در حالی پرداخت یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی در آستانه یازده سالگی است که در شرایط کنونی به دلیل بحران ناشی از شیوع کرونا چهار یارانه متفاوت در کشور پرداخت می‌شود.
سال ۱۳۸۹ بود که دولت احمدی‌نژاد با هدف از میان بردن یارانه پنهان در اقتصاد و رقابتی کردن اقتصاد کشور نسبت به اصلاح قیمت بنزین و سایر فرآورده‌های سوختی اقدام کرد و مقرر نمود با هدف جبران این افزایش قیمت ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به هر ایرانی پرداخت گردد. هر چند سایر اهداف پیش‌بینی شده نظیر حمایت از تولید و ارتقای سیستم بهداشت و درمان و ... هیچ کدام نتوانست در قالب طرح اصلاح ساختار یارانه‌ها اجرایی شود و این طرح به پرداخت یارانه نقدی به شهروندان ایرانی تقلیل یافت اما در عمل به تدریج یارانه‌های پنهان نیز به اقتصاد بازگشت و شرایطی پیچیده‌تر از قبل حکمفرما شد.
در سال‌های گذشته بارها تلاش هایی باری حذف برخورداران از فهرست یارانه‌بگیران اجرایی شد اما در عمل نزدیک به ۶۰ میلیون نفر از جمعیت ۸۴ میلیون نفری ایران از یارانه‌های نقدی برخوردار می‌شوند.
در طرح هدفمندی یارانه‌ها دوره پرداخت یارانه نقدی ۵ سال پیش‌بینی شده بود اما حالا یارانه‌های ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی در آستانه عبور از ده سالگی است.
از سال گذشته اما با اجرای دور جدید سیاست اصلاحی قیمت بنزین، دولت یارانه‌ای تحت عنوان یارانه معیشتی را برای ۶۰ میلیون نفر از جمعیت ایران در نظر گرفت تا جبرانی برای افزایش هزینه بنزین از هزار تومان به سه هزار تومان باشد. یارانه‌های معیشتی بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در سال گذشته به این شرح تعیین شد. به خانوارهای تک نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر۲۰۵ هزار تومان پرداخت می‌شود.
به این ترتیب خانوارهای مشمول یارانه در کنار ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان مبلغ یارانه نقدی، از یارانه معیشتی برابر با ارقام اعلامی بهره مند می‌شوند.
یارانه خاص کرونا
هر چند مجلس شورای اسلامی با تصویب طرحی دولت را مکلف به پرداخت یارانه‌ای ۱۲۰ هزار تومانی به ۶۰ میلیون نفر از جمعیت ایران کرده است اما پرداخت یارانه به آسیب دیدگاه کرونا، پیش از این نیز سابقه دارد.
دولت در ابتدای سال جاری برای سه میلیون نفر بر پایه بعد خانوار یارانه‌ای بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان در طی چهارماه پرداخت کرد. در عین حال خانوارهای یارانه بگیر پیش‌تر یک میلیون تومان تسهیلات قرض الحسنه دریافت کردند و بازپرداخت این تسهیلات از محل یارانه انها محاسبه می‌شود.
حالا اما مجلس دولت را مکلف کرده است تا پایان اسفند یارانه‌ای ۱۲۰ هزار تومانی برای دهک‌های پایین و ۶۰ هزار تومانی برای سایر دهک‌ها در نظر بگیرد.
طبق مصوبه مجلس دولت مکلف شده است نسبت به تأمین و پرداخت یارانه اعتبار خرید به هر فرد ایرانی شناسایی شده در طرح معیشت خانوار به تعداد حداقل شصت میلیون نفر(ازطریق واریز اعتبار به کارت یارانه نقدی سرپرست خانوار به مبلغ یک میلیون و دویست هزار (۱.۲۰۰.۰۰۰) ریال برای هر یک از افراد سه دهک اول از جمله افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی، رزمندگان معسر و افراد با درآمد کمتر از حداقل حقوق و دستمزد و مبلغ ششصد هزار (۶۰۰.۰۰۰) ریال برای هر یک از افراد سایر دهک‌های مشمول فوق‌الذکر اقدام نماید.
یارانه از نوع چهارم
در حالی که مقدمات پرداخت این یارانه در حال تدوین است، دولت نیز یارانه‌ای برابر با صد هزار تومان برای ۳۰ میلیون نفر از جمعیت نیازمند ایران تدارک دیده است.دهک‌های پایین درآمدی ، زنان سرپرست خانوار، افرادی که تحت پوشش کمیته اداد و بهزیستی هستند از این یارانه برخوردار می‌شوند.
این یارانه به مدت ۴ ماه به سی میلیون نفر از جمعیت کشور پرداخت می‌شود و در کنار این یارانه دور دوم پرداخت وام قرض‌الحسنه یک میلیون تومانی برای ۱۰ خانوار یارانه‌بگیر نیز اجرایی خواهد شد.
بر این اساس، برای خانوار یک نفره که ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه نقدی، ۵۵ هزار تومان کمک معیشتی و ۱۰۰ هزار تومان کمک بلاعوض کرونا دریافت می‌کند در مجموع تا پایان سال هر ماه حدود ۲۰۰ هزار و ۵۰۰ تومان پرداخت خواهد شد.با اجرایی شدن مصوبه مجلس این یارانه بین ۶۰ تا ۱۲۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
این اقدامات با هدف جبران بخشی از آسیب‌های ناشی از شیوع کرونا برای خانوارهایی که کم برخوردار هستند، در دستور کار قرار گرفته است. شیوع کرونا نه فقط اقتصاد ایران که اقتصاد جهان را با بحرانی ادامه دار و زیانی هنگفت روبرو کرده است. بسیاری از افراد در سراسر جهان شغل خود را به واسطه شیوع کرونا از دست داده‌اند و این بیماری نقشی موثر در گسترش فقر داشته است.
پیش‌بینی بودجه خاص برای صندوق بیمه بیکاری با هدف پرداخت بیمه بیکاری به بیکارشدگان نیز از جمله اقداماتی است که صورت گرفته است.
