به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، کشورمان، در منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و ۴۰ درصد جمعیت آن در نقاطی زندگی می‌کنند که ۲۰ درصد منابع آبی در آن مناطق وجود دارد. بر این اساس، اکنون کشور وضعیت مناسبی از نظر دسترسی به آب نداشته و در عین حال نیاز به آب نیز بیشتر شده است. گرچه در سال های گذشته و بعد از چند سال خشکسالی پیاپی، وضعیت بارش‌های کشور کمی بهتر شده است، اما نمی‌توان مطمئن بود که این وضعیت دوام داشته باشد.
متاسفانه چندین سال است بارش‌های مطلوبی در کشور گزارش نشده است. زمستان سال ۹۹ بارش‌های چشمگیری رقم نخورد، به طوری که در برخی از شهر‌های کشور هم بارش باران گزارش نشده است و این خود نویدبخش خشکسالی در کشور است.
تامین آب کشاورزی پاییز امسال یک دغدغه اصلی است
قاسم تقی زاده خامسی معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفای کشور در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: به طور کلی در دو سال اخیر و بعد از سال‌ها خشکسالی پیاپی، وضعیت بارش‌های کشور کمی بهتر شده است، اما نمی‌توان مطمئن بود که این وضعیت دوام داشته باشد.
او افزود: مشکل دیگری که کشور و منابع آبی را تهدید می‌کند، بروز تغییر اقلیم است که اثرات خود را روی منابع آبی می‌گذارد.
خامسی بیان کرد: بررسی روند بارش‌ها نشان از تغییر اقلیم در کشور می‌دهد به طوری که میزان بارندگی در استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان بیشتر از آذربایجان‌های شرقی و غربی گزارش شده است.
معاون وزیر نیرو ادامه داد: متاسفانه میزان دسترسی به آب در کشور کم است به طوری که در چند ماه گذشته میزان مصرف آب در کشور به خصوص در شهر تهران افزایش یافته است.
تقی زاده خامسی اظهار کرد: حدود ۴۰ میلیارد مترمکعب از مخازن سد‌های کشور پر است و نسبت به سال گذشته حدود ۳ تا ۴ درصد کاهش حجم سد‌ها را داشته ایم که امیدواریم با این میزان از حجم آب بتوانیم آب کشاورزی کشور را تامین کنیم.
در سال‌هایی که کمبود بارش کشور را در وضعیت کم‌آبی قرار داده است، آمار‌ها حکایت از این دارند که اوضاع منابع آبی در نزدیکی شرایط اضطراری است و اگر مردم در مصرف آب صرفه‌جویی نکنند، ساعت‌های بی‌آبی در راه است.
بر این اساس با توجه به وضعیت کاهش بارندگی‌ها در سال آبی ۱۴۰۰ پیش بینی می شود که همانند آنچه در سال آبی ۱۳۹۷- ۱۳۹۶ در برخی از شهر‌های کشور رخ داد، با کم آبی مواجه شویم.
۳/۲ میلیمتر بارش در حوضه آبریز سد‌های استان تهران در سال ۱۴۰۰
محمد شهریاری مدیر دفتر تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقه‌ای تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،گفت: اگر بخواهیم به زبان ساده کاهش ۸۹۹ میلیون مترمکعب آب را تفسیر کنیم، باید بگوییم این عدد بیش از چهار برابر مخزن پر سد امیرکبیر و دو برابر مخزن پر سد طالقان است.
او ادامه داد: این میزان کاهش باعث شد که ما شروع سال آبی جدید را با کاهش مخزن ۳۱۴ میلیون متر مکعبی نسبت به انتهای شهریور سال گذشته تجربه کنیم، این میزان کاهش حجم مخزن و ذخیره طبیعتاً با توجه به خشکسالی حاکم در کشور و استان تهران می‌تواند تبعات زیادی را در پی داشته باشد.
مدیر دفتر تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقه‌ای تهران بیان کرد: هم‌اکنون سد امیرکبیر ۸۸ میلیون متر مکعب موجودی مخزن دارد که سال گذشته این حجم ۱۲۸میلیون متر مکعب بود و سد طالقان در حال حاضر ۱۹۷ میلیون متر مکعب ذخیره مخزن دارد که در سال گذشته این عدد در چنین روزی ۲۸۰ میلیون متر مکعب آب ثبت شده بود. تجمیع ذخیره مخازن سد‌های امیرکبیر و طالقان در سامانه غرب ۲۹۶ میلیون متر مکعب می‌شود که سال گذشته در چنین روزی این حجم ۴۰۸ میلیون مترمکعب بود و کاهش ۱۲۳ میلیون متر مکعبی را در سامانه غرب شاهد هستیم.
شهریاری با بیان اینکه در سد‌های سامانه شرق، سد لار ۴۳ میلیون متر مکعب، سد لتیان ۲۶ میلیون مترمکعب و سد ماملو ۷۷ میلیون متر مکعب ذخیره دارند، گفت: سال گذشته در چنین روزی سد لار ۹۶ میلیون مترمکعب، سد لتیان ۵۴ میلیون مترمکعب و سد ماملو ۱۷۱میلیون متر مکعب ذخیزه آبی داشتند. در حال حاضر جمع کل این مخازن ۱۴۶ میلیون متر مکعب است. سال گذشته ۳۲۱ میلیون متر مکعب موجودی آب این سد‌ها بود که متأسفانه در این سامانه ۱۷۵ میلیون متر مکعب با کاهش ذخیره آب مواجه شدیم.
او تصریح کرد: وضعیت بارش‌ها در فروردین ۱۴۰۰ در طول ۵۳ سال اخیر هم بی‌سابقه بوده است، به طوری که در مجموع ۳/۲ میلیمتر بارش در حوضه آبریز سد‌های استان تهران شاهد بودیم. این در حالی است که فروردین ۱۳۹۹ نزدیک به ۱۳۷ میلی متر بارش داشتیم که همین بارش اندک باعث شد حجم آب ورودی به سد‌ها با افت شدیدی مواجه شود و افزایش دمای هوا هم موجب شد اندک برفی که در حوضه آبریز سد‌ها داشتیم، بدون اینکه روان آبی داده باشد ذوب شده و وضعیت آبگیری سد‌ها را با مشکل جدی مواجه کند.
این اعداد نشان می‌دهد سالی کم‌آبی پیش روی کشور و به ویژه تهران است و اگر مردم نسبت به مصرف بهینه آب بی‌تفاوت باشند، جیره‌بندی آب نخستین راهکار برای مدیریت منابع آبی است.
انرژی برق آبی از مدار خارج شده است / وخامت اوضاع بارندگی در کشور
بر این اساس احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور گفت: در جا‌هایی تنش آبی و شرایط بحرانی است، به‌خصوص در جنوب غرب، جنوب، نیمه شرقی کشور این وضعیت است. شاید کمترین تنش آبی در مناطق شمالی‌تر کشور داریم، ولی با توجه به جمعیت تهران علی‌رغم اینکه بارندگی تهران، قزوین و... که منابع آب آن‌ها مشترک است، سال قبل ۲۵ درصد زیر نرمال بود، ولی با توجه به کمیت و نفوسی که در استان تهران و همین‌طور در البرز ساکن است در شرایط تنش آبی قرار داریم.
او ادامه داد: به‌طور کلی از نظر بارندگی یکی از خشک‌ترین سال‌ها را سپری کردیم، به‌طوری‌که در استان‌های جنوب غرب، غرب و جنوب و همچنین نیمه شرقی از حدود ۷۵-۵۰ درصد بارندگی‌ها زیر نرمال بود و این موضوع خیلی وضعیت وخیمی را ایجاد کرده است. نیمه شرقی کشور منطقه بیابانی و کویری است و بارش سالانه خیلی نیست و بین ۱۵۰-۱۰۰ میلیمتر است، ولی در نیمه غربی به‌خصوص کرمانشاه، ایلام و چهارمحال که سرچشمه رود‌های بزرگ هستند، کاهش بارندگی از ۵۰-۳۰ درصد در این استان‌ها کمبود جدی در منابع آبی ایجاد کرده است.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور افزود: هیچ استانی در کشور نیست که از حدود ۲۰ درصد بارندگی کمتر از نرمال داشته باشد، یعنی همه کشور دچار خشکسالی شده‌اند به‌خصوص نیمه غربی، جنوب غربی و جنوب و نیمه شرقی. یعنی اغلب مناطق کشور خشکسالی شدیدی را سپری کرده‌اند، دبی رودخانه‌ها کاهش یافته، انرژی برقابی از چرخه تولید خارج شده و خسارت هنگفتی در کشاورزی وارد کرده، اما برای سال آینده تنش آبی بخشی از این امر است و حتی بر آب شرب که در خیلی از شهر‌ها از آب جاری تامین می‌شد اثر شدید خود را گذاشته است، همچنین به دلیل کمبود بارش و گرم‌تر از نرمال شدن هوا در زمستان گذشته بارش برف کمتر بود و زودتر از موعد هم ذوب شد، در نتیجه کمبود جدی را در آب شرب در خیلی از نقاط شاهدیم.
کاهش چشمگیر تولید برق نیروگاه‌های برق آبی در کشور
مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به آخرین وضعیت نیروگاه‌های برق آبی در کشور گفت: متاسفانه با توجه به خشکسالی و کمبود بارش در سال گذشته توان تولید برق در نیروگاه‌های برق آبی کشور به شدت کاهش یافت.
او ادامه داد: در حال حاضر میزان تولید برق در نیروگاه‌های برق آبی کشور نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد کاهش یافته است، به طوری که نیاز کشور در حال حاضر از طریق نیروگاه‌های حرارتی و با توان کامل تامین می‌شود.
رجبی مشهدی بیان کرد: در مجموع ظرفیت نیروگاه‌های برق آبی کشور بیش از ۱۲ هزار مگاوات است که در تابستان امسال به طور متوسط فقط ۴ تا ۵ هزار مگاوات آن در مدار بوده است.
سخنگوی صنعت برق اضافه کرد: در حال حاضر کاهش تولید از نیروگاه‌های برق آبی مربوط به کارون بوده است که متاسفانه امسال با کمبود بارش در استان خوزستان مواجه بوده ایم.
او در خصوص از رده خارج شدن برخی از نیروگاه‌ها از مدار تولید گفت: به طور کلی ۱۵ درصد از نیروگاه‌های کشور برای انجام تعمیرات اساسی طی برنامه ریزی‌های انجام شده از مدار خارج شده اند که قرار است این نیروگاه‌ها به زودی وارد مدار تولید شوند.
رجبی مشهدی تصریح کرد: روند سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها مطلوب است و در صورت تداوم این روند، مشکلی در تامین برق در فصل زمستان رخ نخواهد داد. اکنون وضعیت سوخت رسانی به نیروگاه‌ها نسبت به پارسال خیلی بهتر شده است.
او بیان کرد: روند سوخت رسانی به خصوص سوخت دوم برای نیروگاه‌ها که همان گازوییل است، خوب بوده و اکنون در حال تکمیل مخازن نیروگاه‌ها هستیم.
سخنگوی صنعت برق کشور گفت: چنانچه این وضعیت تا پایان آبان ماه ادامه یابد و مخازن سوخت دوم نیروگاه‌ها تکمیل شود، در زمستان مشکلی در تامین برق ایجاد نخواهد شد.
رجبی مشهدی افزود: آمار‌ها نشان می‌دهد در زمستان سال گذشته در برخی روزها، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها به زیر ۷۰ میلیون مترمکعب در روز رسید.
او بیان کرد: اگر نیروگاه‌های کشور بخواهند با همه ظرفیت خود کار کنند، سوختی معادل ۱۹۰ میلیون متر مکعب گاز در روز نیاز دارند، بنابراین بقیه سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها در زمستان به وسیله سوخت مایع تامین شده است.
مسئله آب در ایران بحرانی ماندگار است، بر این اساس خشکسالی نه تنها با پایان تابستان تمام نشده بلکه بر اساس پیش بینی هواشناسی افراد باید بیش از پیش در مصرف آب صرفه جویی کنند، چرا که بارندگی چشمگیری در این روزها نخواهیم داشت. با رعایت الگوی مصرف در سایه شیوع کرونا و لزوم رعایت شیوه نامه های بهداشتی محدودیتی در استفاده از آب شرب برای هیچ یک از هموطنان به وجود نخواهد آمد.
گزارش از رضا زارع
انتهای پیام/
