تهران (پانا) - معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی در ششمین جلسه تبیین بسته های تحولی برای مدیران استانی که به صورت مجازی برای معاونین مدیرکل، روسای مناطق نوزدگانه و معاونین ومدیران مدارس استثنایی استان همدان در شبکه شاد اجرا شد، به تشریح ابعاد، لایه ها وسطوح سند تحول بنیادین در آموزش وپرورش و بسته تحولی مدرسه انطباقی در آموزش و پرورش استثنایی پرداخت.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان آموزش و پرورش استثنایی، سید جواد حسینی در این نشست اظهار کرد : مبنای همه فعالیت ها در نظام آموزش وپرورش و میثاق ما در نظام تعلیم وتربیت، سند تحول بنیادین است، و بسته های تحولی ۲۵ گانه در وزارت آموزش وپرورش، براساس این سند تدوین شده استکه ۳ مورد از این بسته ها مربوط به سازمان آموزش وپرورش استثنایی می باشد.
وی افزود: سند، به عنوان مجموعه ای از، آرمانها، اهداف برنامه ها وفعالیت هاست، تحول خواهی، این مفهوم را متبادر می سازد، که نباید به وضعیت موجود قانع شد و به سوی وضعیت مطلوب وآنچه باید باشد، حرکت کرد، همچنین این تحول باید بنیادین باشد وتغییراتی سطحی را شامل نمی شود وباید تحولات اساسی و زیر بنایی در نظام تعلیم تربیت را محقق سازد.
سند تحول بنیادین مشتمل بر چهار لایه نظری، برنامه ای، عملیاتی و نمادین
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور، در تبیین لایه های تشکیل دهنده سند تحول بنیادین گفت: سند تحول بینادین در آموزش وپرورش مشتمل بر چهار لایه می باشد، که لایه نظری این سند از ده سال گذشته، مبتنی بر سیاست های تحولی نظام آموزش وپرورش، ابلاغی مقام معظم رهبری، در مجموعه ای، شامل بیانیه ارزشها در۳۰ بند، ۸ هدف کلان، ۱۵ راهبرد کلان و۱۳۱ راهکار اجرایی، همچنین ۶ خرده نظام طراحی، تدوین وتصویب شده است.
وی لایه دوم سند تحول بینادین در آموزش وپرورش را لایه برنامه ای برشمرد وگفت: شش خرده نظام سند با هدف اجرایی نمودن ۱۳۱ راهکار تدوین شده است و در این راستا بیش از ۵۰۰ برنامه در آموزش و پرورش تعریف، تولید و تصویب شده است که در قالب برنامه های برنامه های ششم و هفتم توسعه کشور نشسته اند و باید اجرایی شوند، و دراین لایه هم کارهای موثری صورت گرفته است.
معاون وزیر با بیان اینکه در لایه سوم یعنی لایه عملیاتی و لایه چهارم یا لایه نمادین سند تحول بینادین باید تمرکز بیشتری صورت گیرد اظهار کرد: آموزه های سند باید هم در سطح ستاد، معاونت ها ومدیریت ها و هم در ادارات کل وهم در ادارات ۷۵۰ گانه آموزش وپرورش و به ویژه در سطح مدارس وهمه ارکان آن، اعم از معلم و دانش آموز و اولیا وسایر دینفعان اجرایی شود، که دراین لایه ها علیرغم آن که فعالیت های ارزشمندی صورت گرفته است، راه زیادی را برای تحقق همه اهداف ورسیدن به قله، بخصوص عملیات در مدرسه درپیش داریم.
وی با تاکید بر اینکه لایه نمادین سند، تقسیم کار ملی است، افزود: تحقق کامل سند با بکارگیری همه ظرفیت های درون سازمانی وبرون سازمانی امکان پذیر است، در این قسمت که دیگران بخشی از کار را بعهده بگیرند، با مشکل جدی مواجهه هستیم، با این اوصاف می توان گفت، در نظام آموزش وپرورش باید فعالیت ها را بر اجرایی شدن لایه های عملیاتی ونمادین متمرکز کرد و برای جلب مشارکت های درون سازمانی و برون سازمانی تلاش نمود.
لایه های برنامه ای وعملیاتی سند تحول بنیادین شامل چهار بخش تاسیسی، توقیفی، تعدیلی و تثبیتی
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور، آموزه های سند در لایه های برنامه ای وعملیاتی را در چهار بخش تاسیسی و نوآورانه، توقیفی و تعطیلی، تعدیلی واصلاحی، تثبیتی واستمراری تقسیم بندی کرد وگفت: در بخش برنامه های تاسیسی ونوآورانه تمرکز بر برنامه هایی است که باید برای تحقق اهداف سند وجود داشته باشد ولی در حال حاضر موجود نیست و برنامه های توقیفی و تعطیلی شامل برنامه هایی است، که با اهداف سند همسو نیست که باید متوقف وتعطیل شوند.
وی افزود: برنامه های تعدیلی واصلاحی برنامه هایی است که تاحدی می توان با اهداف و راهکارهای سند گره بخورند، اما باید مورد بازنگری واصلاح وتعدیل قرار گیرند و برنامه های استمراری وتثبیتی نیز برنامه هایی هستند که با مبانی سند همخوانی دارند و باید ادامه یابند.
وی تاکید کرد: در بعد برنامه های تاسیسی ونوآورانه وبرنامه های تعطیلی وتوقیفی نیز راه زیادی را برای رسیدن به توفیق در پیش داریم، بعبارتی برنامه کمتری را با رویکرد تاسیسی ونوآوری وارد بدنه نظام تعلیم وتربیت به ویژه مدارس کرده ایم و در برنامه هایی که باید تعطیل شود، توقیف صورت نگرفته است.
تدین 25 برنامه تحولی مبتنی بر سند تحول بنیادین در وزارت آموزش و پرورش
معاون وزیر با بیان اینکه بسته های ۲۵ گانه تحولی، به منظور رفع نقایص مورد اشاره در لایه های عملیاتی ونمادین و برای ایجاد برنامه های تاسیسی ونوآورانه و توقف برنامه های تعطیلی وتوقیفی در وزارت آموزش وپرورش تدوین شده اند اظهار کرد: این بسته ها براساس هشت شاخص اساسی تدوین شده است، که اولین ویژگی این بسته ها انطباق آن با بندهایی از راهبردها، اهداف وراهکار ها ومنبعث بودن آنها از سند تحول بنیادین است و جنبه تاسیسی و نوآوری برنامه ها وضرورت پوست اندازی برنامه های موجود در جهت تحقق اهداف سند تحول بنیادین دومین شاخص بسته های تحولی است.
وی گفت: دستیابی به اهداف وتحقق آنها در کوتاه مدت وحداقل در یک برنامه یک ساله تحصیلی، قابلیت تحقق وسنجش پذیری، قابلیت اندازه گیری و ارزیابی میزان تحقق اهداف برنامه ها، فراگیری بسته ها و مشارکتی بودن از دیگر ویژگی های این بسته ها است.
حسینی با تاکید براین که خاستگاه تغییر وتحول در نظام آموزش وپرورش مدرسه است، گفت: نهاد تحول آموزش وپرورش، سازمان تحول مدرسه و واحد تحول کلاس وکارگزاران تحول معلمان هستند، لذا با توجه به تحقق تحول در مدرسه، مدرسه محور بودن نیز شاخص دیگری است، که در تدوین این بسته ها محور توجه قرار گرفته است.
وی افزود: اگر تمام شاخص های مورد اشاره در تدوین برنامه ها مدنظر قرار گرفته باشد، مولفه شوق انگیز بودن، آموزه ها وبر نامه ها وفعالیت نیز محقق خواهدشد و ذینفعان درون سازمانی وبرون سازمانی را برای مشارکت و اجرایی نمودن این برنامه تشویق و ترغیب خواهد کرد.
حسینی با بیان اینکه در سیستم تعلیم وتربیت مشارکت، عرضه محور شده است، گفت: مشارکت واقعی مشارکت تقاضا محور است، اگر برنامه ها براساس شوق وتقاضای مخاطبین تدوین شود، دراین صورت مشارکت با ذینفع راهگشاست نه مشارکت برای ذینفع ومشارکت باید نهادمند، مستمر، همیشگی باشد و برای تحقق اهداف برنامه های آموزش وپرورش مشارکت مقطعی و ذره ای پاسخگو نیست.
وی مشکل اجرایی نشدن سند تحول را ناتوانی در ایجاد شوق تغییر در مخاطبین دانست و گفت: برنامه های ما باید براساس مساله های مخاطبین وذینفعان در سطوح مختلف به ویژه در مدرسه طراحی شودکه بتواند انگیزه بخش و مشارکت جو باشد، لذا بسته های تحولی با درنظرگرفتن این شاخص تدوین شده اند.
تدوین سه بسته تحولی در سازمان آموزش و پرورش استثنایی
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور با بیان اینکه در تدوین بسته های تحولی سازمان آموزش وپرورش استثنایی، توسعه کمی وکیفی برنامه ها مد نظر بوده است اظهار کرد: بر همین اساس برنامه های این سازمان در سال ۱۳۹۹ در مقایسه با سال ۱۳۹۸، با افزایش ۷ برنامه رشد 2.۲ برابر، فعالیت ها با افزایش از ۱۸ فعالیت به ۴۶ فعالیت، رشد 5.2 برابر و خرده نظام هایی که برنامه های سازمان مبتنی برآنها تدوین شده، از سه خرده نظام به شش خرده نظام افزایش یافته است.
وی گفت: رشد کیفی برنامه نیز با تدوین بسته های تحولی محقق شده است، که مشتمل بر سه بسته مدرسه انطباقی، بسته توسعه مشارکت وکاهش تمرکز و بسته مداخلات طلایی وبهنگام می باشد که ۸ برنامه و۳۰ فعالیت رادر برمی گیرد و ۹۲درصد از فعالیت های بسته های تحولی نوآورانه وتاسیسی است و 5.7 درصد برنامه های آنها رویکرد استمراری دارند.
برنامه ها و فعالیت های بسته تحولی مدرسه انطباقی
حسینی در ادامه به تبیین بسته مدرسه انطباقی پرداخت و گفت: مولفه ها، اجزا و ارکان مدرسه باید با نیازهای دانش آموزان انطباق یابد و با شرایط آنها متناسب شود. دراین راستا باید برای دانش آموزان با نیازهای ویژه مدرسه انطباقی با انعطاف ها ومتناسب سازی خود بتواند پاسخگوی نیازهای آموزش وپرورشی وتوانبخشی همه گروه های دانش آموزان باشد و با این هدف بسته تحولی مدرسه انطباقی با سه برنامه و ۹ فعالیت تولید شده است.
وی گفت، اولین برنامه این بسته تحولی، مناسب سازی مبتنی بر توانمندسازی مدیران، معلمان، هدایت وبهره برداری از امکانات وظرفیت ها وخلق فرصت هاست، که نهضت آموزش زبان اشاره با توجه به پوشش تحصیلی قریب ۱۸ هزار دانش آموز آسیب دیده شنوایی، برای ۴ هزار نفراز معلمان، مدیران ، والدین وکارکنان دستگاههایی که بیشترین ارتباط را با این گروه از افراد دارند طراحی شده است
وی افزود: همچنین نهضت آموزش خط بریل با وجود قریب به ۸ هزار دانش آموز آسیب دیده بینایی که در ۲۳ مدرسه ویژه نابینایان یا در مدارس مدارس پذیرا به تحصیل اشتغال دارند، پیش بینی شده است ،که تاپایان برنامه باید ۱۰۰۰ نفراز معلمان، مدیران، اولیا وسایر ذینفعان خصوص خط بریل آموزش های لازم را دریافت نمایند.
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور، تربیت معلمان چند مهارتی را نیز یکی دیگر از فعالیت های برنامه توانمند سازی برشمرد وگفت: پوشش 10 درصدی آموزش و تربیت معلمان چند مهارتی سال در۱۳۹۹از جمله برنامه های توانمند سازی معلمان است.
وی شبکه جامع آموزش واطلاع رسانی دربستر فناوری های نوین را برنامه دوم این بسته تحولی دانست وگفت: امروزه پس از جهان فیزیکال وجهان ایده آل ،جامعه شناسان از فضای مجازی را به عنوان جهان سوم به رسمیت می شناسند و با توجه به شیوع بیماری کرونا این جهان ضرورت بیشتری یافته است.
حسینی گفت: در این برنامه سه فعالیت طراحی شده که، تولید اپلیکیشن جامع آموزش وپرورش برای دانش آموزان با نیازهای ویژه دربستر شبکه شاد با بکارگیری مدرنترین شیوه ها، همه اطلاعات مربوط به گروه ها و دوره های مختلف آموزش وپرورش استثنایی را دربردارد.
وی افزود: در کناراین اپلیکیشن، سامانه ندای همراه در دستور کار قرار گرفته است،که در روزهای آتی افتتاح خواهدشد، برای پوشش این برنامه ۱۶ نفر از مشاوران آموزش های تخصصی لازم را دیده اند و مقرر شده است که به صورت شبانه روزی پاسخگوی مخاطبین در ۲۳ هزار مدرسه پذیرا در سراسرکشور باشند.
حسینی سومین فعالیت را ایجاد پایگاه جامع آموزش برشمرد وگفت: این پایگاه مدرسه جامع آموزش مجازی است که در تمام گروه های هفت گانه و دوره ها ورشته های مختلف، دروس دراین پایگاه بارگذاری شده است.
وی افزود: علاوه برآن مدرسه مجازی درهر استان نیز باید بیشترین محتوای آموزشی با بهترین شیوه های ارائه برای دانش آموزان بانیازهای ایجاد شود، که این فعالیت در۷ استان اجرایی شده وتاپایان سال ۱۳۹۹ نیز سایر استانها کشور واجد مدرسه مجازی می شوند.
معاون وزیر آموزش وپرورش سومین برنامه مدرسه انطباقی رامناسب سازی فضا وتجهیزات با شرایط دانش آموزان دانست وگفت: برای این برنامه سه فعالیت تعریف شده است،که درتمام استانها یک مدرسه اتیسم متناسب سازی خواهد شد، به این منظوربا نوسازی مدارس جهت احداث مدرسه اتیسم در ۱۴ استان فاقد این مدارس هماهنگی صورت گرفته است،در سایر استانها نیز متناسب سازی مدارس اتیسم با استانداردهای موجود صورت می گیرد.
وی افزود: همچنین در ۲۳ هزار مدرسه پذیرا نیزباید متناسب سازی صورت گیرد، که برای ارائه الگوی مناسب، در برنامه های سال۱۳۹۹ ، متناسب سازی الگویی یک مدرسه پذیرا در ابعاد نرم افزاری وسخت افزاری در تمام ارکان وابعاد ومولفه ها ومخاطبین وذینفعان مدرسه، برای ارائه یک الگوی عملی صورت می گیرد.
وی گفت: درکنار مناسب سازی فضا، مناسب سازی تجهیرات نیز در دستور کار قرار گرفته است،که براساس مبانی نظری ارتباطات، توسعه وپیشرفت درجامعه امتداد حواس انسانی است، لذا با توجه به رسالت اصلی آموزش وپرورش مبنی بر تبدیل منابع انسانی به سرمایه های انسانی،برنامه ریزی برای مناسب سازی تجهیزات انجام شده و دراین راستا ۱۰۵ قلم ابزار آموزشی وکمک آموزشی شناسایی شده است، که برای ۷۲ هزار دانش آموزان بالغ بر ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است، که باید از طریق اعتبارات دولتی وغیردولتی و مردمی وردیف مسئولیت های اجتماعی تامین گردد.
حسینی در پایان هدف گذاری مناسب سازی تجهیزات را ده درصد تا پایان سال ۱۳۹۹ اعلام کرد وگفت: به این منظور آمایش سرزمینی صورت گرفته است وسهم هریک بخش های دولتی وغیر دولتی، خیرین وسایر شرکای آموزش وپرورش برای تامین اقلام مذکور وسایر برنامه ها و فعالیت های این بسته تحولی تعیین شده است و میزان تحقق اهداف در طول برنامه به صورت دوره ای ودرپایان برنامه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.