اصغر نعمتي
در شرايطي كه در كنگره آمريكا، جمهوريخواهان مخالف دولت باراك اوباما، مدام بر طبل ضديت با ايران مي كوبند و از هر گونه توافق با ايران انتقاد مي كنند، و بنيامين نتانياهو مقامات دولت ايالات متحده را از هر گونه توافق با ايران نهي مي كند، ناگهان جان كري وزير امور خارجه آمريكا همراه با وندي شرمن كه بارها و بارها در مذاكرات هسته اي طي دو سال اخير با هيات ايراني گفت و گو كرده اند، به محل اقامت سفير ايران در سازمان ملل متحد در نيويورك مي روند تا پيام تازه اي توسط رسانه هاي جهان مخابره شود. همه مي دانند دفاتر و اقامتگاههاي ديپلماتيك نمايندگان هر كشوري در كشوري ديگر، خاك كشور ميزبان محسوب نمي شود و اين يعني جان كري وزير امور خارجه آمريكا، در ديدار با ظريف، عملا از منظر ديپلماتيك وارد خاك ايران شده است. انتخاب اين مكان براي مذاكره با ايران توسط جان كري، طبيعتا اتفاقي نيست و آن را حداقل داراي سه پيام اصلي مي توان دانست.
نخست اينكه اين ديدار نخستين حضور يك مقام رسمي بلندپايه آمريكا در مكاني متعلق به ايران – بخوانيد جزو خاك ديپلماتيك ايران – است و به همين دليل مي تواند
نشانه اي از عزم آمريكا براي گذر از ديوار بلند بي اعتمادي بين دو كشور طي 36 سال گذشته باشد.دوم اينكه جان كري با اين اقدام تلاش كرده عزم دولت اوباما را براي توافق با ايران و حمايت از توافق هسته اي روز سيزدهم فروردين نشان دهد. اين امر از اين جهت حايز اهميت است كه چند روز پس از حصول توافق بين دو طرف برخي مخالفان مذاكرات بويژه در آمريكا تلاش كردند اهميت توافق را كمرنگ ساخته يا زير سوال ببرند و اين امر اندك اندك به طرفهاي ديگر هم تسري يافت. به همين دليل نوعي جو بي اعتمادي و مملو از سوء تفاهم در مورد توافق ايجاد شد كه نمي توانست رويداد مثبتي تلقي گردد. بويژه با توجه به اينكه طرف ايراني روي يكجا برداشته شدن تحريمهاي اقتصادي تاكيد داشت اما پيامهايي كه از طرف مقابل مي رسيد، چنين معنايي را به ذهن متبادر نمي ساخت و بر برداشته شدن تحريمها به صورت تدريجي تاكيد داشت.
به نظر مي رسد جان كري با حضور در محل اقامت نماينده ايران در نيويورك خواسته حسن نيت خود نسبت به توافق با ايران را نشان دهد و نوعي اطمينان در طرف ايراني ايجاد كند كه آنها همچنان به توافق پايبندند و به همين دليل با وجود مخالفتها و انتقادها در داخل آن كشور كه ممكن است به دليل حضور هيات ايراني در ملكي ايراني ايجاد شود، حاضر شده اند براي مذاكره با ظريف به محل اقامت سفير ايران در نيويورك بروند و انتقادهاي احتمالي را هم به جان بخرند.اما پيام سوم كه از مجموع رويدادهاي ماههاي اخير و همچنين پيامهاي فوق ايجاد مي شود اين است كه دولت باراك اوباما كه آخرين ماههاي حيات خود را سپري مي كند، با تمام وجود تلاش دارد توافق با ايران را نهايي كرده و به عنوان يك موفقيت ديپلماتيك در كارنامه دموكراتها ثبت كند و از اين طريق به جمهوريخواهان جنگ طلب اثبات كند كه اگر در موارد مشابه هم از ابزار ديپلماسي استفاده مي كردند، شايد موفق مي شدند. اين مي تواند نقطه مثبتي براي مذاكره كنندگان ايراني هم با شد كه در مذاكرات دست بالا را دارند و همين دست بالا موجب شده جان كري، به محل اقامت نماينده ايران بيايد و 100 دقيقه مهمان ايران باشد.
نخست اينكه اين ديدار نخستين حضور يك مقام رسمي بلندپايه آمريكا در مكاني متعلق به ايران – بخوانيد جزو خاك ديپلماتيك ايران – است و به همين دليل مي تواند
نشانه اي از عزم آمريكا براي گذر از ديوار بلند بي اعتمادي بين دو كشور طي 36 سال گذشته باشد.دوم اينكه جان كري با اين اقدام تلاش كرده عزم دولت اوباما را براي توافق با ايران و حمايت از توافق هسته اي روز سيزدهم فروردين نشان دهد. اين امر از اين جهت حايز اهميت است كه چند روز پس از حصول توافق بين دو طرف برخي مخالفان مذاكرات بويژه در آمريكا تلاش كردند اهميت توافق را كمرنگ ساخته يا زير سوال ببرند و اين امر اندك اندك به طرفهاي ديگر هم تسري يافت. به همين دليل نوعي جو بي اعتمادي و مملو از سوء تفاهم در مورد توافق ايجاد شد كه نمي توانست رويداد مثبتي تلقي گردد. بويژه با توجه به اينكه طرف ايراني روي يكجا برداشته شدن تحريمهاي اقتصادي تاكيد داشت اما پيامهايي كه از طرف مقابل مي رسيد، چنين معنايي را به ذهن متبادر نمي ساخت و بر برداشته شدن تحريمها به صورت تدريجي تاكيد داشت.
به نظر مي رسد جان كري با حضور در محل اقامت نماينده ايران در نيويورك خواسته حسن نيت خود نسبت به توافق با ايران را نشان دهد و نوعي اطمينان در طرف ايراني ايجاد كند كه آنها همچنان به توافق پايبندند و به همين دليل با وجود مخالفتها و انتقادها در داخل آن كشور كه ممكن است به دليل حضور هيات ايراني در ملكي ايراني ايجاد شود، حاضر شده اند براي مذاكره با ظريف به محل اقامت سفير ايران در نيويورك بروند و انتقادهاي احتمالي را هم به جان بخرند.اما پيام سوم كه از مجموع رويدادهاي ماههاي اخير و همچنين پيامهاي فوق ايجاد مي شود اين است كه دولت باراك اوباما كه آخرين ماههاي حيات خود را سپري مي كند، با تمام وجود تلاش دارد توافق با ايران را نهايي كرده و به عنوان يك موفقيت ديپلماتيك در كارنامه دموكراتها ثبت كند و از اين طريق به جمهوريخواهان جنگ طلب اثبات كند كه اگر در موارد مشابه هم از ابزار ديپلماسي استفاده مي كردند، شايد موفق مي شدند. اين مي تواند نقطه مثبتي براي مذاكره كنندگان ايراني هم با شد كه در مذاكرات دست بالا را دارند و همين دست بالا موجب شده جان كري، به محل اقامت نماينده ايران بيايد و 100 دقيقه مهمان ايران باشد.
آخرین اخبار