چراغ قرمزهای پی در پی بازار سرمایه در اواخر سال گذشته مسئولان را بر آن داشت تا دست به تغییر قوانین این بازار بزنند و بر این اساس قرار شد دامنه نوسان از ۲۵ بهمن ماه ۱۳۹۹ از مثبت و منفی پنج درصد به مثبت شش و منفی دو درصد تغییر کند. در واقع از حالت متقارن خارج و به حالت نامتقارن درآمد.
دامنه نوسان چیست؟
دامنه نوسان پایینترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک یا چند جلسه رسمی معاملاتی بورس، قیمت سهم میتواند نوسان داشته باشد و برای جلوگیری از آشفتگی در بازار محدودیت نوسان قیمت اوراق بهادار وجود دارد.
تغییر دامنه نوسان از متقارن به نامتقارن در بازار سرمایه کشور اتفاق بی سابقه ای بود که با هدف تعادل بخشی به بازار سرمایه اعمال شد و طبق آخرین مصوبه شورای عالی بورس، قرار است دامنه نوسان از چهارشنبه، اول اردیبهشت به مثبت شش و منفی سه درصد افزایش یابد.
هرچند این تغییر به نوعی ترمز هیجان منفی در بازار را کشید اما به نوعی نقدشوندگی بازار سرمایه که مهم ترین ویژگی این بازار محسوب میشود زیر سوال رفت؛ چرا که برای مثال، سهمی ۱۵۰۰ تومان قیمت دارد اما عده ای اعتقاد دارند که این سهم ۱۳۰۰ تومان می ارزد. بنابراین باید قیمت سهم کاهش یابد تا خریدار پیدا کند.
اما محدود کردن دامنه منفی باعث میشود سهم روی قیمت ۱۴۰۰ تومان ثابت بماند. در این شرایط نه فروشنده میتواند سهم را با قیمت پایین تر بفروشد (حتی اگر اعتقاد داشته باشد سهم با قیمت پایین تر می ارزد) و نه خریدار با قیمت ۱۴۰۰ سهم را میخرد. این فرایند باعث کاهش نقدشوندگی بازار میشود.
این درحالی است که بسیاری از صاحب نظران بر این باورند که بازار سرمایه تحت تاثیر ابهامات موجود در شرایط اقتصادی و سیاسی کشور از جمله قیمت دلار، وضعیت مذاکره با آمریکا، انتخابات ریاست جمهوری و... است و به همین دلیل نمیتوان گفت دامنه نوسان نامتقارن تصمیم ۱۰۰ درصد نادرستی به شمار می آید.
دو روی سکه دامنه نامتقارن
در این راستا، روزبه شریعتی - تحلیلگر بازار سرمایه - درمورد دامنه نوسان نامتقارن به ایسنا، گفت: دامنه نوسان نامتقارن و دامنه منفی دو یا سه درصد باعث میشود سهم ها اصلاح قیمت نداشته باشند و برای ریسک پذیرهایی که با وجود ابهامات میخواهند سهمی بخرند، جذابیت قیمت نداشته باشند.
وی ادامه داد: بسیاری از سهم ها با قیمت یک ماه پیش خود معامله میشوند. من نمیخواهم از این تصمیم حمایت کنم یا با آن مخالفت کنم. اما این تصمیم بر اساس منطقی که گرفته شد، تصمیم درستی بود، زیرا در بازاری که از روند منطقی و نرمال خود خارج شده و رفتار توده ای به خود میگیرد میتواند اتفاقات زیادی رخ دهد.
ایم تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه اگر دامنه نوسان منفی پنج درصد باقی میماند، بازار نقدشوندگی داشت اما باعث ریزش غیرمنطقی بسیاری از سهم ها میشد، اظهار کرد: این اتفاق در همه جای دنیا منطقی است.