سلامت نیوز: امروز هفتمین روز از تجمع کشاورزان اصفهانی در اعتراض به قطع حقابه و خشک شدن زایندهرود است. براساس ویدئوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی، بیشتر معترضان بر بستر خشک زایندهرود و بیشتر در نزدیکی پل خواجو تجمع کرده و شعارهایی در حمایت از کشاورزان منطقه و در اعتراض به وضعیت آب این استان سر دادند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو، ازجمله شعارهایی که معترضان اصفهانی سر دادند «زایندهرود جاری، حق مسلم ماست»، «زایندهرود رو پس بدین، به اصفهان نفس بدین» و «تا آب نیاد تو رودخونه، برنمیگردیم تو خونه» بود. این حرکت اعتراضی که مربوط به عدم تخصیص سهم آب برای کشت پاییزه گندم است، از روز دوشنبه، ۱۷آبان، با تجمع کشاورزان در مقابل شرکت آب منطقهای و صداوسیمای مرکز استان اصفهان آغاز شد و از آن روز به بعد بر بستر زایندهرود ادامه پیدا کرده است. شماری از معترضان سهشنبه قبل با برپایی چادر، در بستر زایندهرود شب را به صبح رسانده بودند. موضوع نحوه تقسیم آب در اصفهان در سالهای اخیر با اعتراضهای گسترده کشاورزان مناطق مختلف روبهرو شده است. زایندهرود با بیش از ۴۰۰کیلومتر طول در دهههای اخیر بهعلت کمبود بارش، خشکسالیهای متوالی، تراکم جمعیت و افزایش بیرویه برداشت در بالادست و استفاده در کارخانهها در میانه راه، به یک رودخانه فصلی تبدیل شده است.
بارشهای اندک در سال آبی گذشته و ذخیره پایین سد زایندهرود، شرایطی را رقم زده که نهتنها امکان تحویل حقابه کشاورزان در شرایط فعلی نیست، بلکه نگرانی برای تامین آب شرب نیز وجود دارد. کشاورزان اصفهان مدتهاست که بهدلیل کشت نکردن، هیچ درآمدی ندارند و درحالیکه ذخیره سد زایندهرود ۱۷۵میلیون مترمکعب و ورودی سد ۹/۵ و خروجی آن ۱۲/۵مترمکعب بر ثانیه است، مطالبهگر حقابه خود هستند و میگویند اگر حقابه ما در شرایط فعلی داده نمیشود، باید سهم دیگر بخشها از این رودخانه کاسته شود.
این اعتراضات سبب شد تا علیرضا محرابیان، وزیر نیروی دولت سیزدهم روز جمعه به اصفهان سفر کند. او در گفتوگویی که با کشاورزان داشته است گفته که شاید اگر بسیاری از پروژههای نیمهتمام زایندهرود انجام میشد امروز برخی از این مشکلات نبود.
بر همین اساس به شما قول میدهم پروژههای نیمهتمام آبی را مجددا اجرا میکنیم. به گفته وزیر نیرو، در۵۰سال پیش میزان آبی که در کشور وجود داشت بهازای هر ایرانی ۶۵۰۰مترمکعب بود اما با خشکسالی سالانه و افزایش مصرف این میزان کاهش یافت. بر همین اساس باید نسبتبه شرایط بارش، آب با حفظ عدالت تقسیم شود. وزیر نیرو، فعال شدن طرحهای آبی تعطیلشده در حوضه آبی زایندهرود را گام بزرگ دولتمردان برای رفع این چالشها عنوان کرد.
او گفت: در دوماه گذشته، برخی پروژههای آبی تعطیلشده دوباره مورد پیگیری قرار گرفت. محرابیان با اشاره به اینکه یکی از راههای حل این مشکل، اصلاح منابع آب در مصارف و تولید است، تاکید کرده که 90درصد از آب کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود. باید منطقه به منطقه، روشهای آبیاری را براساس محیطهای کشت کشاورزی اصلاح کنیم. به گفته محرابیان؛ شاهد جابهجایی سهم آب هستیم و ساختمانسازیهای بیرویه، خود عامل مصرف بالای آب و بهدنبال آن فرونشست زمین و تخریب محیطزیست شده است.
مطالبه بحق کشاورزان
حسین محمدرضایی، سخنگو و عضو هیاتمدیره نظام صنفی کشاورزی شهرستان اصفهان در گفتوگو با «صبحنو» درباره تجمع اخیر تعدادی از کشاورزان اصفهان، میگوید: مطالبه کشاورزان اصفهان بحق است، چراکه مطابق مصوبات شورایعالی آب و شورای هماهنگی زایندهرود ۷۴/۳درصد آب رودخانه متعلق به کشاورزان و ۲۵/۷درصد آب رودخانه متعلق به دولت و وزارت نیرو است. او اضافه میکند: سال گذشته که آورد رودخانه ۷۵۰میلیون مترمکعب بود، حدود ۵۵۵میلیون مترمکعب این آب متعلق به کشاورزان بود که در کمیته سازگاری با کمآبی مصوب شد در سال آبی گذشته ۲۵۰میلیون مترمکعب این آب به کشاورزان تعلق یابد که باوجود تصویب این عدد تنها ۶۲میلیون مترمکعب آب به کشاورزان تحویل داده شد؛ نزدیک ۱۹۰میلیون مترمکعب طلب وزارت نیرو به کشاورزان است.
به گفته محمدرضایی؛ قرار بود پایان سال آبی گذشته ۲۰۰میلیون مترمکعب آب پشت سد زایندهرود ذخیره باشد، همچنین سال گذشته ۱۹۰میلیون مترمکعب حقابه کشاورزان تحویل داده نشد؛ بنابراین در پایان سال آبی گذشته باید حدود ۲۸۰میلیون مترمکعب آب در سد زایندهرود باشد. عضو هیاتمدیره نظام صنفی کشاورزی شهرستان اصفهان اضافه میکند: اکنون فصل کشت پاییزه کشاورزان است و اگر این کشت به تعویق بیفتد، ناچار به کشت در فصل سرد میشویم که این موجب افت تولید میشود. او میگوید: متاسفانه کشاورزان اصفهان طی یکسال گذشته بهدلیل دریافت نکردن آب و کشت نکردن، هیچ درآمدی نداشتهاند و اگر این دوره نیز کشت نداشته باشند حدود نزدیک دوسال خواهد شد که درآمدی ندارند. محمدرضایی درباره اینکه امروز ذخیره سد زایندهرود مناسب نیست، تاکید میکند: دلیل ذخیره نامناسب سد زایندهرود، نگه نداشتن آب پشت سد است؛ بنابراین امروز کشاورزان اصفهان، آب منطقهای و وزارت نیرو را امین خود نمیدانند و معتقدند که اگر حقابه خود را نگیرند، وزارتخانه، آب نگهدار نیست. کشاورزان
بیش از حق خود آب نمیخواهند و تا زمانی که تاریخ بازگشایی آب مشخص نشود، همچنان به درخواست خود ادامه میدهند.
گام روبهجلوی دولت برای حل مشکلات زایندهرود
عباس مقتدایی، نماینده مردم اصفهان و عضو کمیسیون امنیت ملی نیز با بیان اینکه در جلسه مشترک چندساعته با وزیر نیرو همه صدای کشاورزان را شنیدهاند، به «صبحنو» میگوید: امروز نیازمند عزم جدی برای احیای زایندهرود هستیم و متاسفانه وعدههایی که به کشاورزان داده شده نهتنها عملیاتی نشده، بلکه معیشت کشاورزان دچار مشکل شده است. او ادامه میدهد: جلساتی که با حضور رییسجمهور و به دستور رییسجمهور در شهرستان اصفهان به همراه بازدید میدانی وزیر نیرو انجام شد، نشان از آن دارد که دولت سیزدهم برخلاف دولتهای گذشته عزم جدی برای حل مشکلات زایندهرود دارد و جلسه روز جمعه با وزیر نیرو گامی روبهجلو در این راستا بود.
تاثیر بیآبی بر آثار تاریخی
رییس مجمع نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی هم درباره وضعیت این روزهای اصفهان گفت: امروز بیآبی از دل زایندهرود به قلب آثار باستانی اصفهان رسیده است و شاهد ترکهای بر درودیوار آثار تاریخی کشور هستیم. سید ناصر موسویلارگانی درمورد بحران بیآبی و خشک شدن زایندهرود به «خانهملت» گفت: حدود یک دهه است که شاهد خشکشدن زایندهرود هستیم، خشکسالی و کاهش بارندگی یکی از بزرگترین رودخانههای کشور را به یک رودخانه فصلی تبدیل کرده است. نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی افزود: بیآبی و فرونشست زمین در این شهر تاریخی ایران بیش از سالهای گذشته است. اگر بیمهریها نسبتبه حقابه این رودخانه ادامه داشته باشد، بیشک شاهد ازبینرفتن بسیاری از آثار باستانی این شهر خواهیم بود. وی در ادامه افزود: در بازدید نخستوزیر مالزی از استان اصفهان تاکید کردند که اگر فقط شهر اصفهان با تمام تمدن و آثار تاریخی آن متعلق به ما بود، دوبرابر نفت میتوانستم از آن کسب درآمد کنم. باید فکر عاجلی از طرف دولتمردان و نمایندگان مجلس برای بحران بیآبی اصفهان صورت بگیرد.
پیگیری تا رسیدن به نتیجه
روز گذشته هم نماینده مردم خمینیشهر در مجلس در توییتی به موضوعات مطرحشده در جلسه نمایندگان استان اصفهان با رییسجمهور اشاره کرد. محمدتقی نقدعلی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیطزیست مجلس، در توییتی نوشت: «جلسه نمایندگان استان اصفهان با رییسجمهور پیرامون موضوع زایندهرود، امیدبخش بود. آقای رئیسی پس از شنیدن سخنان نمایندگان دستورات ویژهای با محوریت وزارت نیرو، رییس مرکز استراتژیک و معاون اجرایی ریاستجمهوری صادر کرد. تا حصول نتیجه پیگیر خواهیم بود.»
آنچه این روزها بر زایندهرود و اصفهان میگذرد چیزی نیست که نتوان مدیریت و برطرف کرد. حتی مروری بر اسناد تاریخی نشان میدهد که اصفهان در سدههای گذشته نیز با خشکسالی مواجه بوده که کمآبی زایندهرود را به دنبال داشته است و در همین فصلها این حاکمان بودهاند که کشاورزی و سهم آب را مشخص کردهاند؛ شیوهای که شاید در شرایط فعلی هم بتوان با تمسک به آن بخش زیادی از مشکلات اهالی اصفهان و کشاورزان را برطرف کرد.