بخش عمدهای از نگرانیهایی که در سالهای اخیر در صنعت خودرو اتفاق افتاد نتیجه تهدیدهای صورت گرفته در بازارهای بینالمللی در حوزه تامین قطعات و ارتباط خودروسازان بزرگ با صنایع خودرویی در ایران بود. لذا به نظر میرسد نهایی شدن توافقات و شرایط پساتحریم میتواند به افزایش مشارکت خودروسازان بزرگ و همچنین زنجیره تامین نیازهای خودروسازان داخلی کمک موثری نماید. ضمن اینکه با قرار گرفتن در شرایط پساتحریم و افزایش مزیتهای رقابتی در صنعت خودرو چه بسا اقبال نسبت به تولیدات داخلی نیز در بازارهای جهانی نیز افزایش یابد. البته تهدیدی نیز در این راستا احساس میشود و آن اینکه اگر این فضا به شرایطی باز گردد که امکان مبادلات تجاری و ارتباط خودروسازان با شرکتهای خارجی و از سویی حضور در بازار بینالمللی فراهم شود تبعا فضای موجود برای تولیدکنندگان داخلی و رقابت در این شرایط کمی سختتر خواهد شد. در اين ميان قطعا نتیجه توافقات تاثیر مثبتی را در صنعت خودرو ایران خواهد گذاشت ضمن اینکه امکان تامین منابع مورد نیاز در زنجیره تولید و دسترسی به بازارهای جهانی را فراهم میكند؛ همچنین شرایط بوجود آمده مشوق خوبی برای حضور سرمایهگذاران خارجی در صنعت خودرو ایران خواهد بود.
از طرف ديگر آنچه مسلم است نهادهای دولتی نباید در تعیین قیمت خودرو چه در جهت کاهش و یا حتی افزایش نقشی داشته باشند. اصولا دخالت شورای رقابت و حتی شورای اقتصاد در موضوع قیمتگذاری خودرو اقدام نادرست و نامناسبی است بلکه باید تلاش میشود که قیمت خودرو در بازار براساس میزان عرضه و تقاضا و قیمت و کیفیت تعیین شود. باید اجازه داد تا قیمت خودرو در بازار عرضه و تقاضا و در شرایط کاملا رقابتی با محصولات خارجی تعیین و مبنای این مساله کیفیت و قیمت رقابتی محصولات باشد البته در این شرایط باید قیمت تمام شده و حاشیه سود منطقی خودروسازان نیز حاصل شود هرچند مصرفکننده نیز حق دارد تا براساس میزان هزینهای که برای خرید یک خودرو میپردازد از امکانات و قابلیتهای آن در جهت رفع نیازهایش بهره ببرد. البته نگرانی که در این جریان وجود دارد اتحاد خودروسازان در تعیین قیمت و تحمیل هزینههای غیرواقعی به بازار است و به نظر میرسد کاهش تعرفه واردات خودرو این احتمال را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در اين ميان کاهش تعرفه ابزاری برای مدیریت بازارهای داخلی است؛ البته این اقدام باید در فضای رقابتی و مدیریت شده و به منظور تحرک بخشی به حوزه کیفیت، قیمت و پاسخگویی مناسب به نیاز مشتریان و بازار باشد و اصلا هدف ضربه زدن و از بین بردن صنعت خودرو نیست بلکه تنظیم فضای رقابتی بازار با استفاده از ابزار تعرفه است. مسلما عوامل زیادی از جمله کیفیت، قیمت، تنوع بخشی به محصولات، خدمات پس از فروش، تحقیق و توسعه و حتی بهرهگیری از فنآوریهای جدید در رقابتپذیری تولیدات داخلی به خصوص صنعت خودرو موثر است.
* عضو كميسيون برنامه و بودجه