گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: یکی از چالش های اصلی صنعتگران و تولیدکنندگان، تامین نقدینگی لازم برای پشتیبانی و چرخش تولید در فرایندهای مختلف در عرصه های کشاورزی، صنعت و معدن است. این مشکل زمانی برجسته‌تر می‌شود که تولیدکننده با بی‌ثباتی بازار و نرخ رو به رشد مولفه های تورم نیز مواجه شود. واقعیت این است که در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های ظالمانه، تولیدکنندگان یکباره به جهت افزایش سطح عمومی قیمتها، مواد اولیه، خدمات و رکود بازار، با آن چنان بحرانی مواجه شدند که انگیزه کار و تولید را از دست داده اند. در چنین شرایطی دولت باید با مداخله خویش، ضمن تسهیل شرایط تولید و ضمانت‌های اجرایی در تضمین خرید، نقدینگی لازم را نیز برای تهیه مواد اولیه و سرمایه در گردش تولیدکنندگان و صنعتگران تامین کند. در این راستا تفاهمنامه‌ای بین وزارت صمت و بانک مرکزی با بانک‌های عامل برای تامین مالی زنجیرهای منعقد و در قالب این تفاهمنامه مقرر شد با بهره‌گیری از ظرفیت برات در شبکه بانکی کشور، شرایطی فراهم شود که چالشها و دغدغه های اصحاب تولید و صنعت در خصوص تامین نقدینگی و سرمایه در گردش مرتفع شود. روزنامه تجارت در این شماره به ابعاد و پیامدهای این تفاهمنامه و نقش آن در ایجاد تحرک و رونق در فضای کسب و کار پرداخته است.
کاهش فاکتورهای صوری
در این مراسم وزیر صمت گفت: با روش تامین مالی زنجیرهای، دسترسی بنگاه‌ها، مولد به منابع افزایش پیدا می‌کند و در نهایت این ساز و کار باعث کاهش هزینه خواهد شد. فاطمی امین با تاکید بر اینکه در قالب تامین مالی زنجیرهای، برگشت‌پذیری منابع محقق می‌شود گفت: مهمتر از آن کاهش فاکتورهای صوری است.وی افزود: دسترسی به منابع مالی از این طریق راحت‌تر خواهد بود و دسترسی به منابع مالی تا 30 درصد افزایش می یابد. وی با بیان اینکه این روش تامین مالی با 7 بانک آغاز می‌شود که پس از اجرای آن قطعا بسیاری از مشکلاتی که امروز بخش تولید با آن مواجه هستند، برطرف می‌شوند، گفت: اگر اقتصاد و تولید کشور 5 مشکل بزرگ داشته باشد به طور قطع یکی از آنها تامین مالی است. وی افزود: این روش باعث توزیع مناسب منابع مالی می‌شود و دیگر واحدها بیشتر از نیاز خود نمی‌توانند تسهیلات دریافت کنند.
نظارت شفاف و تاثیرپذیر
در ادامه رئیس بانک مرکزی با بیان اینکه تامین مالی زنجیرهای، یک نظارت شفاف و تاثیرپذیر است گفت: نتیجه اجرای این روش تامین مالی، مصرف اعتبارات و هدایت و نظارت اعتبارات است. شروع این کار به صورت آزمایشی با چند بانک که زیرساخت‌های این روش تامین مالی را دارند، انجام می‌شود و دستورالعمل زنجیره تامین و برات الکترونیک به تمام بانکها ابلاغ شده است.علی صالح‌آبادی در تشریح تامین مالی زنجیرهای تولید گفت: فرض کنید یک شرکت خودروساز برای تولید خودرو سفارش به قطعه‌ساز می‌دهد، قطعه‌ساز برای تامین این سفارش باید فولاد تهیه کند و بخش فولاد کشور هم برای تامین این مواد باید به سنگ آهن مراجعه کند و این زنجیره تولید خودرو است. در جریان تامین مالی زنجیرهای، بانکها به جای پول به شرکت خودروساز، برات الکترونیک ارائه می‌دهند و خودروساز این برات را در اختیار قطعه‌ساز می‌گذارد و قطعه‌ساز این اوراق را به فولادی‌ها و بخش فولاد هم این اوراق را به شرکت سنگ آهن ارائه می‌دهد. در نهایت شرکت سنگ آهن می‌تواند این اوراق را در بازار تنزیل کند یا اینکه تا سررسید آن منتظر بماند.
کاهش نقدینگی از بانک
رئیس کل بانک مرکزی افزود: با این روش تامین مالی، نیاز به نقدینگی‌خواهی مشتریان از بانکها کاهش پیدا می‌کند و موجب بهبود ترازنامه بانکی خواهد شد.صالح‌آبادی گفت: در این ساز و کار به جای اینکه منابع بانکی به سمت بخش‌های غیرمولد و سفته‌بازانه برود، اعتبار به سمت بخش تولید هدایت می‌شود.وی تاکید کرد: از این طریق، نظارت بر مصرف تسهیلات به خوبی انجام می‌شود و این روش، یک فاکتور کاملا واقعی برای نظارت محسوب می‌شود.رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: بخش‌های فلزات، ساختمان، خودرو، لوازم خانگی، ماشین‌آلات و تجهیزات در مرحله اول در این روش تامین مالی زنجیرهای حضور دارند اما این روش تامین مالی قابل تامین به سایر بخش‌ها و اخیرا مذاکرات با وزارت جهاد کشاورزی برای تامین مالی از این طریق را آغاز کرده‌ایم. البته باید توجه داشته باشیم که این اقدام بدون توجیه شرکت‌ها امکانپذیر نیست.
کاهش دغدغه مالی تولید
در ادامه وزیر اقتصاد با ابراز امیدواری به اینکه تفاهمنامه باعث مقاوم شدن اقتصاد ایران در شرایط فعلی و افزایش تاب‌آوری فعالان، تجار و صنعتگران شود گفت: سرفصل‌ها و هدف‌گیری تامین مالی زنجیرهای این است که مسئله تامین مالی تولید در کشور برطرف شود و دیگر در دولت سیزدهم با این مشکل مواجه نباشیم. احسان خاندوزی با بیان اینکه این موضوع باید به کلان پروژه مستمر و پیش‌برنده تبدیل شود، گفت: این روش تامین مالی باعث سامان دادن و ارزان کردن تولید خواهد شد و مهمترین موضوع این است که دغدغه تامین مالی برای بخش تولید را کاهش می‌دهیم.وی با یادآوری اینکه تامین مالی جز ثابت دغدغه‌های تولیدکنندگان بوده است گفت: با این روش صف و تقاضاهای صوری و کاذب در شبکه‌های بانکی کنار گذاشته می‌شود، نیاز واقعی و تقاضا، شفاف‌سازی و واقعی می‌شود و می‌توان منابع کمتری با پوشش بیشتری داشت.
تقویت بورس با تامین مالی
همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت با بیان اینکه دیگر مشکل منابع سرگردان برای بخش تولید مواجه نخواهیم بود گفت: با اجرای این عملیات، پس از این دیگر پولی راکد باقی نمی‌ماند و زنجیره‌هایی که برای این تامین مالی انتخاب شدند، انسجام خوبی با یکدیگر دارند. علی آقامحمدی تاکید کرد: آنچه امروز به اجرا می‌رسد باید در حوزه ارزی هم عملیاتی شود و درآمدهای ارزی باید نظامی داشته باشند. وی با تاکید بر اینکه باید در روند این عملیات بورس را تقویت کنیم گفت: بسیاری از مشکلات شرکت‌های بورسی در همین حوزه است و از این پس باید به شرکت‌های بورسی تسهیلات داده شود.وی ادامه داد: متاسفانه این جزو ادبیات شده که در بخش تامین مالی شرکت‌ها زمینی را به عنوان وثیقه در اختیار بانکها قرار می‌دهند و بانکها هم این اراضی را با قیمت بسیار بالا می‌فروشند.عضو مجمع تشخیص افزود: باید شرکت‌های بورسی در این جریانِ تامین مالی زنجیرهای قرار بگیرند تا سهام در گرو باشد و از این طریق تنها به شرکت‌های بورسی تسهیلات داده می‌شود و بخشی از مشکلات این شرکت‌ها برطرف خواهد شد.آقامحمدی با اشاره به مباحث ارزی در بودجه 1401 گفت: یکی از مهمترین ویژگی‌های بودجه سال آینده، تک‌نرخی شدن ارز است که به توسعه صادرات کشور کمک می‌کند و طبق لایحه بودجه سال آینده، ملاحظات عجیب و غریب در مباحث ارزی برداشته می‌شود و ایران می‌تواند هاب تجاری منطقه شود.
اماواگرهای اجرایی شدن
با نگاهی به تاریخچه مصوبات متوجه می شویم که تاکنون تصمیمات خوبی گرفته شده اما روند اجرای آن به مشکل رسیده و افرادی که می دانند چگونه قانون را دور بزنند، از مصوباتی که قرار است به نفع اقتصاد، مردم و کشور باشد، به نفع خود بهره برده اند. این طرح نیز می بایست مشکلات تولیدکنندگان را رفع کند، از رشد نقدینگی جلوگیری کند، تولید رونق بگیرد، دست دلالان و کارچاق کن هایی که در بانکها می چرخند تا از کنار تهیه وام برای تولیدکننده، درصدهای نجومی بگیرند و دیگر چالشها را مرتفع کند، اما این نگرانی وجود دارد که در مرحله اجرا به بی راهه برود.
