چرا موی برخی افراد زودتر سفید می‌شود؟

سلامت نیوز: درست است که موی خاکستری هم جزئی از مُد است اما وقتی در دهه بیست زندگی‌تان موهای‌تان سفید می‌شود شاید برایتان چندان جالب نباشد. استرس، ژنتیک و برخی از بیماری‌ها می‌توانند باعث سفید شدن موها شوند و هر چند کار خاصی نمی‌توانید بکنید اما با چند تغییر ساده می‌توانید روند سفید شدن موها را کُندتر کنید.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سایت تبیان، موی طبیعی، رنگ خود را از رنگدانه‌ای به نام ملانین می‌گیرد. نوع و مقدار ملانین تعیین کننده‌ی رنگ موی هر کسی است. ملانین توسط سلول‌های ملانوسیت تولید می‌شود. این سلول‌ها در اصلی‌ترین لایه پوست (عمیق‌ترین) قرار گرفته‌اند؛ دقیقا بالای پاپیلای مو (بخش پایینی فولیکول مو).
ملانین دو نوع است. یوملانین (eumelanin) رنگدانه‌ی تیره‌ای است که عامل رنگ موی قهوه‌ای و مشکی است، و فئوملانین که رنگدانه‌ی قرمز بوده و باعث موهای زرد و قرمز و بلوند (روشن) می‌شود. مو زمانی روشن می‌شود که ملانوسیت‌ها یوملانین کمی تولید می‌کنند.

ملانوسیت‌ها، ملانین را وارد ساقه‌ی مو می‌کنند و رنگی خاص به آن می‌دهند. با بالا رفتن سن بدن، موها کم کم خاکستری می‌شوند زیرا ملانوسیت‌ها کمتر شده و تولید ملانین کاهش می‌یابد، در نتیجه موی سر و بدن به رنگ خاکستری و نقره‌ای در می‌آید.

موی سفید و ژنتیک
زمان سفید شدن موها بسیار گوناگون است و یکی از علت‌های اصلی سفید شدن موها در دهه بیست زندگی، ژنتیک می‌باشد. سنی که در آن موهای فرد سفید می‌شود به ژن IRF بستگی دارد و یک واریانت خاص (rs12203592) شاخصی برای زود سفید شدن موهاست.
ژن IFR4 کنترل کننده‌ی فعالیت ژن دیگری به نام TYR است که آنزیمی لازم برای تولید ملانین را کُدگذاری می‌کند. این فرضیه وجود دارد که واریانت rs12203592‌ بر فعالیت ملانوسیت‌ها اثر می‌گذارد، اما در حال حاضر مشخص نیست آیا این فرضیه درست است یا نه.

دیگر علت‌های سفید شدن موها
علاوه بر ژنتیک، عوامل دیگری هم می‌توانند سبب سفید شدن موها شوند از جمله افزایش سن، استرس، کمبود مواد مغذی و بیماری‌ها. این فاکتورها بر عملکرد ملانوسیت‌ها اثر می‌گذارند و می‌توانند با کاهش تولید رنگدانه، زودتر سفید شدن موها را در پی داشته باشند.

استرس
استرس روانی از چند طریق می‌تواند بر ساقه‌ی مو اثر بگذارد. شایع‌ترین عارضه جانبی مرتبط با استرس، تلوژن افلوویوم است که باعث می‌شود موها سه برابر سریع‌تر از حد نرمال بریزند. در میانسالی و بعد از آن، موها با رنگ خاکستری رشد می‌کنند.
در موارد نادر ممکن است مو ناگهان سفید شود که به آن سندرم ماری آنتوانت می‌گویند. ماری آنتوانت ملکه‌ی فرانسه بود که شب قبل از گردن زدنش موهایش سفید شدند. اما آیا استرس می‌تواند موها را سفید کند؟ در مورد انسان هنوز نمی‌دانیم. مطالعه‌ای روی موش‌ها نشان داد وقتی آن‌ها در معرض استرس قرار گرفتند موهایشان خاکستری شد اما اینکه آیا این مسئله در مورد انسان هم صادق است یا نه هنوز معلوم نیست.

کمبود مواد مغذی
کمبود چند ریزمغذی هم می‌تواند عامل زود سفید شدن موها باشد. پایین بودن ویتامین‌های گروه B (اسید فولیک و بیوتین و B12)، ویتامین D، آهن و سلنیوم با سفید شدن موها در دوران کودکی و جوانی مرتبط است.

سیگار کشیدن
افردی که سیگار می‌کشند به احتمال زیاد موهایشان زودتر سفید می‌شود و این را مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داده است. گفته می‌شود سیگار مانند آلودگی هوا، گونه‌های واکنشگر اکسیژن را تولید می‌‌کند (مولکول‌های ناپایدار اکسیژن) که به فرایند بیوشیمیایی تولید ملانین آسیب وارد می‌نماید.

لک و پیس
لک و پیس یک اختلال خودایمنی است که باعث می‌شود ملانوسیت‌ از بین برود زیرا سیستم ایمنی بیش از حد فعال شده و به پوست سر حمله‌ور می‌شود.

آلوپسی آره آتا
آلوپسی آره آتا یا ریزش موی منطقه‌ای یک اختلال خودایمنی است که باعث می‌شود در منطقه‌ای از سر موها بریزند، خصوصا موهایی که هنوز رنگ دارند. این اتفاق ممکن است باعث یک شبه سفید شدن موها شود، زیرا موهای رنگ‌دار می ریزند و موهای سفید به چشم می‌آیند.

بیماری‌های تیروئید
تغییرات هورمونی ناشی از مشکلات تیروئید مانند پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید می‌توانند باعث زودتر سفید شدن موها شوند.

نوروفیبروماتوز
نوروفیبروماتوز یک اختلال ژنتیکی است که باعث ایجاد تومورهایی در بافت عصبی و رشد غیرعادی استخوان و پوست می‌شود.

توبروس اسکلروز
این یک بیماری ژنتیکی نادر است که باعث ایجاد تورموهای خوش‌خیم در اندام‌ها از جمله مغز و قلب و چشم‌ها و ریه‌ها و پوست می‌شود و ممکن است با سفید شدن موها ارتباط داشته باشد.

داروها
برخی از داروها می‌توانند سبب زودتر سفید شدن موها شوند، مانند کلروکین (مورد استفاده برای مالاریا)، تری‌پارانول (برای کاهش کلسترول استفاده می‌شود)، دیکسیرازین (برای درمان انواع اختلالات روانپزشکی استفاده می‌شود) و داروهای موضعی مانند داروهایی که برای درمان پسوریازیس به کار می‌روند.

چگونه از سفید شدن موها پیشگیری کنیم؟
ما نمی‌توانیم ژنتیکمان را تغییر دهیم و یا جلوی افزایش سن را بگیریم؛ اما می‌توانیم تغییراتی را در سبک زندگی‌مان ایجاد کنیم. اگر دوست دارید سفید شدن موهایتان را به تاخیر بیندازید راهکارهایی وجود دارد. با بررسی رژیم غذایی و سبک زندگی‌تان شروع کنید تا مطمئن شوید استرس غیرضروری به بدن و ژن‌هایتان وارد نمی‌کنید.

رژیم غذایی برای سلامت موها
شما باید در حد متعادلی از ویتامین‌ها و املاح در رژیم غذایی خود استفاده کنید. ریزمغذی‌ها نقش‌های مهمی در متابولیسم سلولی دارند و کمبود آن‌ها می‌تواند موجب ضعیف شدن موها، سفید شدن موها و ریزش‌شان شود.
ویتامین‌های B، D، E و A، مس و آهن و منیزیم و سلنیوم و زینک برای سلامت موها ضروری‌اند.

سیگار را ترک کنید
هر نخ سیگار مواد شیمیایی سمی زیادی وارد بدن می‌کند و این باعث می‌شود علاوه بر سفید شدن موها، استرس وارد بر سلول‌ها زیاد شده، اکسیژن‌های واکنشگر مضری آزاد شده و ریسک انواع بیماری‌ها بالا برود.

وضعیت سلامتی خود را چک کنید
برخی از عوارض می‌توانند روی موها اثر بگذارند و سبب زودتر سفید شدن موها، ریزش مو و ضعیف شدن موها شوند. مشکلات تیروئید و کمبود مواد مغذی ممکن است آشکار نباشند اما علائم و نشانه‌‌هایی دارند که پزشک می‌تواند آن‌ها را تشخیص دهد.