تحریم و کرونا دو روی سکه بیکاری

تجارت آنلاین - گروه اقتصاد: اشتغال یکی از اساسی ترین دغدغه های اقتصاد ایران به واسطه داشتن نیروی کار جوان و تحصیل کرده است؛ مساله ای که در دو دهه اخیر با مناقشات بسیاری مواجه بوده و نتوانسته متناسب با جمعیت کشور هماهنگ پیش برود، به نحوی که دغدغه ایجاد اشتغال یکی از اساسی ترین مسائل دولتها در این بازه زمانی بوده است؛ حال آنکه گاهی دولتها دست به بازی با آمار زده و با تغییرات مختلف از تعریف شغل گرفته تا کاهش ساعات کاری، سبب شده اند تا آمار نسبتا قابل قبولی منتشر شود. اما آنچه مشهود است بیکاری جوانان تحصیل کرده در خانواده هاست، به نحوی که از هر 3 فرزند خانواده عمدتا یکی بیکار است و یا شغل کاذب دارد و یا دولت به جهت اشتغال وی به تحصیل او را در لیست افراد دارای شغل براورد کرده است.

به گزارش تجارت آنلاین طبق آخرین آمار بیکاری که از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده و به بهار امسال مربوط است، نرخ بیکاری 8.8 درصد بوده است؛ این آمار می گوید: بررسی نرخ بیکاری افراد 15 ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که 8.8 درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به بهار 1399، یک درصد کاهش یافته است.

بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در بهار 1400، بخش خدمات با 48.8 درصد بیش­‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 33.2 درصد و کشاورزی با 17.9 درصد قرار دارند. نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله حاکی از آن است که 22.1درصد از فعالان این گروه سنی در بهار 1400 بیکار بوده‌اند. بررسی نرخ بیکاری گروه سنی 18 تا 35 ساله نیز نشان می‌دهد که در بهار 1400، 15.6درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند.

این آمار را می توان از منظر دیگری هم بررسی کرده و وضعیت افراد تحصیلکرده را سنجید؛ بررسی این آمار نشان می دهد در این بازه زمانی، جمعیت فعال تحصیلکرده های دانشگاهی بالغ بر 430 هزار نفر کاهش یافته است. دوم اینکه نرخ بیکاری تحصیلکرده های دانشگاهی در بهار 1400 معادل 13/4 درصد گزارش شده که در مقایسه با بهار 1399 تقریباً بدون تغییر است. با این وجود تعداد بیکاران تحصیلکرده دانشگاهی‌ در این بازه زمانی بالغ بر 22 هزار نفر افزایش یافته است.

سوم اینکه سهم بیکاران تحصیلکرده دانشگاهی از کل بیکاران کشور به شکل نگران کننده ای از 36 درصد در بهار 1399 به 40.3 درصد در بهار 1400 افزایش یافته است.

در وضعیت بحرانی پیش آمده برای اشتغال و به خصوص بیکاری تحصیلکرده های دانشگاهی که عمدتا علاقمند به حضور در بازار کار خدماتی نیستند، تحریمها و شرایط متاثر از پاندمی کرونا هم موثر است، به نحوی که دسترسی ایران به منابع ارزی خود در خارج از کشور بسیار سخت و محدود بوده و شیوع کرونا هم سبب از میان رفتن شغلهای شکننده و نوپا شده است.

نگاهی به آماری که در بالا رفت به وضوح نشان می دهد میزان اشتغال در صنعت قابل قبول نیست و تنها زمانی بهبود ایجاد می شود که برای تولید ریل گذاری صورت گیرد، چنانچه تولید و صنعت در کشور رونق بگیرد می توان امیدوار بود تحصیلکرده های دانشگاهی به راحتی وارد بازار کار تخصصی خود شوند؛ حال آنکه وضعیت نابسامان اقتصاد در کنار وضعیت آشفته متاثر از کرونا سبب شده حدود یک ‌میلیون نفر شغل خود را از دست بدهند و به خیل جامعه بزرگ بیکاران بپیوندند. و بدتر آنکه پیش بینی ها نشان از تداوم روند فعلی دارد و گفته می شود نرخ بیکاری به کمتر از 11 و نیم درصد برسد.

در این شرایط پیش آمده، به بیکاران توصیه می شود برای مدتی وسواس انتخاب شغل را کنار بگذارند و از هر راه مولدی که می شناسند به بازار کار بپیوندند تا بازار مناسب با تخصص و تحصیلات خود را بیابند. از سوی دیگر به دولت توصیه می شود برای گشایش در معیشت مردم هم که شده اشتغال در حوزه تولید و صنعت را با حمایت از تولیدکننده و صنعتگر و با برداشتن موانع از پیش روی آنها بهبود ببخشد، از نیروی کار ماهر و تحصیلکرده که از ارکان اصلی توسعه اقتصادی است بهره برده و زیرساختها را برای اشتغال آنها فراهم کند.