بررسی مشکلات ورود زنان به عرصه سیاست، در گفت‌وگوي «تجارت» با زهره الهیان
سپهر سیاست از دور غبارآلود و خشن دیده می‌شود و دنیای زنان هم، آکنده از ملایمت و عطوفت. با این فرض، شاید بتوان استنباط کرد که زن و سیاست، اجتماع نقیضان هستند! اما حضور کنشگرانه زنان در فضای سیاست و اجتماع، علی‌الخصوص طی سال‌های اخیر این فرض را باطل می‌کند.
به گزارش روزنامه تجارت- مرجان ابراهیمی سعید- زنان ایران زمین هم در دوران ستمشاهی، در عرصه مبارزه با طاغوت خوش درخشیدند و بعد از پیروزی انقلاب هم، بانوان ایرانی با حفظ ارزش‌های انقلابی و اسلامی در عرصه سیاست حاضر شدند. اما با این وجود زهره الهیان معتقد است، هنوز با ایده‌آل‌ها در این زمینه فاصله داریم. وی اعتقاد دارد که زنان باید با باور کردن خودشان، در عرصه سیاستگذاری، تاثیرگذار باشند. گفت‌وگوی «تجارت» با زهره الهیان، نماینده مجلس شورای اسلامی در دور هشتم را در ادامه می‌خوانید.
خانم دکتر الهیان یکی از مسائلی که برای زنان در جوامع مختلف وجود دارد، نحوه ورود آن‌ها به عرصه سیاست است و متاسفانه زنان به راحتی نمی‌توانند وارد این میدان شوند و فعالیت کنند. فکر می‌کنید این وضعیت در کشور ما چگونه است؟ آیا شرایط برای ورود بانوان به عرصه سیاست مهیا است یا اینکه زنان شرایط سخت‌تری را دارند؟
حضور بانوان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، بعد از انقلاب اسلامی معنای جدیدی به خود گرفته است یعنی به واسطه نگاه حضرت امام خمینی (ره) و اندیشه ایشان، زنان می‌توانند در مقدرات اساسی مملکت دخالت داشته باشند که بر اساس این اندیشه و نگاه حضرت امام زنان بعد از انقلاب اسلامی، مجوز ورود به عرصه‌های سیاسی و اجتماعی را در ابعاد مختلف پیدا کردند که البته این حضور را در شکل‌گیری انقلاب اسلامی با حضور زنان شاخصی در عرصه مبارزه مشاهده می‌کنیم و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در عرصه‌های اجتماعی حضور گسترده زنان به چشم می‌خورد که آغاز آن در راهپیمایی‌های اعتراضی به رژیم منحوس پهلوی بود و بعد از انقلاب اسلامی هم در عرصه‌های مختلف حضور زنان را شاهد هستیم. آنچه که سوال شما بیشتر بدان معطوف است، حضور زنان نخبه در عرصه‌های سیاسی است و شامل ورود زنان به سمت‌های مدیریتی و سیاسی و خدمت‌رسانی مثل نمایندگی مجلس شورای اسلامی و هم‌چنین مدیریت‌های کلان و سایر مناصب می‌شود که در این رابطه ما هنوز به ایده‌آل‌هایی که مد نظر حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری است، نرسیده‌ایم.
در واقع هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ کمّی نخبگان زن باید در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی حضور جدی‌تری پیدا کنند. البته باید به این نکته هم توجه داشت که این مانع، مانعی از طرف نظام و انقلاب نیست بلکه علل متعددی دارد که باید در جای خود آسیب‌شناسی شود که چرا زنان در عرصه‌های سیاسی حضور جدی‌تری ندارند؟ هرچند که ما شاهد هستیم در عرصه‌های مدیریتی و میدان‌های حساسی چون کرسی‌های مجلس شورای اسلامی حضور دارند اما صرف حضورهای این‌چنینی بدین معنا نیست که حضور زنان در عرصه‌های سیاسی از لحاظ کیفی و کمی در حد ایده‌آل است.
طبق نگاه رهبر معظم انقلاب موضوع خانواده اولویت درجه یک کشور است بر همین اساس بانوان باید در سمت‌های کلان و عرصه‌های سیاستگذاری حضور جدی‌تری داشته باشند چرا که نقش اساسی را در خانواده زنان به عهده دارند و بر همین اساس باید از نگاه آن‌ها در عرصه‌های کلان سیاستگذاری بهره گرفت تا این نگاه که خانواده اولویت درجه یک کشور است، تحقق پیدا کند.
خانم دکتر شما اشاره کردید که در ایران به نوعی حاکمیت برای ورود زنان به عرصه سیاست مانعی ایجاد نمی‌کند. این‌گونه استنباط می‌شود که موانع فرهنگی و اقتصادی در این موضوع دخیل هستند. شما این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
موانع متعددی در این ارتباط وجود دارد. بانوان باید خودشان هم به حضورشان باور داشته باشند یعنی اگر بانوان به تاثیرگذاری خودشان در عرصه‌های کلان باور داشته باشند می‌توانند انگیزه بیشتری برای حضور در ساحه‌های مختلف پیدا کنند و با احساس مسئولیت بیشتر در این عرصه‌ها وارد شوند و به تاثیرگذاری خودشان در سیاست‌های کلان کشور یقین بیابند.
از جمله موانع ورود زنان به سیاست، نگاه احزاب، گروه‌ها و هم‌چنین نخبگان سیاسی است یعنی نگاه احزاب و گروه‌ها به ورود زنان به عرصه سیاست با نگاه ایده‌آل حضرت امام خمینی (ره) فاصله زیادی دارد اگر این گروه‌ها و احزاب سیاسی با جدیت بیشتری به تاثیرگذاری و توانمندی بانوان نگاه کنند قاعدتا این زمینه را برای حضور زنان بیشتر فراهم می‌کند ضمن اینکه مسئولین، به ویژه دولت‌ها هم می‌بایست نگاهشان به حضور زنان بر اساس یک نگاه شایسته‌سالارانه باشد چه بسا ما زنان شایسته، مدیر و توانمندی داریم که می‌توانند برخی از سمت‌های کلیدی را به دست بگیرند و به بهترین نحو در عرصه‌های کلان مدیریتی بدرخشند اما متاسفانه این فرصت‌ها معمولا به زنان داده نمی‌شود که این مسئله، تغییر نگاه مسئولین را می‌طلبد تا از توان و شایستگی زنان با لحاظ جنبه‌های ارزشی استفاده کنند و چینش نیروهای توانمند انقلابی را با یک نگاه شایسته‌سالارانه تحقق ببخشند.
خانم دکتر شما بحثی را در مورد دولت مطرح کردید که بیشتر سمت‌ها در این مورد انتصابی است اما حضور زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی هم که یک عرصه انتخابی است، کم است. من به آمار برخی از کشورهای پیشرفته که نگاه می‌کردم نسبت مردان و زنان در پارلمان‌ها حدود یک به 10 یا دو به 10 بود. اما این نسبت در کشور ما خیلی زیاد است و زنان خیلی کمی در مجلس حضور دارند. شما فکر می‌کنید چرا این چشم‌انداز در مجلس ما شکل گرفته است؟
همانطور که اشاره کردم این هم عوامل متعددی دارد. یکی از این عوامل انگیزه زنان برای حضور در این عرصه حساس است.
به هر حال عرصه قانونگذاری عرصه مهم و حساسی است و زنان می‌توانند به صورت تخصصی در جایگاه‌های مختلف مجلس شورای اسلامی و کمیسیون‌های مختلف نقش خودشان را ایفا کنند.
یکی از موانع را هم قبلا اشاره کردم که احزاب و گروه‌های سیاسی زمانی که قرار است لیستی از کاندیداها را ارائه کنند باید از حضور زنان توانمند بیشتر بهره بگیرند و زنانی را که توانمند و ارزشی هستند و در عرصه‌های مختلف موفقیت‌هایی را هم کسب کرده‌اند، در لیست‌های خودشان معرفی کنند چرا كه متاسفانه شرایط برای آقایان و بانوان برابر نیست و رای‌آوری بانوان به ویژه در حوزه‌های انتخابی کوچک‌تر سختی‌های خاص خودش را دارد و با روال خاصی صورت می‌گیرد که این امر یک حمایت ویژه‌ای می‌طلبد تا بانوان از این حوزه‌های انتخابیه به مجلس راه پیدا کنند لذا حمایت احزاب، گروه‌ها و چهره‌های مرجع و تاثیرگذار کمک زیادی به این موضوع می‌کند که ما حضور پررنگ خانم‌ها را در مجالس آینده شاهد باشیم.
تا اینجا مسائلی که مطرح شد بیشتر معطوف به سختی‌های دوره قبل از ورود زنان به عرصه قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی بود. اجازه می‌خواهم کمی هم در مورد دوره بعد از ورود بانوان به عرصه سیاست بحث کنیم. معمولا خانم‌ها به دلایلی، بعد از ورود به مجلس شورای اسلامی با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند. شما این مشکلات را چگونه دسته‌بندی می‌کنید و خود شما زمانی که در مجلس بودید با چه مشکلاتی درگیر بودید؟
تجربه حضور چند ساله ما در مجلس شورای اسلامی اثبات کرده که مشکلات ما ناشی از زن بودن در مجلس نبوده است یعنی اگر ما در مورد طرح‌ها و لوایح مختلف نگاه کارشناسی و مطالعه‌محور را پی می‌گرفتیم حتما حمایت آقایان را در مجلس به دست می‌آوردیم و اساسا اقداماتی که در مجلس طی تصویب طرح‌ها و لوایح و سایر موارد انجام دادیم با همکاری آقایان بود چرا که آن‌ها این نگاه و باور را داشتند که نظر و ایده ما بر اساس مطالعه و کار کارشناسی شکل گرفته است خوشبختانه از این لحاظ ما مشکلی نداشتیم تنها مشکلی که می‌شد در دوره‌های مختلف مجلس بیشتر به آن اشاره داشت این بود که خانم‌ها به لحاظ ورود به هیئت رئیسه حمایت نمی‌شدند و بعضا اقداماتی هم شکل می‌گرفت که این اتفاق نیفتد یعنی خانم‌ها در هیئت رئیسه حضور پیدا نکنند و این موضوع یکی از مشکلات عمده‌ای بود که ما با آن درگیر بودیم.
آیا شما در مورد این موضوع صحبت و رایزنی می‌کردید که بانوان هم در هئیت رئیسه حضور پیدا کنند؟
بله. معمولا رایزنی‌هایی هم صورت می‌گرفت ولی خیلی نتیجه‌بخش نبود چون حضور در هئیت رئیسه محصول تصمیماتی جمعی بود که شاید توافقاتی از قبل روی آن صورت می‌گرفت و معمولا نگاه به این حضور برای خانم‌ها زیاد مثبت نبود البته خانم‌ها هم برای حضور در هیئت رئیسه و تصمیم‌گیری‌ها جایگاه مشخصی مد نظرشان بود؛ به عنوان مثال کارپرداز فرهنگی مطمع نظر خانم‌ها بود که این نوع کارها نیازی هم به حضور در هیئت رئیسه نداشت ولی باز هم در این جایگاه‌ها از خانم‌ها حمایتی صورت نمی‌گرفت.
خانم دکتر الهیان حضور نمایندگان زن در مراسم‌ها و سخنرانی‌ها و جلسات در حضور مردم به چه نحو بود؟ آیا آنجا هم شما با مشکلی روبه‌رو بودید یا اینکه مشکلی پیدا نمی‌کردید؟
معمولا نمایندگان زن برای حضور در مجامع و بین مردم مشکل خاصی نداشتند و بر اساس انگیزه و میزان فعالیت خود نمایندگان زن و پاسخ به دعوت‌ها به راحتی حضور پیدا می‌کردند و هنوز هم حضور می‌یابند. در مجموع برای خانم‌ها از این بابت مانعی وجود ندارد.
شما در عرصه سیاست حضور داشتید و از طرفی هم نقش همسری و مادری را هم باید ایفا می‌کردید. می‌خواستم بپرسم شما به عنوان کسی که در عرصه سیاست حضور داشتید و باید محور خانواده هم می‌شدید چگونه بین این دو عرصه ارتباط برقرار می‌کردید؟ و چطور بین این دو تعادل ایجاد می‌کردید که نه خانواده آسیب ببیند نه به فعالیت‌های سیاسی‌تان آسیبی برسد؟ یعنی خانم‌های نماینده چگونه باید رفتار کنند که کنش‌های سیاسی آن‌ها در کنش‌های خانوادگی تاثیر منفی نگذارد و یا برعکس؟
همانطور که اشاره کردید مهم‌ترین اولویت خانم‌های نماینده نقشی است که در خانواده و تربیت فرزند دارند و از این بابت به هیچ وجه نباید نقش سیاسی و اجتماعی آن‌ها به نقش مادری و همسری آسیب برساند لذا این موضوع نیاز به مدیریت جدی دارد که خانم‌های نماینده حضور برنامه‌ریزی شده و کیفی در خانواده داشته باشند. قطعا بانوان نماینده از لحاظ کمّی کمتر از خانم‌های دیگر در کنار خانواده حضور پیدا می‌کنند اما این کمبود حضور را می‌توانند به لحاظ کیفی و عاطفی حل کنند که البته این مسئله نیاز به همکاری جدی همسر و فرزندان دارد و بدون همراهی و همکاری فرزند و همسر و همدلی آن‌ها این مهم امکان‌پذیر نمی‌شود قطعا اگر ما در دوره‌هایی در مجلس حضور داشتیم با همراهی خانواده بوده و این مسئله خیلی به ما کمک کرده که در عرصه سیاست حضور بیابیم و بتوانیم با خاطری آسوده وظایف نمایندگی خود را هم ادا کنیم.
هم‌چنین نگاه برنامه‌ریزی شده و نگاه عاطفی عمیق می‌تواند کاستی‌هایی را که از بابت حضور در مجلس به دنبال دارد، جبران کند.
خانم دکتر به عنوان سوال آخر می‌خواستم بپرسم فرض کنید شما نماینده مجلس هستید و نقشی را هم در خانواده به عنوان همسر دارید. آیا این نماینده بودن رابطه همسری را هم تحت تاثیر
قرار می‌دهد؟
باید توجه داشت که خانم نماینده وقتی در خانه حضور دارد، دیگر نماینده مجلس نیست بلکه مادر فرزندان و یک همسری است که باید به نحو احسن این نقش‌ها را درک کند و درک این نقش‌ها به مدیریت صحیح عرصه‌های مختلف کمک شایان توجهی می‌کند.
اصولا یک نماینده زن نباید در منزل از موضع بالا حاضر شود و وجهه اجتماعی خود را به رخ خانواده بکشد.
آنجا دیگر عرصه خانواده است و باید مهر و محبت و صمیمیت حاکم باشد و فداکاری صورت بگیرد که این هم باید البته متقابل باشد.
خانم دکتر الهیان یکی از مسائلی که برای زنان در جوامع مختلف وجود دارد، نحوه ورود آن‌ها به عرصه سیاست است و متاسفانه زنان به راحتی نمی‌توانند وارد این میدان شوند و فعالیت کنند. فکر می‌کنید این وضعیت در کشور ما چگونه است؟ آیا شرایط برای ورود بانوان به عرصه سیاست مهیا است یا اینکه زنان شرایط سخت‌تری را دارند؟
حضور بانوان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، بعد از انقلاب اسلامی معنای جدیدی به خود گرفته است یعنی به واسطه نگاه حضرت امام خمینی (ره) و اندیشه ایشان، زنان می‌توانند در مقدرات اساسی مملکت دخالت داشته باشند که بر اساس این اندیشه و نگاه حضرت امام زنان بعد از انقلاب اسلامی، مجوز ورود به عرصه‌های سیاسی و اجتماعی را در ابعاد مختلف پیدا کردند که البته این حضور را در شکل‌گیری انقلاب اسلامی با حضور زنان شاخصی در عرصه مبارزه مشاهده می‌کنیم و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در عرصه‌های اجتماعی حضور گسترده زنان به چشم می‌خورد که آغاز آن در راهپیمایی‌های اعتراضی به رژیم منحوس پهلوی بود و بعد از انقلاب اسلامی هم در عرصه‌های مختلف حضور زنان را شاهد هستیم. آنچه که سوال شما بیشتر بدان معطوف است، حضور زنان نخبه در عرصه‌های سیاسی است و شامل ورود زنان به سمت‌های مدیریتی و سیاسی و خدمت‌رسانی مثل نمایندگی مجلس شورای اسلامی و هم‌چنین مدیریت‌های کلان و سایر مناصب می‌شود که در این رابطه ما هنوز به ایده‌آل‌هایی که مد نظر حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری است، نرسیده‌ایم.
در واقع هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ کمّی نخبگان زن باید در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی حضور جدی‌تری پیدا کنند. البته باید به این نکته هم توجه داشت که این مانع، مانعی از طرف نظام و انقلاب نیست بلکه علل متعددی دارد که باید در جای خود آسیب‌شناسی شود که چرا زنان در عرصه‌های سیاسی حضور جدی‌تری ندارند؟ هرچند که ما شاهد هستیم در عرصه‌های مدیریتی و میدان‌های حساسی چون کرسی‌های مجلس شورای اسلامی حضور دارند اما صرف حضورهای این‌چنینی بدین معنا نیست که حضور زنان در عرصه‌های سیاسی از لحاظ کیفی و کمی در حد ایده‌آل است.
طبق نگاه رهبر معظم انقلاب موضوع خانواده اولویت درجه یک کشور است بر همین اساس بانوان باید در سمت‌های کلان و عرصه‌های سیاستگذاری حضور جدی‌تری داشته باشند چرا که نقش اساسی را در خانواده زنان به عهده دارند و بر همین اساس باید از نگاه آن‌ها در عرصه‌های کلان سیاستگذاری بهره گرفت تا این نگاه که خانواده اولویت درجه یک کشور است، تحقق پیدا کند.
خانم دکتر شما اشاره کردید که در ایران به نوعی حاکمیت برای ورود زنان به عرصه سیاست مانعی ایجاد نمی‌کند. این‌گونه استنباط می‌شود که موانع فرهنگی و اقتصادی در این موضوع دخیل هستند. شما این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
موانع متعددی در این ارتباط وجود دارد. بانوان باید خودشان هم به حضورشان باور داشته باشند یعنی اگر بانوان به تاثیرگذاری خودشان در عرصه‌های کلان باور داشته باشند می‌توانند انگیزه بیشتری برای حضور در ساحه‌های مختلف پیدا کنند و با احساس مسئولیت بیشتر در این عرصه‌ها وارد شوند و به تاثیرگذاری خودشان در سیاست‌های کلان کشور یقین بیابند.
از جمله موانع ورود زنان به سیاست، نگاه احزاب، گروه‌ها و هم‌چنین نخبگان سیاسی است یعنی نگاه احزاب و گروه‌ها به ورود زنان به عرصه سیاست با نگاه ایده‌آل حضرت امام خمینی (ره) فاصله زیادی دارد اگر این گروه‌ها و احزاب سیاسی با جدیت بیشتری به تاثیرگذاری و توانمندی بانوان نگاه کنند قاعدتا این زمینه را برای حضور زنان بیشتر فراهم می‌کند ضمن اینکه مسئولین، به ویژه دولت‌ها هم می‌بایست نگاهشان به حضور زنان بر اساس یک نگاه شایسته‌سالارانه باشد چه بسا ما زنان شایسته، مدیر و توانمندی داریم که می‌توانند برخی از سمت‌های کلیدی را به دست بگیرند و به بهترین نحو در عرصه‌های کلان مدیریتی بدرخشند اما متاسفانه این فرصت‌ها معمولا به زنان داده نمی‌شود که این مسئله، تغییر نگاه مسئولین را می‌طلبد تا از توان و شایستگی زنان با لحاظ جنبه‌های ارزشی استفاده کنند و چینش نیروهای توانمند انقلابی را با یک نگاه شایسته‌سالارانه تحقق ببخشند.
خانم دکتر شما بحثی را در مورد دولت مطرح کردید که بیشتر سمت‌ها در این مورد انتصابی است اما حضور زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی هم که یک عرصه انتخابی است، کم است. من به آمار برخی از کشورهای پیشرفته که نگاه می‌کردم نسبت مردان و زنان در پارلمان‌ها حدود یک به 10 یا دو به 10 بود. اما این نسبت در کشور ما خیلی زیاد است و زنان خیلی کمی در مجلس حضور دارند. شما فکر می‌کنید چرا این چشم‌انداز در مجلس ما شکل گرفته است؟
همانطور که اشاره کردم این هم عوامل متعددی دارد. یکی از این عوامل انگیزه زنان برای حضور در این عرصه حساس است.
به هر حال عرصه قانونگذاری عرصه مهم و حساسی است و زنان می‌توانند به صورت تخصصی در جایگاه‌های مختلف مجلس شورای اسلامی و کمیسیون‌های مختلف نقش خودشان را ایفا کنند.
یکی از موانع را هم قبلا اشاره کردم که احزاب و گروه‌های سیاسی زمانی که قرار است لیستی از کاندیداها را ارائه کنند باید از حضور زنان توانمند بیشتر بهره بگیرند و زنانی را که توانمند و ارزشی هستند و در عرصه‌های مختلف موفقیت‌هایی را هم کسب کرده‌اند، در لیست‌های خودشان معرفی کنند چرا كه متاسفانه شرایط برای آقایان و بانوان برابر نیست و رای‌آوری بانوان به ویژه در حوزه‌های انتخابی کوچک‌تر سختی‌های خاص خودش را دارد و با روال خاصی صورت می‌گیرد که این امر یک حمایت ویژه‌ای می‌طلبد تا بانوان از این حوزه‌های انتخابیه به مجلس راه پیدا کنند لذا حمایت احزاب، گروه‌ها و چهره‌های مرجع و تاثیرگذار کمک زیادی به این موضوع می‌کند که ما حضور پررنگ خانم‌ها را در مجالس آینده شاهد باشیم.
تا اینجا مسائلی که مطرح شد بیشتر معطوف به سختی‌های دوره قبل از ورود زنان به عرصه قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی بود. اجازه می‌خواهم کمی هم در مورد دوره بعد از ورود بانوان به عرصه سیاست بحث کنیم. معمولا خانم‌ها به دلایلی، بعد از ورود به مجلس شورای اسلامی با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند. شما این مشکلات را چگونه دسته‌بندی می‌کنید و خود شما زمانی که در مجلس بودید با چه مشکلاتی درگیر بودید؟
تجربه حضور چند ساله ما در مجلس شورای اسلامی اثبات کرده که مشکلات ما ناشی از زن بودن در مجلس نبوده است یعنی اگر ما در مورد طرح‌ها و لوایح مختلف نگاه کارشناسی و مطالعه‌محور را پی می‌گرفتیم حتما حمایت آقایان را در مجلس به دست می‌آوردیم و اساسا اقداماتی که در مجلس طی تصویب طرح‌ها و لوایح و سایر موارد انجام دادیم با همکاری آقایان بود چرا که آن‌ها این نگاه و باور را داشتند که نظر و ایده ما بر اساس مطالعه و کار کارشناسی شکل گرفته است خوشبختانه از این لحاظ ما مشکلی نداشتیم تنها مشکلی که می‌شد در دوره‌های مختلف مجلس بیشتر به آن اشاره داشت این بود که خانم‌ها به لحاظ ورود به هیئت رئیسه حمایت نمی‌شدند و بعضا اقداماتی هم شکل می‌گرفت که این اتفاق نیفتد یعنی خانم‌ها در هیئت رئیسه حضور پیدا نکنند و این موضوع یکی از مشکلات عمده‌ای بود که ما با آن درگیر بودیم.
آیا شما در مورد این موضوع صحبت و رایزنی می‌کردید که بانوان هم در هئیت رئیسه حضور پیدا کنند؟
بله. معمولا رایزنی‌هایی هم صورت می‌گرفت ولی خیلی نتیجه‌بخش نبود چون حضور در هئیت رئیسه محصول تصمیماتی جمعی بود که شاید توافقاتی از قبل روی آن صورت می‌گرفت و معمولا نگاه به این حضور برای خانم‌ها زیاد مثبت نبود البته خانم‌ها هم برای حضور در هیئت رئیسه و تصمیم‌گیری‌ها جایگاه مشخصی مد نظرشان بود؛ به عنوان مثال کارپرداز فرهنگی مطمع نظر خانم‌ها بود که این نوع کارها نیازی هم به حضور در هیئت رئیسه نداشت ولی باز هم در این جایگاه‌ها از خانم‌ها حمایتی صورت نمی‌گرفت.
خانم دکتر الهیان حضور نمایندگان زن در مراسم‌ها و سخنرانی‌ها و جلسات در حضور مردم به چه نحو بود؟ آیا آنجا هم شما با مشکلی روبه‌رو بودید یا اینکه مشکلی پیدا نمی‌کردید؟
معمولا نمایندگان زن برای حضور در مجامع و بین مردم مشکل خاصی نداشتند و بر اساس انگیزه و میزان فعالیت خود نمایندگان زن و پاسخ به دعوت‌ها به راحتی حضور پیدا می‌کردند و هنوز هم حضور می‌یابند. در مجموع برای خانم‌ها از این بابت مانعی وجود ندارد.
شما در عرصه سیاست حضور داشتید و از طرفی هم نقش همسری و مادری را هم باید ایفا می‌کردید. می‌خواستم بپرسم شما به عنوان کسی که در عرصه سیاست حضور داشتید و باید محور خانواده هم می‌شدید چگونه بین این دو عرصه ارتباط برقرار می‌کردید؟ و چطور بین این دو تعادل ایجاد می‌کردید که نه خانواده آسیب ببیند نه به فعالیت‌های سیاسی‌تان آسیبی برسد؟ یعنی خانم‌های نماینده چگونه باید رفتار کنند که کنش‌های سیاسی آن‌ها در کنش‌های خانوادگی تاثیر منفی نگذارد و یا برعکس؟
همانطور که اشاره کردید مهم‌ترین اولویت خانم‌های نماینده نقشی است که در خانواده و تربیت فرزند دارند و از این بابت به هیچ وجه نباید نقش سیاسی و اجتماعی آن‌ها به نقش مادری و همسری آسیب برساند لذا این موضوع نیاز به مدیریت جدی دارد که خانم‌های نماینده حضور برنامه‌ریزی شده و کیفی در خانواده داشته باشند. قطعا بانوان نماینده از لحاظ کمّی کمتر از خانم‌های دیگر در کنار خانواده حضور پیدا می‌کنند اما این کمبود حضور را می‌توانند به لحاظ کیفی و عاطفی حل کنند که البته این مسئله نیاز به همکاری جدی همسر و فرزندان دارد و بدون همراهی و همکاری فرزند و همسر و همدلی آن‌ها این مهم امکان‌پذیر نمی‌شود قطعا اگر ما در دوره‌هایی در مجلس حضور داشتیم با همراهی خانواده بوده و این مسئله خیلی به ما کمک کرده که در عرصه سیاست حضور بیابیم و بتوانیم با خاطری آسوده وظایف نمایندگی خود را هم ادا کنیم.
هم‌چنین نگاه برنامه‌ریزی شده و نگاه عاطفی عمیق می‌تواند کاستی‌هایی را که از بابت حضور در مجلس به دنبال دارد، جبران کند.
خانم دکتر به عنوان سوال آخر می‌خواستم بپرسم فرض کنید شما نماینده مجلس هستید و نقشی را هم در خانواده به عنوان همسر دارید. آیا این نماینده بودن رابطه همسری را هم تحت تاثیر
قرار می‌دهد؟
باید توجه داشت که خانم نماینده وقتی در خانه حضور دارد، دیگر نماینده مجلس نیست بلکه مادر فرزندان و یک همسری است که باید به نحو احسن این نقش‌ها را درک کند و درک این نقش‌ها به مدیریت صحیح عرصه‌های مختلف کمک شایان توجهی می‌کند.
اصولا یک نماینده زن نباید در منزل از موضع بالا حاضر شود و وجهه اجتماعی خود را به رخ خانواده بکشد.
آنجا دیگر عرصه خانواده است و باید مهر و محبت و صمیمیت حاکم باشد و فداکاری صورت بگیرد که این هم باید البته متقابل باشد.
پرطرفدارترین عناوین