چربی دور شکم، مسالهای فراتر از این است که فقط باعث تنگ شدن لباسها شود. این مشکل، بسیار خطرناک و آسیب زننده، است. یکی از انواع چربی دور شکم، چربی احشایی است که عامل خطر ساز بزرگی برای دیابت نوع ۲، بیماری قبلی و سایر بیماریها است. بسیاری از سازمانهای سلامت، از شاخص تودهی بدنی (BMI)، برای دستهبندی وزن و پیشبینی خطر بیماریهای متابولیک، استفاده میکنند. اگرچه، این مساله، گمراه کننده است زیرا افرادی که چربی شکمی اضافی دارند، در معرض خطر بیشتری هستند حتی اگر لاغر به نظر برسند. از آن جایی که کم کردن وزن از این قسمت میتواند دشوار باشد، در این مطلب چند کاری که برای کاهش چربی شکمی اضافی، میتوانید انجام دهید را شرح دادهایم و ۱۹ نکته بر اساس مطالعات علمی، برای کاهش چربی دور شکم معرفی شدهاند.
فیبر محلول، آب را جذب کرده و ژلی میسازد که به کاهش سرعت حرکت غذا هنگام عبور از سیستم گوارشی، کمک میکند. مطالعات نشان دادهاند که این نوع از فیبر، کاهش وزن را با کمک به داشتن احساس سیری سرعت میدهد زیرا به صورت طبیعی، کمتر غذا میخورید. این فیبر همچنین میتواند تعداد کالریهایی که بدن از غذا جذب میکند را هم کاهش دهد. علاوه بر این، فیبر محلول در کاهش چربی دور شکم هم موثر است.
در یک مطالعهی مشاهدهای که روی بیش از ۱۰۰۰ فرد بزرگسال انجام شد، مشخص شد که به ازای هر ۱۰ گرم افزایش در دریافت فیبر محلول، افزایش چربی دور شکم به میزان ۳.۷ درصد در طی مدت ۵ سال کاهش مییابد.
سعی کنید هر روز غذاهای حاوی مقدار بالای فیبر را مصرف کنید. منابع عالی دارای فیبر محلول شامل:
فیبر محلول، با افزایش احساس سیری و کاهش جذب کالری، میتواند به کاهش وزن کمک کند. سعی کنید مقدار زیادی از غذاهای حاوی فیبر زیاد را در رژیم کاهش وزن خود قرار دهید.
چربی ترانس، با پمپاژ شدن هیدروژن در چربیهای اشباع نشده مانند روغن سویا ایجاد میشود. این چربیها در برخی کرههای گیاهی و مرباها وجود دارد و همچنین اغلب به غذاهای بسته بندی شده اضافه میشوند، اما بسیاری از تولید کنندگان مواد غذایی استفاده از آنها را متوقف کردهاند. مطالعات مشاهدهای و حیوانی نشان دادهاند که این چربیها با التهاب، بیماری قلبی، مقاومت به انسولین و افزایش چربی شکمی مرتبط هستند.
یک مطالعهی ۶ ساله به این نتیجه رسیده است که میمونهایی که غذاهای حاوی میزان بالای چربی ترانس مصرف میکنند، در مقایسه با میمونهایی که چربیهای اشباع نشدهی بیشتری در رژیم غذاییشان دارند، ۳۳ درصد بیشتر به افزایش چربی شکمی دچار میشوند.
برای کمک به کاهش چربی شکمی و مراقبت از سلامتی، برچسبهای عناصر تشکیل دهنده را با دقت بخوانید و از مصرف محصولاتی که حاوی چربی ترانس هستند، اجتناب کنید. این مواد اغلب با عنوان چربی نیمه هیدروژنه شناخته میشوند. برخی مطالعات، مصرف زیاد چربیهای ترانس را با افزایش چربیهای شکمی مرتبط دانستهاند. صرف نظر از اینکه در حال تلاش برای کاهش وزن هستید یا خیر، محدود کردن مصرف چربیهای ترانس ایدهی بسیار خوبی است.
مصرف زیاد الکل میتواند بسیار مضر و آسیبرسان خواهد بود. تحقیقات نشان میدهند که مصرف بیش از حد الکل، باعث افزایش چربی در شکم میشود. مطالعات مشاهدهای مصرف زیاد الکل را با افزایش قابل توجه خطر چاقی مرکزی که به معنای ذخیرهی چربی اضافی در اطراف کمر است، مرتبط میدانند. کاهش مصرف الکل، میتواند به کاهش اندازهی دور کمر کمک کند. نیازی نیست که مصرف آن را به صورت کامل کنار بگذارید، اما محدود کردن تعداد دفعات مصرف آن در طی روز میتواند کمک کننده باشد. نتایج یک مطالعهی انجام شده روی بیش از ۲۰۰۰ نفر حاکی از آن است که افرادی که روزانه الکل مینوشند اما میانگین مقدار مصرفشان کمتر از یک بار است، چربی دور شکم کمتری نسبت به افرادی که به صورت پیوسته الکل کمتری مصرف میکنند اما برخی روزها بیشتر مصرف میکنند، دارند.
مصرف زیاد الکل، با افزایش چربی دور شکم همراه است. در صورتی که نیاز به کاهش اندازهی دور کمر دارید، بهتر است از الکل دوری کنید.
پروتئین یکی از مواد غذایی بسیار مهم برای مدیریت وزن است. مصرف زیاد پروتئین، باعث افزایش آزادسازی هورمون سیری PYY میشود. این هورمون، اشتها را کاهش داده و سیری را افزایش میدهد. پروتئین همچنین نرخ متابولیک بدن را افزایش میدهد و به افزایش حجم ماهیچهها در طی فرایند کاهش وزن، کمک میکند. بسیاری از مطالعات مشاهدهای نشان دادهاند که افرادی که پروتئین بیشتری میخورند، در مقایسه با افرادی که مصرف پروتئین کمتری دارند چربی دور شکم کمتری دارند.
اطمینان حاصل کنید که در هر وعدهی غذایی خود از یک منبع پروتئینی خوب، مانند موارد زیر، استفاده میکنید:
اگر میخواهید چربیهای دور کمر را کاهش دهید، غذاهای سرشار از پروتئین مانند ماهی و لوبیا، انتخابهای ایدئالی هستند.
استرس میتواند با تحریک غدد فوق کلیوی برای تولید کورتیزول که با عنوان هورمون استرس هم شناخته میشود، باعث افزایش چربی دور شکم شود. تحقیقات نشان داده است که سطح بالای کورتیزول اشتها را افزایش داده و باعث جذب چربی شکمی بیشتری شود. علاوه بر این، خانمهایی که دور کمر بزرگی دارند، در پاسخ به استرس کورتیزول بیشتری تولید میکنند. کورتیزول بیشتر، باعث افزایش جذب چربی در وسط بدن میشود.
برای کمک به کاهش چربی دور شکم، در فعالیتهای لذتبخشی که باعث کاهش استرس میشوند، مشارکت کنید. انجام یوگا یا مدیتیشن هم میتوانند روشهای موثری باشند.
استرس میتواند باعث افزایش جذب چربی در اطراف کمر شود. در صورتی که برای کاهش وزن تلاش میکنید، به حداقل رساندن استرس باید یکی از اولویتهایتان باشد.
شکر حاوی فروکتوز است که مصرف بیش از اندازهی آن با چند بیماری مزمن، مانند: دیابت نوع ۲، چاقی و کبد چرب، مرتبط است. مطالعات مشاهدهای، ارتباطی را بین مصرف زیاد شکر و افزایش چاقی شکمی نشان دادهاند.
توجه به این نکته بسیار مهم است که علاوه بر شکر تصفیه شده، حتی شکرهای سالم مانند عسل واقعی هم باید به اندازهی کافی مصرف شوند.
مصرف بیش از حد شکر، یکی از دلایل اساسی افزایش وزن در بسیاری از افراد است. مصرف شکلات و غذاهای فرآوردهای که شکر افزودهی زیاد دارند را محدود کنید.
تمرینهای هوازی (کاردیو)، یک روش موثر برای بهبود سلامتی و سوزاندن کالری است. مطالعات همچنین نشان دادهاند که تمرینهای هوازی یکی از موثرترین روشهای ورزش برای کاهش چربی شکمی هستند. اگرچه، نتایج حاکی از آن هستند که ترکیبی از ورزش با شدت بالا و شدت متوسط بسیار موثرتر هستند.
در هر صورت، میزان تکرار و مدت زمان برنامهی تمرینی بسیار مهمتر از شدت آن هستند.
یک مطالعه نشان داده است که خانمهایی که یائسه هستند، با انجام تمرینهای هوازی به مدت ۳۰۰ دقیقه در هفته در مقایسه با افراد دیگر که ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش میکردند، چربی بیشتری را در تمام نواحی بدن کم کردند.
تمرین هوازی، یک روش موثر برای کاهش وزن است. مطالعات پیشنهاد میکنند که این تمرینها به ویژه برای لاغری ناحیهی اطراف کمر تاثیر زیادی دارند.
کاهش مصرف کربوهیدراتها میتواند تاثیر بسیار زیادی در کاهش وزن از جمله چاقی شکمی داشته باشد. رژیمهای غذاییای که حاوی کمتر از ۵۰ گرم کربوهیدرات در روز هستند، در افرادی که دچار اضافه وزن و در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند و خانمهایی که سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) دارند، منجر به کاهش چربی شکمی میشوند.
نیازی به دنبال کردن یک رژیم غذایی سخت کربوهیدرات پایین نیست. برخی از محققان پیشنهاد میکنند که کافی است به سادگی کربوهیدراتهای تصفیه شده را با کربوهیدراتهای نشاستهدار که میتوانند سلامتی متابولیک را بهبود ببخشند، جایگزین کنید و چربی شکمی را کاهش دهید.
در یک مطالعهی مشهور Framingham Heart Study، افرادی که بالاترین میزان استفاده از غلات را دارند، به احتمال زیاد چربی شکمی اضافهی کمتری را در مقایسه با افرادی که رژیم غذاییشان مقادیر زیادی دانههای تصفیه شده دارد، ۱۷ درصد چربی شکمی اضافهی کمتری دارند.
مصرف بالای کربوهیدرات تصفیه شده، با چربی دور شکم اضافه، مرتبط است. مصرف کربوهیدرات خود را کاهش دهید یا کربوهیدراتهای تصفیه شده در رژیم غذایی خود را با منابع کربوهیدراتی سالم، مانند غلات، حبوبات یا سبزیجات، جایگزین کنید.
ورزش استقامتی که با عنوان وزنهبرداری یا تمرین تقویت عضله هم شناخته میشوند، برای حفظ و به دست آوردن تودهی عضلانی بسیار مهم است. بر اساس مطالعاتی که روی افرادی که پیش دیابت، دیابت نوع ۲ و بیماری کبد چرب دارند، تمرینهای استقامتی میتوانند برای کاهش چربیهای شکمی مفید باشند.
در واقع، مطالعهای که شامل نوجوانانی بود که اضافه وزن داشتند نشان داده است که ترکیب ورزش استقامتی و هوازی، میتواند منجر به بیشترین کاهش در چربی احشایی شود.
در صورتی که تصمیم دارید وزنه برداری را شروع کنید، بهتر است که از یک مربی شخصی دارای مدرک مشورت بگیرید.
تمرین استقامتی میتواند یک استراتژی مهم کاهش وزن باشد و به کاهش چربی دور شکم کمک کند. مطالعات پیشنهاد میکنند که این تمرینها حتی در ترکیب با ورزشهای هوازی، موثرتر هم میشوند.
نوشیدنیهای شیرین شده با شکر سرشار از فروکتوز هستند که میتواند باعث افزایش چربی شکمی شود. مطالعات نشان میدهند که نوشیدنیهای حاوی شکر، منجر به افزایش چربی کبد هم میشوند. یک مطالعهی ۱۰ ماهه، افزایش قابل توجه چربی دور شکم را در افرادی که نوشیدنیهای دارای فروکتوز بالا را مصرف کردند، نشان میدهد.
به نظر میرسد که نوشیدنیهای دارای شکر، حتی بدتر از غذاهای دارای میزان بالای شکر هستند.
از آن جایی که مغز، کالریهای مایع را مشابه کالریهای جامد پردازش نمیکند، به احتمال زیاد در نهایت کالریهای بسیار زیادی را مصرف کرده و آنها را به صورت چربی ذخیره خواهد کرد.
برای کاهش چربی شکمی، بهتر است به صورت کامل از نوشیدنیهای شیرین شده با شکر مانند:
اجتناب کنید.
اجتناب از مصرف همهی فرمهای مختلف مایع شکر، مانند نوشیدنی شیرین شده با شکر در شرایطی که میخواهید وزن کم کنید، بسیار مهم است.
خواب برای بسیاری از جنبههای سلامتی، از جمله وزن، مهم است. مطالعات نشان دادهاند که افرادی که خواب کافی ندارند، احتمال افزایش وزن بیشتر که شامل چاقی شکمی است را خواهند داشت.
یک مطالعهی ۱۶ساله که شامل بررسی بیش از ۶۸۰۰۰ زن بود متوجه شد که افرادی که کمتر از ۵ساعت در شب میخوابند، به طرز چشمگیری نسبت به افرادی که ۷ ساعت خواب شبانه دارند، احتمال افزایش وزن بیشتری دارند.
وضعیتی به نام آپنهی خواب، که در آن نفس کشیدن در طول شب به طور متناوب متوقف میشود هم با چربی بیش از حد احشایی مرتبط است.
علاوه بر حداقل ۷ ساعت خواب در شبانه روز، اطمینان حاصل کنید که خواب با کیفیتی دارید. اگر فکر میکنید که آپنهی خواب یا اختلال خواب دیگری دارید، برای درمان، با یک پزشک صحبت کنید.
کم خوابی با افزایش خطر اضافه وزن همراه است. در صورتی که میخواهید کاهش وزن داشته باشید و سلامت خود را بهبود بخشید، خواب کافی با کیفیت باید یکی از اولویتهای اصلیتان باشد.
موارد بسیاری میتوانند به کاهش وزن و کاهش چربی دور شکم کمک کنند، اما کلید حفظ وزن در این است که کالری کمتری را نسبت به مقدار کالری مورد نیاز بدن مصرف کنید.
داشتن برنامهی غذایی روزانه یا یک اپلیکیشن دنبال کنندهی غذایی آنلاین، میتواند به بررسی میزان کالری مصرفی کمک کند. این استراتژی، نشان داده شده است که برای کاهش وزن مفید و موثر است.
علاوه بر این، ابزارهای دنبال کردن غذا به شما کمک میکنند تا میزان پروتئین، کربوهیدرات، فیبر و ریز مغذیهای دریافتی خود را مشاهده کنید. بسیاری از آنها همچنین به شما اجازهی ثبت تمرینها و فعالیتهای بدنی را هم میدهند.
به عنوان یک نصیحت کلی در زمینهی کاهش وزن، دنبال کردن غذاهای مصرفی همیشه ایدهی خوبی است. داشتن یک برنامهی غذایی روزانه یا استفاده از دنبال کنندهی برنامهی غذایی آنلاین، دو مورد از مشهورترین کارهایی است که میتوانید در این زمینه، انجام دهید.
ماهیهای چرب، فوق العاده سالم هستند. این ماهیها، سرشار از پروتئین با کیفیت و چربیهای امگا ۳ هستند که شما را در برابر بیماری محافظت میکنند. برخی مدارک حاکی از آن هستند که این چربیهای امگا ۳ همچنین میتوانند به کاهش چربیهای احشایی هم کمک کنند.
مطالعات انجام شده روی کودکان و بزرگسالان دارای بیماری کبد چرب، نشان داده است که مکملهای روغن ماهی، به صورت چشمگیری میتوانند چربی شکمی و چربی کبد را کاهش دهند.
هر هفته ۲ یا ۳ بار، ماهی چرب میل کنید. بهترین انتخابها برای ماهی چرب عبارتند از:
خوردن ماهی چرب یا استفاده از مکملهای امگا ۳، میتواند سلامت کلی را ارتقا و بهبود دهد. برخی مدارک همچنین حاکی از آن هستند که میتواند در افرادی که بیماری کبد چرب دارند، هم به کاهش چربی دور شکم کمک کند.
اگرچه آبمیوه ویتامینها و مواد معدنی بسیاری دارد، اما به اندازهی نوشابه و دیگر نوشیدنیهای شیرین شده حاوی مقدار زیادی شکر است. نوشیدن مقدار زیاد آبمیوه، به همان اندازه برای افزایش چربیهای شکمی خطرناک خواهد بود. یک ظرف حاوی ۲۴۰ میلیلیتر آب سیب شیرین نشده حاوی ۲۴ گرم شکر است که نیمی از آن فروکتوز است.
برای کمک به کاهش چربی دور شکم آبمیوه را با آب، چای شیرین نشده یا آب گازدار به همراه تکههای لیمو یا آبلیمو جایگزین کنید
آبمیوه به اندازهی نوشابهی شکری برای افزایش وزن، مضر است. برای افزایش شانس موفقیت در کاهش وزن از همهی منابع شکر مایع اجتناب کنید.
نوشیدن سرکهی سیب، فواید چشمگیری برای سلامتی دارد که از جملهی آنها میتوان به کاهش سطح قند خون اشاره کرد. سرکهی سیب حاوی اسید استیک است که در چند مطالعهی حیوانی، نشان داده شده است که ذخیرهی چربی شکمی را کاهش میدهد.
در یک مطالعهی کنترل شدهای که به مدت ۱۲ هفته روی مردانی که در آنها چاقی تشخیص داده شده بود انجام شد، افرادی که یک قاشق غذاخوری سرکهی سیب (۱۵ میلیلیتر) را هر روز مصرف میکردند، ۱.۴ سانتیمتر از دور کمر آنها کاسته شده بود.
استفاده از یک تا دو قاشق غذاخوری سرکهی سیب در هر روز، برای اغلب افراد ایمن است و منجر به کاهش وزن متعادل میشود.
اگرچه حتما سرکه را با آب رقیق کنید، زیرا سرکهی رقیق نشده میتواند به مینای دندان آسیب وارد کرده و موجب فرسایش آن شود.
سرکهی سیب، میتواند به کاهش وزن کمک کند. مطالعات حیوانی انجام شده نشان دادهاند که در کاهش چربی دور شکم هم میتواند تاثبرگذار باشد.
پروبیوتیکها باکتریهایی هستند که در برخی مواد غذایی و مکملها یافت میشوند. این باکتریها فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارند از جمله اینکه به بهبود سلامت شکم و روده کمک میکنند و عملکرد ایمنی را ارتقا میدهند.
محققان دریافتهاند که انواع مختلف باکتری نقش مهمی را در تنظیم وزن بازی میکنند و داشتن تعادل مناسب از آنها میتواند به کاهش وزن از جمله کاهش چربی دور شکم کمک کند.
باکتریهایی که چربی دور شکم را کاهش میدهند، شامل خانوادهی لاکتوباسیل مانند لاکتوباسیل فرمنتون، لاکتوباسیل آمیلووروس و به ویژه لاکتوباسیل گاسری است.
مکملهای پروبیوتیک اغلب شامل چند نوع مختلف باکتری هستند، بنابراین اطمینان حاصل کنید که مکملی که حاوی یک یا چند مورد از این باکتریها است را بخرید.
استفاده از مکملهای پروبیوتیک میتواند به بهبود سلامت سیستم گوارش کمک کند. مطالعات همچنین حاکی از آن هستند که باکتری شکم موثر، میتواند به بهبود کاهش وزن کمک کند.
روزهگیری متناوب در سالهای اخیر، به عنوان یکی از روشهای کاهش وزن، محبوبیت بسیاری پیدا کرده است. این رژیم، یک الگوی غذا خوردن است که بین دورههای خوردن و دورههای روزه گرفتن یا ناشتایی، در حال چرخش است. یک روش محبوب شامل روزههای ۲۴ ساعته، یک یا دو بار در هفته است. روش دیگر، شامل هر روز به مدت ۱۶ ساعت، روزه گرفته و غذا خوردن در ۸ ساعت باقیمانده است.
در بررسی مطالعات انجام شده روی رژیم روزه گرفتن متناوب و روزه گرفتن یک روز در میان، افراد در طی ۶ تا ۲۴ هفته، ۴ تا ۷ درصد کاهش در چربی دور شکم خود داشتند.
شواهدی در رابطه با رژیم غذایی روزهگیری وجود دارد و به صورت کلی، روزه گرفتن به اندازهی آقایان، برای خانمها موثر نیست. اگرچه، به نظر میرسد که روشهای اصلاح شدهی روزه داری متناوب، انتخابهای بهتری هستند. در صورتی که هر گونه اثر منفیای را تجربه کردید، به سرعت روزهداری را متوقف کنید.
چای سبز، یک نوشیدنی فوق العاده سالم، شامل کافئین و آنتیاکسیدان اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) است که هر دوی آنها باعث تقویت متابولیسم بدن میشوند.
EGCG یک کاتچین است که بر اساس چند مطالعهی انجام شده میتواند به کاهش چربی شکمی کمک کند. هنگامی که چای سبز با ورزش کردن همراه باشد، اثر آن میتواند بسیار بیشتر شود.
نوشیدن چای سبز به صورت منظم، با کاهش وزن مرتبط است، اگرچه مصرف آن به تنهایی موثر نیست و باید با ورزش کردن، همراه باشد.
انجام یکی از موارد ارائه شده در این لیست، به تنهایی کافی نیست و اثر چشمگیری نخواهد داشت. در صورتی که به دنبال کسب نتایج خوب هستید، باید روشهای مختلف که موثر هستند را با هم ترکیب کنید.
بسیاری از این روشها به صورت کلی، با تغذیهی سالم و سبک زندگی سالم همراه هستند. بنابراین، تغییر سبک زندگی برای طولانی مدت، کلید کاهش چربی دور شکم و جلوگیری از بازگشت دوبارهی آن است. زمانی که عادتهای سالم دارید و غذاهای طبیعی میخورید، از دست دادن چربی عوارض جانبی طبیعیای را در پی خواهد داشت.
از دست دادن وزن و جلوگیری از بازگشت دوبارهی آن دشوار است، مگر اینکه به صورت دائمی عادتهای مربوط به رژیم غذایی و سبک زندگی خود را تغییر دهید.
هیچ روش جادوییای برای کاهش چربی دور شکم وجود ندارد. کاهش وزن همیشه به تلاش، تعهد و پشتکار فرد نیاز دارد. تطابق موفقیت آمیز با برخی یا همهی استراتژیها و هدفهای سبک زندگی که در این مطلب بیان شدند، به صورت قطعی به کاهش چربی اضافهی دور کمر کمک میکند.
منبع: Healthline