خبرگزاری مهر، فرهنگ و اندیشه، زهرا زمانی: سال ۱۳۶۶ روزنه های ایران برای عملیات نظامی درجبهه جنوب بسته شد وایران کاملامتوجه خلیج فارس شد. برای ایران خلیج فارس میدان نبرد با آمریکایی‌ها بود. آن سال ایران برابر هر حمله دریایی عراق درخلیج فارس یک هدف را میزد. در سال ۱۳۶۶، نخستین بار در دوران جنگ عملیاتهای دریایی ایران از عراق بیشتر شد. آمریکایی ها هم از اروپایی ها کمک خواستند در مین روبی خلیج فارس کمک شان کنند. بلژیک، ایتالیاوهلندقول همکاری دادند و انگلستان و فرانسه بلافاصله مین روب هایشان را به خلیج فارس فرستادند.
آن روزها عملیاتهای دریایی و مانورهای ایران آمریکایی ها را وحشت زده میکرد. اما نبرد مین آمریکایی ها را بیش از همه وحشت زده میکرد. امریکایی ها اعلام کردند: «ناوگان نظامی آمریکا از این پس به هر شناوری که در حال مین ریزی در دریا باشد حمله می کند.» ۳۰ شهریور ۱۳۶۶ در اولین حمله به کشتی تدارکاتی «ایران اجر» در آب های بین المللی حمله کردند و پنج نفر از خدمه کشتی را شهید کردند و تعدادی را اسیر.
آمریکا اعلام کرد: «این کشتی را از لحظه خروجش از بندر تا زمانی که این کشتی به نقطه ای در ۵۰ مایلی شمال شرقی بحرین و شمال قطر رسید زیرنظر گرفته است. احتمالاً، احساس کشتی ایرانی این بود که در تاریکی شب در امان خواهد بود، اما کشتی ها و بالگردهای امریکایی به اشعه مادون قرمز مجهز بودند و بلافاصله پس از اینکه کشتی مین ریزی را آغاز کرده است به آن حمله کرده اند.» آمریکایی ها کشتی ایرانی را در مراسمی رسمی غرق کردند و فیلم هایی را از این کشتی، که خدمه آن را دست و پا بسته روی عرشه کشتی کنار مین ها انداخته بودند، در سراسر جهان منتشر کردند.
آیت الله خامنه ای، رییس جمهور وقت ایران آن روزها در سازمان ملل بود ودر سخنرانی عمومی اش گفت: «من مایلم از این تریبون این سوال را مطرح کنم که چرا دولت هایی که به روشنی و قاطعیت دانسته اند که رژیم عراق برافروزنده آتش جنگ و اقدام کننده به تجاوز است- و کم نیستند کسانی که این حقیقت را می دانند- در مقابل این جرم بزرگ و گناه بین المللی سکوت کرده اند و چرا رسانه های گروهی عالم مسئولیت عظیم خود را در برابر وجدان بشریت و استیضاح تاریخ را در این مورد به فراموشی سپرده اند؟ ممکن است آشنایی به وضع رابطه سیاسی در دنیای امروزو هندسه معیوبی که سلطه قدرتهای بزرگ در روابط جهانی به وجود آورده کلید حل این معما باشد. این از نظر ملت ما پوشیده نیست. این بدان معنا بود که بخشی از وجود خود و بخشی از شرف خود را در زیر دست و پای دشمن رها کنیم و به امید بازگرداندن ان به دریوزگی این یا آن کمیته بین المللی برویم.
لازم میدانم در مجمع عمومی سازمان ملل و نیز افکار عمومی ملت آمریکا را به خطر بسیار بزرگ و بسیار نزدیکی که اکنون رژیم امریکا با اقدام اخیر خود در خیلج فارس همه دنیا را- و نه فقط منطقه را- با آن تهدید میکند معطوف سازم. دیروز ناوهای امریکایی یک کشتی تجاری ایرانی به نام «ایران اجر» را مورد حمله قرار دادند که پنج کشته و چهار مجروح به جای نهاد. کشتی را تصرف و تعدادی را دستگیر کردند و به گروگان گرفتند. دیروز تلویزیون آمریکا این را به عنوان زدن یک قایق در حال مین ریزی پخش کرد و طبق معمول به افکار عمومی دنیا دروغ گفت. اما من اینک اعلام می کنم که این یک کشتی تجاری و موسوم به «ایران اجر» بوده است و نه یک قایق تندرو جنگی. این آغازی است برای حوادثی که بی شک عواقب تلخ آن به خلیج فارس منحصر نخواهد ماند و مسئولیت همه پیشامدهای بعدی به عهده شروع کننده یعنی آمریکاست. آیا ادعاهای بی تابانه آمریکا برای صلح در خلیج فارس را باید باور کرد یا این آتش افروزی عملی یا آشکار را؟ من صریحاً اعلام می کنم که آمریکا پاسخ این اقدام زشت را دریافت خواهد کرد.»
آمریکایی ها در پاسخ اعلام کردند که صحنه های جدیدی را نمایش می دهند که خدمه کشتی «ایران اجر» را در حال انداختن مین در دریا نشان می دهد. اما بعد اعلام کردند که فیلم هایشان سوخته است. وزیرخارجه ایران به شدت به آمریکایی ها حمله کرد که دروغ میگویند و اگر فیلمی داشتند آن را پخش میکردند.
۱۶ مهر خلیج فارس دوباره میدان رویارویی ایران و آمریکا شد. شب ۱۶ مهر گروهی از نیروی دریایی سپاه در جزیزه فارسی مشغول گشت زنی بودند که بالگردهای امریکایی به قایق ها و شناورهایشان حمله کردند. هشت نفر از رزمندگان شهید شدند و شش نفر اسیر. چهار شناور ایرانی را هم نابود کردند. رزمنده های ایرانی هم با تنها موشک استینگرشان یک بالگرد آمریکایی را زدند. بیژن گرد، نادر مهدوی و چند نفر از بهترین نیروهای ایران در این درگیری شهید شدند. ایران اعلام کرد که آن قدر موشک استینگر دارند که پس از این هر وقت خواستند آمریکایی ها را بزنند. ایران اعلام کرد حمله آمریکایی ها به نیروهای گشتی ایران را تلافی خواهد کرد.
عملیات انتقامی ایرانی ها بسیار زود انجام شد. ۲۳ مهر ایران بچه های رزمنده ما یک نفتکش غول پیکر آمریکایی را در ترمینال الحمدی کویت با موشک کرم ابریشم زد و روز بعد هم یک نفتکش کویتی دیگر که پرچم آمریکا داشت. در همان اسکله با همان نوع موشک جدیدآسیب دید. فشارهای داخلی بر آمریکا بسیار بیشتر شد و این بار ریگان شخصاً دستور داد تا آمریکایی ها عملیات ایرانی ها را تلافی کنند. آنها چند روز بعد به تلافی سکوی نفتی رشادت ایران حمله کردند و با چهار ناو جنگی این سکو را به توپ بستند و سکو را نابود کردند. سکوها نظامی نبودند و حمله به آنها نشانه ضعف آمریکایی ها بود. در نهایت ایران ۲۸ مهر نامه ای اعتراض آمیز به سازمان ملل نوشت که آمریکا به سکوهای غیرنظامی اش حمله کرده است و ایران این حمله را بی جواب نخواهد گذاشت. ایران چند موشک دیگر به ترمینال نفتی کویت پرتاب کرد و خسارت زیادی به کویت وارد شد. آمریکا هیج واکنشی نشان نداد و اعلام کرد که این حمله علیه کویت صورت گرفته است نه کشتی های حامل پرچم آمریکا. آمریکایی ها از درگیری هایشان در خلیج فارس کم کردند و به رایزنی های سیاسی برای منزوی کردن بیشتر ایران پرداختند.
سوم آبان ۱۳۶۶ آمریکا هم زمان با تحریم اقتصادی ایران قطعات رایانه ای پیشرفته ای را به عراق داد که با آنها عراقی ها می توانستند برد موشک های اسکاد بی را به ۱۲۰۰ کیلومتر برسانند. روز چهارم آبان ریگان لایحه تحریم اقتصادی ایران را برای ممنوعیت خرید نفت و کالاهای دیگر از ایران امضا کرد.
منبع: جنگ و ایران و عراق، جعفر شیرعلی نیا
