سلامت نیوز: علی سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست دولت سیزدهم در نخستین نشست خبری با خبرنگاران حوزه محیط زیست و برخی خبرنگاران خارجی، با تاکید بر اینکه ادغام سازمان محیط زیست و منابع طبیعی اتفاق مبارکی خواهد بود گفت:« حل بیکاری و مشکلات اقتصادی باید با کمترین آسیب به محیط زیست باشد.»
به گزارش سلامت نیوز نشست خبری دکترعلی سلاجقه، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با حضور اصحاب رسانه‌های داخلی و خارجی، ظهر امروز در سالن همایش‌های بین‌المللی سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.
سلاجقه در ابتدا با اشاره به رویکردهای جدید سازمان در حوزه محیط زیست و تاکید بر اینکه با ساختارهای موجود نمی توان به تحول دلخواه رسید گفت :« در دولت سیزدهم سعی کرده‌ایم رویکرد سازمان را از سیاست زدگی به‌سوی دگردیسی ساختار جهت‌دهی کنیم. لذا با ساختار موجود نمی‌توان تغییر و تحولی که مد نظر ما است را به سرانجام برسانیم و تلاش کرده‌ایم که با تغییر ساختار منطبق بر قوانین و اهداف سازمان و با استفاده از ظرفیت‌های موجود، کارکرد آن را ارتقاء دهیم.»
حقابه تالاب‌ها را تامین می کنیم
سلاجقه درباره تأمین حقابه ها با تاکید بر اینکه سازمان حتماً حقابه محیط زیستی کشور را تأمین خواهد کرد گفت که با وزارت نیرو در اینباره مذاکراتی را انجام داده ایم. او گفت:« به‌عنوان‌مثال حقابه دریاچه ارومیه حدود ٣.4 میلیارد مترمکعب است که قرار است از مسیر ۴٠ درصد صرفه‌جویی در بخش کشاورزی و یک میلیارد مترمکعب هم از سد باب و سیلوِ و بقیه نیز از بخش‌های تصفیه فاضلاب‌ها تأمین شود. الگوی تأمین حقابه دریاچه ارومیه می‌تواند به سایر تالاب‌های کشور تعمیم داده شود و این هم جزو برنامه‌های ما است.»
رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره چگونگی فعالیت ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز گفت:« در ستاد احیا، کارهای سخت‌افزاری آب‌رسانی به دریاچه انجام و بسیاری از پروژه‌ها تمام‌شده و برخی در حد ٧٠ درصد پیشرفت داشته‌اند و کار "تونل کانی سیب" نیز به زودی تمام می‌شود و آب در آن رهاسازی خواهد شد. اکنون کارهای نرم‌افزاری باید انجام شود و معاونت محیط زیست انسانی سازمان، کار جامعی در این زمینه انجام داده که می‌تواند الگوی مناسبی برای همه تالاب‌های کشور باشد. در این طرح، بحث تغییر کاربری با جدیت دیده شده که خوشبختانه آماده ارائه است.»
تالاب های کشور به بودجه و توجه ویژه نیاز دارند
سلاجقه درباره تالاب انزلی و بحران هایی که در آن روی داده گفت:« تالاب انزلی مانند سایر تالاب‌ها یکی از سرمایه‌های کشور است و اجازه نمی‌دهیم هم انزلی و هم سایر تالاب‌ها به دریاچه ارومیه دیگری تبدیل شوند؛ هرچند اکنون وضعیت تالاب انزلی چندان مناسب نیست. بحث رسوب‌گذاری‌ها، گونه‌های مهاجم، فاضلاب و سموم، شرایط این تالاب را دشوار کرده است. اکنون خفگی تالاب اتفاق افتاده و وجود گونه‌های مهاجم آن را شکننده کرده است. اگر اعتبار حفاظت از تالاب مصوب شود بدون وقفه نسبت به دریافت آن اقدام خواهیم کرد و اجازه نمی‌دهیم که تالاب به مرحله حاد برسد.»
او درباره استفاده از الگوهای موفق در مدیریت تالاب‌ها گفت:« در شرایط کم‌آبی در بحث الگوگیری از طرح دریاچه ارومیه می‌توانیم تالاب‌های استان خوزستان را مدیریت کنیم. در موضوع مشکل ریز گردها که استان خوزستان و سایر استان‌ها با آن درگیر هستند مطالعات خوبی توسط "مرجع ملی گردوغبار" صورت گرفته است که با اقدامات صورت گرفته و با تهیه نقشه داخلی و خارجی می توانیم با برنامه ریزی‌های کارآمد در رفع این مشکل گام برداریم.»
سلاجقه درباره سد چم شیر که پرسش یکی از خبرنگاران بود نیز گفت:« این مسئله در دولت مطرح شد که امیدواریم در آینده چالش سد گتوند در این سد اتفاق نیافتد. اما باید با انجام مطالعات و ارزیابی‌های محیط زیستی و کارشناسی نقاطی که زیرآب خواهد رفت مشخص شود.»
وضعیت محیط بانان
معاون رییس جمهوری در ارتباط با ارتقای جایگاه محیط‌بانی در کشور گفت:« در مبحث محیط بانی آنچه در طی این سال‌ها اتفاق افتاده بحث افزایش دریافتی این عزیزان و تجهیز پاسگاه‌های محیط بانی بوده است که در نظر داریم با نشست‌ها و گفت وگو با سازمان اداری واستخدامی، به دنبال ساماندهی وضعیت پرسنلی این عزیزان باشیم.»
ادغام سازمان محیط زیست و منابع طبیعی اتفاقی مبارک
سلاجقه درباره ادغام سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری گفت:« با ادغام سازمان حفاظت محیط زیست با حوزه آب موافق نیستم و معتقدم مجموعه محیط زیست و منابع طبیعی باهم یکی هستند؛ بر این اساس فکر می‌کنم با این ادغام از بسیاری از موازی کاری‌ها، زمین‌خواری‌ها و اتفاقات نامیمون جلوگیری خواهد شد.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره ضرورت انجام ارزیابی زیست محیطی برای تمام پروژه های صنعتی که قرار است ایجاد شود گفت:« هر صنعتی که بخواهد احداث شود، به گنجینه گران‌بهای طبیعی اطرافش توجه نمی‌شود؛ علت این است که برای مؤلفه‌های زیستی مانند آب و خاک اطراف آن صنعت، ارزش‌گذاری اقتصادی صورت نمی‌گیرد. درحالی‌که ارزشیابی محیط زیست از اولویت‌های ارزیابی‌های جهانی است و باید در هر مجموعه‌ای ارزشیابی زیست‌محیطی انجام شود. چرا که وقتی آب و خاک یک منطقه از دست می‌رود، دیگر جایگزینی ندارد. بنابراین اگر قرار است صنعتی ایجاد شود ابتدا باید ارزیابی زیست محیطی و ارزش‌گذاری صورت گیرد.»
او تأکید کرد:« در این زمینه باید قوی عمل کنیم؛ ازاین‌رو شاید نیاز باشد به سمت وسوی ساختاری قوی‌تر حرکت کنیم. اصل محیط زیست، محیط طبیعی آن است و انسان آن را دستخوش تغییر کرده، اگر قرار باشد مدیریت جامع اعمال شود باید با ساختاری قوی و حاکمیتی پیش رویم.»
بهره‌برداری نامتناسب از حوضه های آبی
سلاجقه درباره وضعیت فوق بحرانی فرونشست در کشور گفت:« طبیعت را بر مبنای داشته‌ها و توان اکوسیستم مدیریت نکردیم و به همین دلیل با مشکل مواجه شدیم. درحالی‌که بیلان آب در هر حوضه آبخیز مشخص است، هرجایی توانستیم و بر اساس مطالبات مردمی برای ایجاد اشتغال بدون توجه به آمایش سرزمین کشور اقدام کردیم، بدون توجه به الگوی کشت، به تغییر کاربری پرداختیم و سفره‌های آبی را تخلیه کردیم، هنوز هم در استان اصفهان در شرایط بحرانی فرونشست قطب صنعتی سفره‌های آبی را تخلیه می‌کند.»
او افزود:« مطالبه مردم، حل بیکاری و مشکلات اقتصادی است. این مشکلات باید رفع شود؛ اما اجرای آن باید به دست متخصصان امر سپرده شود تا کمترین آسیب به محیط زیست وارد شود. با برداشت‌های بی‌رویه پوسته زمین با مشکل مواجه شده است. چاه‌های غیرمجاز زیادی وجود دارد که بی‌رویه آب‌های زیرزمینی را به سطح می‌آورند.
دستاوردهای اجلاس گلاسکو
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه درباره دستاوردهای اجلاس جهانی تغییرات اقلیم که در شهر گلاسگو برگزار شد گفت:« اکنون تغییر اقلیم موضوعی اساسی است و مبتنی بر تغییر اقلیم، تنوع زیستی هم دچار مشکل شده است و شرایط اقلیمی همه دنیا را متأثر کرده است که در کشورهایی ازجمله کشور ما شرایط شکنندگی بیشتری دارد. در اجلاس پاریس، پیش تعهدی که امضا شد تعهدآور نیست و مجلس شورای اسلامی باید آن را مصوب و ابلاغ کند.»
سلاجقه در ادامه گفت:« 4 درصد پیشنهاد کاهش گازهای گلخانه‌ای داده‌ایم و 8 درصد منوط به رفع تحریم‌هاست. شبهاتی باید رفع شود. اما بحث مشکلات لایه ازن و گازهای گلخانه‌ای را چه کسانی ایجاد کرده‌اند؟ این فرایند در بازه ای طولانی‌مدت اتفاق افتاده است. الآن به نتیجه رسیده‌اند که کشورهای دارای منابع انرژی، پول بهبود وضعیت طبیعت را بدهند؛ این‌یک سیاست استعماری است. ما با توجه به سیاست‌های ابلاغی رهبری، به‌صورت داوطلبانه 4 درصد پیشنهاد داده‌ایم که 17 میلیارد هزینه دارد وقتی به 21 درصد برسد بیش از 50 میلیارد هزینه دارد.»
سلاجقه گفت: کشورهایی که طبیعت دنیا را آلوده کرده‌اند و محیط زیست را از بین برده‌اند و دنیا را تخریب کردند الآن به اینجا رسیدند که از فنّاوری برای رفع این مشکلات استفاده کنند و تأکیددارند که کشورهای درحال‌توسعه پول و هزینه تلطیف آب‌وهوا را بدهند اما این سیاست کاملاً استثماری است و چه دستاوردی برای ما دارد. درنهایت در اجلاس گلاسکو تعهدی امضا نشد.»
سلاجقه گفت: با این شرایط به کشوری که تروریسم اقتصادی محاصره‌اش کرده می‌گویند به تعهدات خود عمل کنید. جاده یک‌طرفه به سامان نخواهد رسید. سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری فوق‌العاده مدبرانه است و شاید چندان به آن عمل‌نکرده‌ایم؛ اما خوشبختانه کارهایی انجام‌شده است. این سیاست‌ها در بحث جامع‌نگری فوق‌العاده بسیار مترقی و روبه‌جلو است. کشورهای منطقه ما در اجلاس پاریس نه به صورت کمی که به صورت کیفی متعهد شده بودند و در اجلاس اخیر هم عربستان و قطر مواضع خوبی داشتند. ما باید دیپلماسی محیط زیستی را ارتقا دهیم و از بعد حاکمیتی همکاری‌هایمان را با این کشورها باید گسترش دهیم.»
رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره کشاورزی و سایر بخش‌ها که به‌عنوان رویکرد مصرف آب در این حوزه حائز اهمیت است گفت:« ما باید در بحث مصرف آب کشاورزی بتوانیم الگوی مناسب کشت را به کشاورز ارائه دهیم تا در معیشت پایدار گام‌های مفیدی برداشته باشیم. همچنین در خصوص تعیین حقابه ها این مورد را هم دنبال خواهیم کرد.»
صدور مجوز شکار
او درباره مجوز سازمان برای شکار چهارپایان گفت:« سازمان تاکنون مجوزی برای چهاریان صادر نکرده اما مقوله احصا سرشماری در دستور کار قرار دارد و ادارات کل استانی ما در حال انجام آن هستند.»
او با تأکید بر اینکه اجازه نمی‌دهیم شکار در میان گونه‌های در آستانه انقراض انجام شود، افزود:« زمانی که سرشماری انجام شد بعد از بررسی و به دست آمدن شرایط کلی از حیات‌وحش تصمیم‌گیری خواهیم کرد؛ اما به‌طور قطع در این تصمیم گیری معیشت مردم را در نظر خواهیم گرفت.»
معاون رئیس‌جمهور افزود:« از لحاظ علمی دنبال توسعه کم اثر هستیم؛ توسعه‌ای که حداقل خسارت را بزند و محیط زیست را حفظ کند. سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان متولی مجوزها باید خودش به دنبال دستگاه‌ها برود و بگوید من بهترین مسیر توسعه را به شما پیشنهاد می‌کنم. محیط زیست به‌عنوان دستگاه ناظر باید در زمان و مکان مناسب وارد عمل شود و بی مدیریتی بقیه نباید دامن آن را بگیرد.»
آب های ژرف
سلاجقه در خصوص آب‌های ژرف افزود:« ما مبتنی بر داشته های کشورمان برنامه نداریم؛ اما زمینه‌های آبی کشور اعم از آب‌های مرئی و نامرئی باید شناسایی و تعیین حجم و اولویت‌بندی شود. کشورهای حاشیه ما از این آب‌های ژرف استفاده کرده‌اند؛ ما باید با هزینه کمتر بهترین نتیجه را داشته باشیم.»
او افزود:« ما باید تبیین می‌کردیم و خوشبختانه دنیا هم پذیرفت که ایران به‌صورت داوطلبان کارهای خودش را انجام می‌دهد. می‌خواهیم از ظرفیت‌های جامعه جهانی استفاده کنیم. نشست‌ها و رویکردهای خوبی اتفاق افتاده که امیدوارم به منصه ظهور برسد. بیشتر مباحث آلاینده‌ها مطرح بود و ما در این زمینه کار خودمان را انجام می‌دهیم. تکالیف دستگاه‌ها مشخص است و عملکردی هم اگر انجام نشده بازخواست می‌کنیم.»
در دیپلماسی آب خوب عمل‌نکرده‌ایم
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به طرح انتقال آب دریاچه خزر به سمنان گفت:« در بحث انتقال آب، دنیا در انتقال آب تجارب متفاوتی دارد و انتقال آب بین حوضه‌ای دیده نشده که خیلی موفق باشد. گاهی مسئله آب شرب است که فرق دارد. در بحث انتقال آب دریاچه خزر هنوز اتفاقی نیافتاده و اعتبار اختصاص پیدا نکرده است. ما در دیپلماسی آب، خوب عمل نکرده‌ایم و در مسائل آب‌های بین‌المللی، مباحث آبی و دریاها و اقیانوس‌ها و سفره‌های زیرزمینی قانون خاصی نداریم.»
او با توجه به مسئله سدسازی از سوی کشور ترکیه و حقابه های ایران گفت:« نشست خوبی با ترکیه داشتیم و در دستور کار است که حقابه ها های محیط زیستی را دریافت کنیم.»
سلاجقه همچنین در خصوص مسئله مصارف آب در کشاورزی گفت:« کشاورزی یکی از بحث‌های اصلی مصرف آب در دنیا و کشور است. مدیریت آب در کشاورزی مدیریت عالمانه‌ای نیست. نقشه الگوی کشت کشور در دست تهیه است و باید فرهنگ‌سازی اتفاق بیافتد که بر مبنای برداشت‌های سرزمینی‌مان کشت کنیم.»
کانون‌های گردوغبار در کشور
رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره کانون‌های گردوغبار در کشور گفت:« نقشه کانون‌های اصلی گردوغبار داخلی و خارجی شناسایی و مساحت یابی شده و جهت‌هایش مشخص‌شده است. در استان خوزستان بحث تالاب‌ها اولویت اول ماست و کارهایی انجام‌شده است. ما سال‌های گذشته نشست‌های خوبی با دیگر کشورها داشته ایم و آن را ادامه می‌دهیم که از ظرفیت‌های منطقه‌ای‌مان کمک بگیریم.»
