سلامت نیوز: «هر دو دقیقه یک بستری کرونا در ایران» با گذشت ۱۷ ماه از گسترش بیماری در ایران خلاف ادعای مسوولان هنوز بیماری کرونا کنترل نشده و روند واکسیناسیون همچنان کند طی می‌شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جهان صنعت، در حالی که قرار بود پیش از عید ۱۴۰۰، دست‌کم یک میلیون نفر واکسینه شوند اما تا اردیبهشت ماه تنها ۷۰۰ هزار دوز واکسن تزریق شد و در همان ماه حسن روحانی، رییس‌جمهور به اتفاق نمکی، وزیر بهداشت وعده دادند تامین و واردات واکسن شتاب می‌گیرد و طی ۷۴ روز آینده ۱۴ میلیون نفر در ایران واکسینه می‌شوند. این در حالی است که تا روز جمعه یعنی یکم مرداد تاکنون هفت میلیون و ۴۴۶ هزار و ۵۱۰ نفر دوز اول واکسن کرونا و دو میلیون و ۳۵۳ هزار و ۹۷۶ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار و ۴۸۶ دوز رسیده است. با این تفاسیر براساس گفته‌های مسوولان نه‌تنها از میزان تزریق واکسن در کشور عقب هستیم بلکه اگر به همین روال پیش‌رود واکسیناسیون ۸۴ میلیون تن ایرانی حدود ۱۰ سال طول خواهد کشید. چه‌بسا خلاف ادعاهای مسوولان وزارت بهداشت هنوز واکسن‌های داخلی با مجوز اضطراری هم در چرخه واکسیناسیون قرار نگرفتند و به گفته منتقدان و کارشناسان حوزه درمان رونمایی واکسن‌های داخلی تنها جنبه تبلیغاتی برای دولت رو به پایان بوده و تا بهره‌برداری از واکسن‌های داخلی راه زیادی را باید طی کنیم.
مرداد۱۴۰۰ در حالی شروع شد که در اولین ماه فعالیت ویروس دلتا در سراسر ایران ۴۸۴۶ نفر در پیک پنجم قربانی این ویروس شده‌اند. قدرت سرایت‌پذیری بیشتر دلتا یکباره باعث می‌شود حجم بالایی از بیماران به مراکز درمانی برای دریافت خدمات مراجعه کنند، که براساس آخرین آمار تا لحظه نگارش این گزارش هر دو دقیقه یک بیمار در مراکز درمانی بستری شده است و هر شش دقیقه یک نفر به دلیل بیماری کرونا جان خود را از دست داده است. همچنین در مجموع از ۲۵ تا ۳۱ تیر ۱۵۹۷۸۵ نفر در کشور به کروناویروس مبتلا شدند و تعداد مبتلایان نسبت به هفته گذشته حدود ۱۷ درصد افزایش پیدا کرده است. براین اساس در این هفت روز هر دقیقه ۱۶ نفر در ایران به کروناویروس مبتلا شدند و در خطر مرگ قرار گرفتند.
مجموع مبتلایان در هفته پایانی تیر ماه امسال، برابر با ۱۵۹ هزار و ۷۱۴ نفر بوده و نسبت به هفته قبل 12.7 درصد افزایش پیدا کرده است. یعنی به طور متوسط در این مقطع روزی ۲۲ هزار و ۸۰۰ نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند. بنابراین اما با افزایش تعداد مبتلایان، مرگومیر نیز در هفته اخیر صعودی شد.
البته این ششمین هفته‌ای است که آمارهای ابتلا و فوتی‌ها به صورت متوالی در مسیر افزایش قرار دارند. در این مدت هر هفته بر میزان سرایت این بیماری در کشور افزوده شده و در نهایت به قرمزترین وضع خود در تقویم کرونایی ایران رسیده است. به طور کلی طبق آمارهای وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۰ در دو هفته پایانی تیرماه و پایانی فروردین ماه بیشترین میزان ابتلا به کرونا به ثبت رسیده است. یعنی تنها به فاصله دوماه دو موج خطرناک از این بیماری در کشور شکل گرفته است. همچنین شمار فوتی‌های بیماری کرونا در هفت روز گذشته برابر با هزار و ۴۸۲ نفر بوده است. مقایسه هفتگی نشان می‌دهد این متغیر نسبت به هفته قبل خود 18.7 درصد افزایش پیدا کرده و برای چهارمین هفته متوالی در مسیر صعودی قرار گرفته است. با توجه به روندهای آماری ابتلا و بیماران هنوز ممکن است با فوتی‌های بیشتری در هفته بعد مواجه شویم. چه‌بسا طبق آمار رسمی مجموع افرادی که اکنون در بیمارستان‌ها و در منازل مبتلا به این ویروس هستند، برابر با ۳۳۶ هزار و ۴۹۲ نفر بوده که نسبت به هفته قبل 7.6 درصد افزایش پیدا کرده است. پزشکان فوق‌تخصص عفونی در بیمارستان‌های سراسر ایران بر این باورند که آمارهای مبتلایان و فوتی‌ها همچنان تا هفته‌های آتی صعودی خواهد بود و تنها راهکار کنترل بیماری و پیک‌های بعدی سرعت بخشیدن به روند واکسیناسیون است. در حالی که اگر روند واکسیناسیون به سرعت پیش می‌رفت آمار فوتی‌های ایران هم همانند دیگر کشورهای درگیر کاهش پیدا می‌کرد.
کاهش مرگومیر واکسینه‌ها
از قضا دیروز ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت گفته است: «مرگومیر و بستری در افرادی که واکسن زده‌اند بسیار کاهش یافته و بیشتر موارد در پیک پنجم، مربوط به کسانی است که در گروه ۵۰ تا ۶۰ سال هستند و واکسن نزده‌اند.» حریرچی در ادامه با بیان اینکه ابتلا به کرونا بعد از واکسینه‌شدن بسیار نادر است، افزود: «باتوجه به واکسینه‌شدن برخی از افراد، کادر درمان و برخی هنرمندان که بعد از تزریق واکسن، کرونا گرفته‌اند تقریبا تمام موارد کم علامت و به صورت درمان در منزل هستند. اکثر افراد نیز به گونه‌ای هستند که یا یک دوز واکسن را دریافت کردند یا از تزریق واکسن دوز دوم، سه هفته نگذشته و اثرات واکسیناسیون کامل حاصل نشده است.» این امر نشان‌دهنده تاثیر مثبت واکسن‌ها بر روند کنترل و کاهش کووید۱۹ است.
روند واکسیناسیون در کشورهای همسایه
بهتر است برای درک کندی روند واکسیناسیون در کشور نگاهی اجمالی به روند و کیفیت واکسیناسیون در کشور همسایه داشته باشیم. حدود ۴۶ درصد از مردم ترکیه حداقل یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند که از این بین به طور تقریبی از هر چهار شهروند این کشور، یک نفر به طور کامل واکسینه شده است. ترکیه از دو واکسن فایزر و سینوواک برای واکسیناسیون استفاده می‌کند و در ضمن این کشور هم ظاهرا واکسن داخلی به اسم TurkoVac دارد که از نوع غیرفعال مثل سینوفارم و برکت است و در حال گذراندن فاز سوم کارآزمایی بالینی در چند کشور مختلف است.
نکته جالب در خصوص ترکیه این است که به جای صدور مجوز مصرف داوطلبانه برای واکسنی که هنوز مطالعاتش تکمیل نشده، سعی کرده واکسیناسیون در حجم تقریبا مناسبی را با دو واکسن خارجی که مطالعات تکمیلی آنها صورت گرفته انجام دهد و پس از تکمیل مطالعات مربوط به واکسن TurkoVac، این واکسن را به چرخه واکسیناسیون کشورش وارد کند.
البته به عقیده متخصصان تمامی واکسن‌هایی که توسط هر کشوری انتخاب می‌شود، باید توسط آن کشور از نظر اثر بخشی مورد مطالعه قرار گیرد، همان‌طور که این شبهه در خصوص سینوفارم چین در ایران رخ داده است. آزمون توان هر دو واکسن، کفایت ایمنولوژی آن در هر جمعیت با ژنتیک متفاوت و وجود بیماری‌های زمینه‌ای مختلف در کشورهای گوناگون از واجبات است.
دلتا نرفته لامبادا آمد
در حالی با پیک پنجم کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کنیم هفته گذشته در یکی از بیمارستان‌های هیوستون آمریکا مواردی از ابتلا به نوع لامبادا، گونه جدید ویروس کرونا، کشف شده است. سویه لامبادا که با نام علمی C.37 شناخته می‌شود موجب ۲۱ درصد از موارد ابتلا در شیلی و ۱۷ درصد موارد پرو است. این نوع در ۴۲ ایالت آمریکا و ۳۲ کشور به ویژه در آمریکای‌جنوبی مشاهده شده است.
سازمان بهداشت جهانی در آخرین به‌روزرسانی خود اعلام کرد: «لامبادا با نرخ قابل‌توجه انتقال در چندین کشور همزمان با افزایش شیوع کووید۱۹ همراه شده و برای تایید اثربخشی مداوم واکسن‌ها، به مطالعات بیشتر در این مورد نیز نیاز است.»
مشخص شده که نوع دلتا دو برابر نوع آلفا که در انگلستان مشاهده شده، عفونی‌تر است. این مورد باعث کاهش قدرت واکسن‌ها می‌شود و اثربخشی دو دوز واکسن فایزر را به ۶۴ درصد کاهش داده است. داده‌های کافی برای مقایسه نوع لامبادا با آنچه در مورد دلتا می‌دانیم، وجود ندارد بنابراین در حال حاضر میزان خطرناکی لامبادا نسبت به دلتا تحلیل نشده است. اما براساس اظهارات سازمان بهداشت جهانی از نوع قابل‌توجه محسوب می‌شود به این معنی که موجب افزایش انتقال شده است.
در حالی که چندین کشور در غرب شروع به کاهش محدودیت‌ها می‌کنند تاکنون فقط 10.4 درصد جمعیت پرو واکسینه شده‌اند. سویه‌های جدید همچنان یک مورد نگران‌کننده برای متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و سیاستگذاران هستند.
در همین رابطه مینو محرز عضو اتاق فکر واکسن کرونا گفت: «ویروس کرونا برعکس ویروس‌های مرس و سارس هر چقدر تغییر پیدا کرده و جهش می‌یابد قدرت آن بیشتر از واریانت‌های قبلی خود می‌شود. واریانت لامبادا در آمریکای‌جنوبی شناسایی شده و مطالعه روی این جهش جدید ویروس کرونا در حال انجام است. طبق تحقیقات واریانت جدید کرونا تحت عنوان لامبادا از قدرت سرایت و انتقال بیماری بالاتری نسبت به جهش‌های قبلی برخوردار بوده و احتمالا شدت بیماری‌اش هم بیشتر از نوع‌های قبلی کروناست.»
وی افزود: «خوشبختانه واریانت جدید لامبادا در کشور ما شیوع پیدا نکرده است. واریانت جدید لامبادا جوانان را بیشتر از نوع‌های قبلی درگیر می‌کند.» با این حال باید منتظر پیک‌های بعدی با سویه جدید باشیم.
بروز عوارض جدید کرونا
چندی پیش عوارض قارچ سیاه در بیماران بهبودیافته کرونایی در هند مشاهده شد و تعدادی هم در ایران یافت شد ولی این بار عوارض جدید دیگری در هند یافت شده است. در حال حاضر مقام‌های بیمارستان «گانگارام» در دهلی از تشخیص آبسه کبدی و عارضه بزرگ شدن غیرعادی کبد در ۱۴ بیمار بهبودیافته از کووید۱۹ در دو ماه گذشته خبر دادند و آن را به عنوان یکی از عوارض پس از ابتلا به کووید۱۹ طبقه‌بندی کرده‌اند. پزشکان هندی می‌گویند: از ۱۴ بیمار مبتلا به تورم یا آبسه کبدی، هشت نفر در دوران درمان کووید۱۹ داروهای استروییدی مصرف کرده بودند و یک نفر دچار خونریزی شدید شده بود.
به گفته رییس بخش کبد و پانکراس بیمارستان گانگارام، ۱۰ نفر از بیماران مرد و چهار نفر زن بودند. او گفت: نکته غیرمعمولی که یافتیم این بود که ظرف ۲۲ روز دوران نقاهت از کووید۱۹، بخش‌های بزرگی از هر دو نیمه کبد بیمارانی که مشکل ایمنی بدن نداشتند، متورم شده و به بستری در بیمارستان نیاز پیدا کردند.
به گفته این پزشکان، تغذیه ضعیف و استفاده از استروییدها می‌تواند به آبسه و تورم کبدی منجر شود.
پزشکان این بیمارستان گفته‌اند که یک نفر در اثر شدت خونریزی در حفره شکمی پس از تورم کبدی شدید، جان باخت.
پزشکان بیمارستان گانگارام گفته‌اند که آبسه و دمل کبد معمولا ناشی از انگلی به نام «انتاموبا هیستولیتیکا» است که از طریق آب و غذای آلوده منتقل می‌شود و سپس ممکن است با گردش خون در جهاز‌هاضمه بیمار، به کبد راه یابد و موجب آبسه شود.
۲۳۲ شهرستان در وضعیت قرمز کرونایی
بر اساس اعلام سامانه ماسک، شهرهای قرمز کرونا کشور در حال گسترش است و علاوه بر آن ۱۱۷ شهرستان نارنجی، ۲۳۲ شهرستان قرمز و ۹۹ شهرستان زرد هستند و شهرستان با وضعیت آبی در کشور نداریم.
علاوه بر شهرهای قرمز قبلی، شهرستان‌های آذرشهر، سراب، عجبشیر (آذربایجان‌شرقی)، ارومیه، شاهین‌دژ، ماکو، چایپاره (آذربایجان‌غربی)، خلخال، مشکین‌شهر، گرمی (اردبیل)، سمیرم، شاهین‌شهر و میمه، فریدن، فلاورجان، نجف‌آباد، گلپایگان (اصفهان)، ساوجبلاغ (البرز)، آبدانان (ایلام)، دیلم (بوشهر)، زیرکوه، قائنات (خراسان‌جنوبی)، چناران (خراسان‌رضوی)، اندیمشک، بندر ماهشهر، بهبهان (خوزستان)، ابهر، خدابنده، خرمدره، زنجان (زنجان)، دامغان، شاهرود (سمنان)، آباده، ارسنجان، استهبان، اقلید، سپیدان، فسا، مرودشت، پاسارگاد، کازرون (فارس)، آبیک، آوج (قزوین)، الیگودرز، کوهدشت (لرستان)، اراک، دلیجان، زرندیه (مرکزی)، اسدآباد، همدان (همدان)، شهرکرد، فارسان (چهارمحال‌وبختیاری)، بیجار، سنندج (کردستان)، بافت، بردسیر، ریگان (کرمان)، سنقر، صحنه، گیلانغرب (کرمانشاه)، آستانه اشرفیه، رضوانشهر، سیاهکل، شفت، صومعه‌سرا، طوالش، لاهیجان (گیلان) و اشکذر (یزد) در وضعیت قرمز قرار گرفتند.
این در حالی است که هفته پیش ۱۶۹ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۶۶ شهرستان در وضعیت نارنجی و ۱۱۳ شهرستان در وضعیت زرد کرونایی قرار داشتند.
