نویسنده: آنکال ووهرا (Anchal Vohra)
دیپلماسی ایرانی: صحبت از اعزام نیروهای زمینی برای شکست قطعی حماس چیزی بیش از تهدیدی توخالی نیست. برخی از ژنرال‌ها، افسران امنیتی و کارشناسان دفاعی پیشین اسرائیلی در گفت وگو با فارین پالیسی می گویند که اسرائیل در این مرحله از منازعه با فلسطین سه گزینه پیش رو دارد. می‌تواند حملات بیشتری را از خارج از غزه انجام بدهد و چه‌بسا بتواند تعدادی از اهداف ارزشمند را ویران کند. اسرائیل می‌تواند دستور حمله‌ای محدود را بدهد، همانند آنچه در سال‌های 2009 و 2014 برای نابودی تاسیسات ویژه حماس انجام داد. سرانجام این که، اسرائیل می‌تواند، همانند جنگ شش روزه در سال 1967 میلادی، بار دیگر غزه را تصرف کند.
گزینه آخر از لحاظ نظامی منطقی اما از لحاظ سیاسی غیرعملی و ناممکن است. ظاهرا همگان باور دارند که خلع سلاح و نابودی نهایی حماس فقط از طریق حضور بلندمدت نیروهای زمینی اسرائیل در منطقه امکان‌پذیر است. اما اسرائیل تمایل اندکی برای حمله گسترده، بلندمدت و خونبار به نوار غزه دارد.
مایکل آرمسترانگ (Michael Armstrong)، دانشیار پژوهش‌های عملیاتی دانشگاه بروک در کانادا که پیرامون عملکرد عملیاتی سلاح‌های ساخته شده توسط حماس (با تکیه بر دانش فناوری ایران) پژوهش کرده، باور دارد تازمانی که اسرائیل غزه را اشغال نکرده، خلع سلاح حماس غیرممکن است. او می گوید: «اگر اسرائیلی‌ها وارد غزه شوند می‌توانند تاسیساتی که در آنجا موشک‌های دوربرد و میانبرد ساخته می‌شوند را نابود و تمام ذخایر پنهانشان را پیدا کنند.» آرمسترانگ می‌گوید: «اما حماس نشان داده است که می‌تواند توانمندی‌های نابود‌شده‌اش را بازسازی کند؛ اگر اسرائیلی‌ها نخواهند در غزه بمانند و آن را اشغال کنند، واقعا نمی‌دانم چگونه می‌توانند حماس را خلع سلاح کنند.»
اما با اشغال غزه حمام خون به راه می‌افتد؛ پیامدی که نتایج وارونه به همراه خواهد داشت. کارشناسان می‌گویند که بازدارندگی حماس در مقایسه با نابود کردن این گروه منافع بیشتری برای اسرائیل دارد.
سرهنگ بازنشسته اران لرمان (Eran Lerman)، مشاور پیشین معاون امنیت ملی اسرائیل، گفت با اینکه نیروهای اسرائیلی ظرفیت اشغال غزه را دارند و در صورت عدم توقف شلیک موشک‌های حماس اشغال غزه یکی از گزینه‌ها خواهد بود، باز هم این تصمیم نمی‌تواند منافع اسرائیل را تامین کند. «این اقدام به معنای تقسیم‌بندی غزه به مناطق مختلف و تمرکز بر مناطق تحت سلطه حماس برای کشف عملیات خاموش و راکت‌های پنهان آنها خواهد بود. اما چنین اقدامی بسیار خونبار خواهد بود. پیروزی در چنین نبردی مستلزم حضور (نیروهای اسرائیلی) برای مدت زمانی نامعلوم است».
با تصرف غزه رزمندگان حماس کشته می شوند اما غیرنظامیان و سربازان اسرائیلی نیز همین سرنوشت را خواهند داشت. علاوه بر شمار بالای تلفات، هراس به راه افتادن شورش‌های مهلک نیز وجود دارد. مردم غزه، حتی با آگاهی از اینکه اقدامات حماس خشم اسرائیل را برمی‌انگیزد و تهدیدی دایمی علیه امنیت‌شان است، بازهم از حماس حمایت می‌کنند.
به علاوه، پس از تصرف، مسئولیت اداره و بازسازی غزه به عهده اسرائیل خواهد بود، در حالی که جوامع محلی و بین‌المللی اسرائیل را قدرتی اشغالگر خواهند دانست. این اقدام بار اقتصادی سنگینی به همراه خواهد داشت و همچنین با اخراج افراط‌گرایان، نگرانی از خلاء قدرت نیز به وجود خواهد آمد.
تشکیلات خودگردان فلسطین تحت رهبری محمود عباس نه تشکیلات امنیتی لازم برای مدیریت بحران در غزه را دارد و نه در میان ساکنان این منطقه از مشروعیت برخوردار است. اگر غزه به دست اسرائیل بیافتد این تشکیلات اندک اعتبارش را هم از دست خواهد داد.
لرمان می گوید: «باور ما این است که توانمندی‌های حماس باید نابود شود اما نباید به صفر برسد. ایران و حزب الله تهدید بزرگتری هستند و ما باید تمرکزمان را روی آنها حفظ کنیم.»
ساموئل بار (Samuel Bar)، یک افسر پیشین اطلاعات اسرائیل، می‌گوید طرفداران حمله به غزه با هدف خلع سلاح حماس اگر بدانند که در این حمله امکان مرگ هزاران سرباز اسرائیلی نیز وجود دارد، دیدگاهشان را تغییر خواهند داد. او می گوید «هیچ کس واقعا خواهان حمله‌ای زمینی نیست که به معنای تصرف نیازهای مردم و مقابله با شورش‌های روزانه باشد. تنها حامیان حمله زمینی، راستگرایان مذهبی تندرو هستند که تبعات چنین حمله‌ای را نمی‌شناسند، چون هرگز در ارتش حضور نداشته‌اند.»
ساموئل بار با تایید سخنان لرمان گفت که بهترین اقدام بازدارنده در برابر حماس ضعیف نگه‌داشتن آن و نابود کردن مرحله‌ای توانمندی‌هایش است.
جاناتان اسپایر (Jonathan Spyer)، تحلیلگر اسرائیلی انگلیسی‌تبار نیز می‌گوید بهترین اقدام برای اسرائیل ادامه حمله به غزه از خارج از این شهر و داستانسرایی درباره پیروزی‌هایش است. به باور اسپایر، تمام طرفین می‌توانند وانمود کنند که چیزی به دست آورده‌اند و به منازعه پایان بدهند.
اسپایر همچنین می گوید: «حمله به تونل های حماس به عنوان پیروزی بزرگی ثبت شده است و به باور من ارتش اسرائیل پس از یک، دو یا سه حمله دیگر می‌تواند اعلام آتش‌بس کند». حماس هم می‌تواند آرام بگیرد، چون با پاسخ دادن به بی‌حرمتی‌ها علیه مسجد الاقصی جایگاهش را نزد بسیاری از فلسطینیان ارتقاء داده است.
منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11
