طرز تهیه انواع آبگوشت سنتی

به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، یعنی مردم بنا به سلیقه و فرهنگ هر شهر، دستور پخت این غذای اصیل را با ذائقه خود هماهنگ کرده اند. اما به جز دیزی، آبگوشت‌های دیگری هم در فهرست انواع آبگوشت‌های ایرانی می‌توانید پیدا کنید که در خوشمزگی و مواد مغذی موجود، کم از آبگوشت مرسوم خودمان ندارند. ما در این مطلب فهرست ۱۳ تایی از طرز تهیه انواع آبگوشت سنتی و مجلسی ایرانی را برای شما آماده کرده ایم.

تاریخچه انواع آبگوشت سنتی ایرانی

همان طور که گفتیم، آبگوشت را با نام‌های دیزی، پیتی (آذری)، شوربا و یَخنی هم می‌شناسند. اما در کل آبگوشت به غذایی گفته می‌شود که مواد اصلی و بنیادی آن را گوشت و دنبه گوسفند، گوجه فرنگی یا رب گوجه و نخود تشکیل می‌دهد. به این ترکیب گاهی اوقات سیب زمینی، بادمجان، کلم و … هم اضافه می‌شود. از قدیم هم رسم بر این بوده است که بعد از پخت آبگوشت، نخود و گوشت را جدا می‌کردند و می‌کوبیدند. اما قبل از خوردن پوره نخود و گوشت، آب آن را جداگانه با نان، ترید یا تیلیت می‌کردند و می‌خوردند.

چرا به آبگوشت، دیزی هم گفته می‌شود؟

دلیل اصلی این که این غذا را «دیزی» می‌نامند، اطلاق نام ظرفی که آبگوشت در آن پخته می‌شود، به کل غذا است. دیزی در اصل ظرفی است که آبگوشت را در آن می‌پزند. در لغت نامه دهخدا هم درباره تعریف دیزی چنین آورده شده است: «ظرف طعام پزی کوچک گلین یا مسین. قسمی دیگ سفالین که در آن بیشتر گوشت و گاه آش می‌پزند. دیگ از گل پخته».

اطلاع از آخرین مطالب جذاب و پرطرفدار

دیزی‌ها هم سه نوع مختلف دارند که شامل دیزی سنگی، سفالی و مسی می‌شوند. هنوز هم می‌توان دیزی سنگی را در منو‌های رستوران‌های سنتی دید. یا حتما دیده اید که معمولا انواع آبگوشت را در دیزی سفالی سرو می‌کنند.

واژه یخنی از کجا آمده است؟

اگر آبگوشت را با نام «یخنی» شنیده اید بد نیست بدانید که یخنی در اصل به طیفی از غذا‌هایی گفته می‌شود که در آن، انواع گوشت مثل گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون، ماهی، میگو و قلم را به همراه آب و برخی تره بار می‌جوشانند. آب یخنی را بعد از پخت مواد، جدا و به مایه سوپ، خورش و حتی آبگوشت اضافه می‌کنند.

در شهر‌های جنوبی کشور، به آبگوشت، «یخنی نخود» هم گفته می‌شود و اگر در آبگوشت از لوبیا استفاده شود، به آن «یخنی لوبیا» می‌گویند. همچنین غذایی با نام یخنی، به عنوان غذای سنتی مردم درگز، طبخ می‌شود و در آن گوشت، پیاز و ادویه جات در آب پخته می‌شوند.

آبگوشت و زندگی یکجانشینی

برخی آبگوشت سنتی را یادگار دوره‌ای می‌دانند که ایرانیان زندگی کوچ نشینی داشتند و شغل اصلی شان هم عموما دامداری بود. ولی برخی دیگر هم بر این باورند که زندگی کوچ نشینی، مخاطراتی به همراه داشت که امکان اقامت طولانی مدت بین راه نبود. پس معمولا این فرصت را از کوچ نشینان می‌گرفت تا غذایی تدارک ببینند که مانند یخنی نیاز به خیس کردن مواد از شب قبل و مهیا کردن مواد دیگر داشته باشد؛ بنابراین آبگوشت را به زمانی نسبت می‌دهند که دامپروران کوچ نشین، تصمیم به یکجانشینی گرفته اند.

به هر حال آبگوشت، به مرور زمان به یکی از اصلی‌ترین و در عین حال اصیل‌ترین غذا‌های مردم تبدیل شد. یعنی در کنار انواع کباب ها، آبگوشت‌ها هم جای خود را در بین مردم باز کردند و حالا این غذای خوشمزه و مقوی به یکی از محبوب‌ترین غذا‌های ایرانیان تبدیل شده است.

۱- طرز تهیه انواع آبگوشت سنتی ساده و مجلسی

معروف‌ترین آبگوشت، همان آبگوشت دیزی خودمان است که می‌توان آن را، هم به شکل ساده و هم به شکل مجلسی تهیه کرد. در طرز تهیه آبگوشت سنتی علاوه بر گوشت گوسفندی و دنبه، نخود و سایر ادویه ها، گاهی از لوبیا سفید هم استفاده می‌شود. سیب زمینی نیز یکی از اجزایی است که علاوه بر طعم دادن به آن، باعث می‌شود، آبِ گوشت غلظت خوبی پیدا کند.

اما ادویه‌هایی مثل زیره سبز، تخم گشنیز، شنبلیله خشک، پودر لیمو عمانی و دارچین، در کنار زردچوبه و فلفل، پررنگ‌ترین نقش را در ساختن یک طعم فوق العاده به عهده دارند. حتما هم می‌دانید که رعایت نکردن نسبت سبزی‌هایی که در طرز تهیه انواع آبگوشت به کار می‌برید، ممکن است به پدید آمدن یک فاجعه منجر شود؛ و در نهایت طعمی را از غذا تحویل بگیرید که اصلا انتظارش را ندارید.