کنفرانس تجارت و همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و سوریه توسط موسسه بین المللی پژوهش‌های صنعتی ایران دوشنبه ۱۱ اسفند ماه ۱۳۹۹ از ساعت ۱۴ الی ۱۷ در محل هتل اسپیناس تهران برگزار شد و سخنرانان مدعو به ارائه توضیحاتی در زمینه چگونگی گسترش روابط تجاری بین دو کشور پرداختند.
به گفته سینا سنجری، مدیرعامل موسسه بین المللی پژوهش‌های صنعتی و دبیر این کنفرانس، «کشور سوریه دوران ثبات را پشت سر می‌گذارد و این دوران فرصت‌های بسیاری در زمینه بازسازی زیر ساخت‌ها و توسعه مبادلات تجاری برای شرکت‌های ایرانی به همراه دارد، از این رو کنفرانس تجارت و همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و سوریه برگزار شده است تا بدین طریق گامی جهت توسعه هر چه بیشتر همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور برداشته شود.»
صادرات ۱۰ برابری ایران به سوریه
علی حسین شهریور، مدیر کل بین الملل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه سوریه یکی از کشورهایی است که می‌تواند قویا در اولویت اقتصادی ایران قرار گیرد، گفت: «زمانیکه در روابط تجاری میان ایران و سوریه محدودیت وجود داشته باشد، امکان سرمایه‌گذاری و انجام پروژه کلان تر نخواهد بود، اما بعد از حل مشکلات اولیه خصوصا در بخش لجستیک و بانکی باید استانداردهای بین المللی در حوزه صادرات را مورد توجه قرار داد و تجارت فیمابین را به خوبی توسعه داد.»
به گفته وی، «صادرات ایران به سوریه ۱۰ برابر بیشتر از واردات از این کشور است، این روند باعث نامتوازن شدن روابط اقتصادی بین دو کشور می‌شود، برای ایجاد توازن باید در بخشهای مورد نیاز از توانمندی‌های صنعتی و تولیدی سوریه استقاده کنیم و واردات داشته باشیم.»
شهریور ادامه می‌دهد: «بازار سوریه برای کشورمان یک اولویت است و مزیت آن نیز بدون واسطه بودن است، ضمن آنکه امکان صادرات از طریق دریایی، زمینی و هوایی از مسیرهای سهل الوصول و در دسترس وجود دارد. برای تسهیل روابط تجاری و تردد تجار بین دو کشور، فراهم کردن امکانات سخت افزاری و نرم افزاری و لزوما مباحث مرتبط با حفظ امنیت باید مد نظر قرار گیرد. تولید کالای با کیفیت برای صادرات نیز می‌تواند تاثیر دو چندان در تجارت فیمابین بگذارد. متاسفانه مشکل صادرات در این است که تولید کنندگان و صادرکنندگان اکثرا به سود مقطعی و تجارت کوتاه مدت فکر می‌کنند.»
لزوم رفع و رجوع مشکل تبادل ارز
هوشنگ رضایی ثمرین، مدیر بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران نیز در این کنفرانس می‌گوید: «از ۳۸ هزار کارت بازرگانی در کشور ۱۸ هزار کارت بازرگانی متعلق به استان تهران و از این تعداد 14 هزار کارت بازرگانی فعال است، تهران در حوزه واردات بیشترین آمار را دارد، روابط تجاری با جمهوری سوریه خصوصا در استان تهران رو به رشد است و قطعات خودرو، مکمل‌های دارویی، خشکبار، مخمرها، فسفات کلسیم و غیره به صورت منظم به سوریه صادر می‌شود.»
او عدم تسهیل روابط بانکی بین دو کشور، پوشش بیمه ای ناکافی در صادرات خدمات فنی مهندسی از سوی صندوق توسعه صادرات، عدم امکان خروج ارز از کشور را از جمله موانع و مشکلات روابط تجاری با کشور سوریه بیان کرد.
روابط سیاسی با سوریه بر روابط اقتصادی غلبه دارد
علی السید احمد کاردار کشور روسیه در ایران با حضور در این کنفرانس می‌گوید: «روابط ایران و سوریه بسیار قدیمی و مستحکم است، ثبات در روابط بین دو کشور بسیار مهم است. بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار برای بازسازی نیاز است و ایران در بازسازی سوریه می‌تواند کمک بسزایی داشته باشد اما متاسفانه آنقدر که روابط سیاسی مستحکم داریم، روابط اقتصادی با ایران نداریم.»
ایجاد بانک مشترک
به گفته احمد خمیس، رایزن اقتصادی سوریه در ایران، «اواخر سال ۲۰۱۹ جلسه‌های مشترکی با بانک مرکزی ایران میان دو کشور برگزار شد و در ماه‌های آینده خبر تاسیس بانک مشترک ایران و سوریه و گسترش روابط بانکی با بانک‌های خصوصی را اعلام خواهیم کرد، ضمن آنکه راه‌های انتقال کالا را نیز از جمله خط کشتیرانی از مسیر بندرعباس به سمت سوریه را راه‌اندازی خواهیم کرد.»
سهم پایین صادرات نسبت به عراق
سید حمید حسینی عضو هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با بیان اینکه کشور سوریه تنها کشوری است که با ایران قرارداد تجارت آزاد دارد، ادامه می‌دهد: «متاسفانه در بازار سوریه مزیت اقتصادی نداریم و به علت حمل و نقل به مسیر دور تر و مسافت بیشتر نسبت به عراق، باید فعالیت بیشتری در سوریه داشته باشیم و بستر سازی و سرمایه گذاری و نگاه بلند مدت را در همکاری میان ایران و سوریه مورد توجه جدی قرار دهیم.»
به گفته او، «آینده سوریه نسبت به عراق متفاوت خواهد بود و سوریه بر خلاف عراق می‌تواند تولید کننده موفقی در کالا باشد زیرا کشور و مردم سوریه نگاه بلند مدت اقتصادی دارند و ما نیز می‌توانیم در زمینه خدمات فنی و مهندسی به دلیل بازسازی این کشور در کنار شرکت‌های سوری حضور فعال داشته باشیم. ضمن آنکه می‌توان در زمینه نفت، گاز، پتروشیمی و IT با سوریه همکاری موفقی داشته باشیم و بندر آزاد تجاری در کشور سوریه ایجاد کنیم.»
ایجاد بسترهای قانونی در تجارت
فرید یوسفی، نماینده دفتر همکاری‌های بین الملل گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز در این کنفرانس می‌گوید: «گمرک جمهوری اسلامی ایران سعی کرده همواره در کنار بخش خصوصی و حامی جدی صادرات باشد، اعم از اینکه بسترهای قانونی برای تسهیل تجارت با کشورهای دیگر فراهم نماید، اما در این مسیر موانعی هست و با وجود تنگاتنگ بودن روابط سیاسی، حجم تجارت با سوریه تا کنون خیلی بالا نبوده است.»
به گفته او، «قیمت‌های ارائه شده کالاهای دو کشور غیر رقابتی است و باید در این زمینه استراتژی‌ها به گونه‌ای طراحی شود که امکان رقابت بیشتر وجود داشته باشد. بسترهای سخت افزاری از سوی دولت تبیین شده است اما در اجرا کماکان مشکلاتی وجود دارد.»
گفتنی است؛ در این کنفرانس مدیران عامل بیش از ۵۰ شرکت بزرگ صنعتی و صادر کننده ایران در حوزه‌های خدمات فنی و مهندسی، پتروشیمی، فولاد، سیمان، برق، نیروگاه و خودرو حضور داشتند.
