگذاری کردهاند و ادامه حضور آنها در صورت تولید خودروهای با کیفیت، برای رقابتیتر شدن بازار از جمله در رقابت با خودروسازان اروپایی، مفید خواهد بود.