به گزارش خبرنگار حوزه حقوقی – قضایی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، افساد فی‌الارض، جز تباهی در زمین چیزی را به همراه ندارد فساد زمانی رخ می‌دهد که چیزی از حالت اعتدال خود خارج شده و زیستگاه انسان را مختل کند.
افساد به چه مواردی اطلاق می‌شود؟
در ۴۹ آیه قرآن کریم از واژه مفسد استفاده شده و این قضیه نشان از اهمیت این موضوع از تاریخ صدر اسلام تاکنون است طبق روایات و قانون‌ها، افساد به مواردی مانند نبش قبر، رباخواری، آدم‌ربایی و آدم فروشی، تکرار کردن محرمات، سحر و جادو، اخلال در امنیت عمومی، افساد و اخلال در نظام، تقویت دشمن و نظایر آنها اشاره شده است.
جرائم زیر مجموعه محاربه و افساد فی‌الارض، چنان سنگین است که موجب پیشامد‌های ناخوشایندی برای افراد می‌شود بنابراین اگر عمل فرد خطا کار موجب یکی از عوامل فوق شود، رفتار وی به یک جرم محاربه و افساد فی‌الارض تبدیل می‌شود, در آیه ۸۱ سوره یونس آمده است آنچه آورده‌اید جادوست و خدا به زودى باطلش مى‌کند که خدا کار مفسدان را به سامان نمى‌رساند.
آیا فساد و محاربه مانند هم هستند؟
افساد فی‌الارض همه گناهانی را که دارای فتنه عمومی مانند ترویج فحشا، منکرات و رشوه هستند را در برمی‌گیرد؛ در قوانین موجود گاهی فساد در کنار محاربه و گاه بصورت جداگانه بیان شده است یکی از قوانینی که در این خصوص وارد شده، مربوط به قانون مجازات جرائم نیرو‌های مسلح است؛ مطابق ماده ۱۷ این قانون، هر نظامی که برنامه براندازی به مفهوم تغییر و نابودی اساس نظام‌جمهوری اسلامی ایران را طراحی یا به آن اقدام کند و به این منظور جمعیتی تشکیل یا اداره آن را بر عهده گیرد و در چنین جمعیتی شرکت یا معاونت مؤثر داشته باشد محارب محسوب می‌شود.
مجازات لطمه وارد کردن به کشور چگونه است؟
بر اساس ماده ۲۰ قانون مجازات جرائم نیرو‌های مسلح، هر نظامی که به نحوی از انحاء برای جداکردن قسمتی از قلمرو حاکمیت جمهوری اسلامی ایران و برای لطمه وارد کردن به تمامیت ارضی یا استقلال کشور جمهوری اسلامی ایران اقدام کند، به مجازات محارب محکوم می‌شود.
جاسوسی یکی از جرائم افساد فی‌الارض
تبصره ۲ ماده ۲۴ این قانون عنوان می‌کند معاونت در امر جاسوسی، مخفی کردن و پناه دادن به جاسوس جرم محسوب می‌شود و مرتکب به تبع مجرمان اصلی نظامی در دادگاه‌های نظامی محاکمه خواهد شد.
به موجب ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی، هرکس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک، دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا سمت معاونت در آنها را برعهده گیرد، به گونه‌ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، نا امنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، سبب ترویج فساد یا فحشا در حد وسیع شود، مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می‌شود.
طبق تبصره قانون فوق، هرگاه دادگاه از مجموع ادله و شواهد قصد اخلال گسترده در نظم عمومی، ایجاد ناامنی، ایراد خسارت عمده و اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع یا علم به موثر بودن اقدامات انجام شده را احراز نکند و جرم ارتکابی مشمول مجازات قانونی دیگری نباشد، با توجه به میزان نتایج زیان بار جرم، مرتکب به حبس تعزیری درجه پنج یا شش محکوم می‌شود.
حبس تعزیری درجه ۵ و ۶ چگونه اجرا می‌شود؟
بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، حبس تعزیری درجه پنج بیش از دو سال و حبس تعزیری درجه شش بیش از شش ماه تا دو سال است در تعاریف بالا از کلمه محاربه نام برده شد که این کلمه معنای متفاوتی با کلمه بغی دارد. محاربه یک جرم علیه امنیت و بغی جرمی علیه حکومت است.
یکی از موارد بسیار مهم دیگر در خصوص افساد فی‌الارض، که جامعه جهانی را دچار اضطراب کرده، مربوط به مواد مخدر است. ماده ۶ قانون مبارزه با مواد مخدر عنوان می‌کند، مجازات مرتکب به جرایم مذکور در بند‌های ۱ و ۲ و ۳ مواد ۴ و ۵ برای بار دوم یک برابر و نیم مجازات مذکور در هر بند و برای بار سوم دو برابر میزان مقرر در هر بند و در مرتبه‌های بعد به ترتیب دو و نیم و سه و سه و نیم و ... برابر مجازات مذکور در هر بند خواهد بود. مجازات شلاق برای بار دوم به بعد، حداکثر هفتاد و چهار ضربه است.
در موارد فوق چنانچه در نتیجه تکرار جرم، مجموع مواد مخدر به بیش از پنج کیلو گرم برسد، مرتکب در حکم مفسد فی‌الارض است و به مجازات اعدام محکوم می‌شود. همچنین حکم اعدام در صورت مصلحت در محل زندگی محکوم و در ملاء عام اجرا خواهد شد.
برخورد قانون با خرید و فروش و توزیع انواع مواد مخدر
ماده ۴ قانون مبارزه با مواد مخدر که در قانون فوق به آن اشاره شده است، متذکر می‌شود، هر کس بنگ، تریاک، شیره و سوخته تریاک را وارد کشور، صادر، تولید، توزیع، خرید و فروش کند یا در معرض‌فروش قرار دهد، با رعایت تناسب و با توجه به مقدار مواد مذکور به مجازات‌های زیر محکوم می‌شود:
۱ - تا پنجاه گرم، پانصد هزار ریال جریمه نقدی و پنجاه ضربه شلاق.
۲ - بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم، از چهار میلیون تا ده میلیون ریال جریمه نقدی و بیست تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و یک تا پنج سال حبس.
۳ - بیش از پانصد گرم تا پنج کیلوگرم، ده تا چهل میلیون ریال جریمه نقدی و پنجاه تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و سه تا پانزده سال حبس.
۴ - بیش از پنج کیلوگرم، اعدام و مصادره اموال به استثناء هزینه تأمین زندگی متعارف برای خانواده محکوم.
بر اساس تبصره این ماده، هر گاه محرز شود مرتکب جرم بند ۴ این ماده، برای بار اول مرتکب این جرم شده و موفق به توزیع یا فروش آنها هم نشده است، دادگاه وی را به حبس اَبد، هفتاد و چهار ضربه شلاق و مصادره اموال به استثناء هزینه تأمین زندگی متعارف برای خانواده‌اش محکوم می‌کند.
مجازات در انتظار نگهداری و حمل انواع مواد مخدر
همچنین بر اساس ماده ۵ مورد اشاره در ماده ۶ قانون مبارزه با مواد مخدر، هر کس تریاک و دیگر مواد مذکور در ماده ۴ را نگهداری، مخفی و حمل کند، با رعایت تناسب و با توجه به مقدار مواد به مجازات‌های زیر‌محکوم می‌شود:
۱ - تا پنجاه گرم، دویست هزار ریال جریمه نقدی و سی ضربه شلاق.
۲ - بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم، سه تا هفت میلیون ریال جریمه نقدی و ده تا شصت ضربه شلاق و شش ماه تا سه سال زندان.
۳ - بیش از پانصد گرم تا پنج کیلوگرم، هفت میلیون تا سی میلیون ریال جریمه نقدی و چهل تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و دو تا ده سال زندان.
۴ - بیش از پنج کیلوگرم، سی تا پنجاه میلیون ریال جریمه نقدی و ده تا بیست و پنج سال زندان و در صورت تکرار، اعدام و مصادره اموال به استثناء هزینه تأمین زندگی متعارف برای خانواده محکوم شود.
یکی از پیامدهای فساد در کشور، ضرر در حوزه‌های مختلف
با نگاهی به قوانین مورد اشاره، می‌توان به این نتیجه رسید که وقوع فساد فی‌الارض عقبگردی برای جامعه در بخش‌های مختلف به حساب می‌آید. علاوه بر آن چهره بدی را در مجامع جهانی برای کشور رقم خواهد زد و نتیجه آنها کاهش در حوزه‌های مختلفی مانند گردشگری، جذب سرمایه در بخش اقتصادی، روابط بین‌الملل، افت شاخص‌های بازار سرمایه خواهد بود.
بیشتر بخوانید
