خريداران، فروشندگان، خودروسازان همچنان در انتظار
سايه سنگين ركود بر بازار خودرو
دومين ماه سال 94 هم از نيمه گذشت. ركود سال گذشته بازار خودرو به سال جاري نيز كشيده شده و سر در گمي عجيبي در اين بازار ديده ميشود.
به گزارش روزنامه تجارت، در آخرين هفتههاي سال گذشته بود كه محسن صالحينيا، معاون امور صنايع وزير صنعت، معدن و تجارت پيشبيني كرد، در سال 94 تغيير ناگهاني در قيمت خودرو ايجاد نشود. سال جديد با ركود در بازارهاي خودرو آغاز شد و حتي نشاني از رونق سالهاي گذشته نيز نبود. بازار خريد و فروش خودرو در ركود فرو رفت و مشتريان اين بازار در انتظار كاهش قيمتها نشستند. بيانيه هستهاي سوئيس، اميدواري براي كاهش قيمت خودرو را بيشتر كرد. با اين حال در همان نخستين روزهاي بعد از توافق لوزان بود كه احمد نعمتبخش، دبير انجمن خودروسازان ايران اعلام كرد؛ بيانيه هستهاي لوزان نميتواند تاثير زيادي در مسير كاهش قيمت خودروهاي داخلي در بازار داشته باشد. نعمتبخش همچنين از ارسال درخواست خودروسازان به شوراي رقابت براي افزايش قيمت خودرو در سال جاري خبر داد. با اين حال مسئولان وزارت صنعت و شوراي رقابت در آخرين صحبتهاي خود اعلام كردند كه براساس دستورالعمل ابلاغ شده از سوي معاون اول رئيسجمهوري، موضوع افزايش قيمت خودرو از دستور كار شوراي رقابت خارج شده است. جهانگيري در آخرين هفته فروردين بود كه با ارسال دستورالعملي از تمام ارگانها، سازمان ها و بخشهاي دولتي، غيردولتي و ... خواست تا بدون با هماهنگي با دولت و شوراي تنظيم بازار هيچ افزايش قيمتي نداشته باشند. با اين حساب به نظر ميرسد كه نه خواست خودروسازان براي افزايش قيمت فروش خودرو به نتيجه دلخواه برسد و نه انتظار كاهش قيمت از سوي خريداران بازار خودروهاي داخلي، سامان و سرانجامي داشته باشد.
بازار در اختيار خودروهاي ارزان
در همين حال رییس اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان اتومبیل به راکد بودن بازار خرید و فروش خودرو اشاره كرده و معتقد است: مردم منتظر نتایج توافقات لوزان هستند و در مقایسه با سال گذشته میزان خرید و فروش نزدیک به صفر است. غلامحسین قاسمیان با اشاره به فروش در حد صفر خودروهاي خارجي به ايسنا ميگويد: در بخش خودروهای خارجی اصلا فروش نداریم ولی در برخی خودروهای ارزانتر مثل پراید خرید و فروش کمی صورت میگیرد. وي تصريح كرد: در حال حاضر خودروهایی با قیمت پایین مثل پراید و پس از آن سمند، پژو 405 و 206 در مقایسه با دیگر خودورها تقاضا دارند. قاسميان مشکل مالیات بردرآمد را از مواردی عنوان کرد که برای واحدهای صنفی مشکلساز شده است. رییس اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان اتومبیل با اشاره به مالیات بر ارزش افزوده گفت: واحدهای این صنف مالیات بر ارزش افزوده را از مشتری دریافت نمیکنند و مجبورند این مالیات را از کمیسیون خود به دولت پرداخت کنند، اینهم موضوعی است که آنها را با مشکل مواجه کرده است.بررسي وضعيت بازار خودروهاي داخلي نشان ميدهد كه رکود فعلي اين بازار در شرابطي به سال جدید کشیده شده و همچنان آرام و بیسر و صدا است. با اين حال در نیمههای فروردین بود كه خودروسازان تصمیم گرفتند به دلیل افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده و بیمه شخص ثالث، قیمتها را افزایش دهند. هرچند خودروسازان این کارشان را قانونی میدانستند اما همین مساله کافی بود تا بازار خودرو با شوک جدیدی مواجه شود که آثارش تا مدتها بر بازار ادامه دارد. بر اين اساس بود كه كار به ارایه درخواستی از سوی خودروسازان به شورای رقابت رسید که با توجه به افزایش سطح دستمزد و حقوق کارگران، سایر هزینههای جانبی ناشی از افزایش قیمت مواد اولیه و برخی تغییرات نرخ ارز، در مورد قیمت خودرو تصمیم بگیرد. هفته گذشته بود که برخی مسئولان صنعت خودرو اعلام کردند، درخواست افزایش قیمت برخی از محصولات را به شورای رقابت ارسال کردهاند. اين در حالي است كه در شرايط فعلي و در حالي كه قیمت خودرو تنها به دلیل افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده حدود يك درصد بالا رفته و تغییر جزئی را تجربه کرده، بازار در ركود به سر ميبرد و خرید و فروشي در آن انجام نمیشود، چه برسد به اینکه باز هم بنا شود دوباره قیمت افزایش یابد.
از طرف ديگر خودروسازان داخلي این نگرانی را دارند که اگر قیمت با مصوبه شورای رقابت، بازهم افزایش یابد، آیا بازار کشش خواهد داشت یا اینکه ایست بازار بازهم همچون شرایط فعلی ادامه خواهد یافت. این در حالی است که بنا به دستور وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید خودرو باید امسال رشد را تجربه کرده و از مرز یک میلیون دستگاه عبور کند. بنابراین افزایش تولید اگر با بازار همراه نباشد، به طور قطع تامین نقدینگی خودروسازان را با مشکل مواجه خواهد ساخت. در شرايط فعلي به نظر ميرسد كه بازار انتظار دارد با افزایش تولید، هزینههای سربار کاهش پيدا كند و این امر، راه را بر هرگونه افزایش قیمت غیرمنظقی ببندد. با اين حال به نظر ميرسد این انتظار مشتریان خریدار در بازار خودرو است، در حالی گروهي ديگر که میخواهند خودروی خود را بفروشند، در انتظار افزایش قیمت هستند تا بلکه بتوانند خودروی خود را با قیمت مناسبتری به فروش برسانند. اینگونه است که هرگونه تغییر قیمت خودرو، بالاخره برندگان و بازندگانی خواهد داشت اما از آنجا که فروشندگان خودرو، خود به نوعی خریداران خودروهای جدید هم به شمار میروند، شاید بتوان گفت که بازندگان افزایش قیمت خودرو، بیش از برندگانش خواهد بود.
از سوي ديگر کاهش نرخ سود بانکی، بر روی بازار خودرو اثرگذار شده است. به خصوص اینکه بسیاری از خریداران بازار خودرو را خریداران از شرکتهای لیزینگ تشکیل میدهند که اکنون با کاهش نرخ سود تسهیلاتش مواجه شدهاند. در واقع، با کاهش نرخ سود بانکی، انتظار میرود که نرخ سود فروش لیزینگی خودرو نیز کاهش پيدا كند و همین موضوع، اقبال مردم به خرید خودرو از طریق موسسات واسپاری را افزایش داده است. اين در حالي است كه بررسیهای صورت گرفته از موسسات لیزینگی خودرو نشنا ميدهد که هنوز شرکتهای فروش خودرو به صورت لیزینگی، نسبت به کاهش نرخ سود واکنشي نشان ندادهاند و حاضر نیستند به این سرعت، نرخ سود تسهیلات اعطایی خود را کاهش دهند. به هرحال بازار اکنون سوت و کور است و چندان جنب و جوشی برای خروج از رکود ندارد، بنابراین انتظار میرود خودروسازان این فاکتور را نیز در نظر بگیرند که هرگونه افزایش احتمالی قیمت بر روی محصولاتشان، ممکن است رکود بازار را بیش از این عمیق کند.