آقای علی اصغر خانی نماینده مجلس، حجت ورمزیار کارشناس مسکن روستایی و نیکزاد رئیس بنیاد مسکن در گفت‌وگویی با موضوع ساخت مسکن روستایی به سوالات زیر پاسخ دادند.
سوال: بودجه و تسهیلات برای مسکن روستایی با چه درصدی تخصیص پیدا می کند؟
نیکزاد: ما موظفیم سالیانه ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در روستاهای کشور بهسازی و نوسازی کنیم که قابل اجراست اما منوط به عملکرد مناسب تمام دستگاه‌ها. وظیفه ساخت مسکن به عهده دولت است.
سوال: مجلس چه اقداماتی برای کمک به بهسازی بافت روستایی کرده است؟
خانی: زمانی ۷۵ درصد جمعیت ما روستایی بود اما امروز برعکس شده است. فردی که در روستا تولید کننده است، در شهر‌ها به مصرف‌کننده تبدیل می‌شود. ما ملزم کردیم که سالیانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن در روستاها نوسازی شود. بانک‌ها تمکین نکردند و ۱۰۰ میلیون را با سود ۵ درصد و ۱۰۰ میلیون دوم را با سود ۱۸ درصد ارائه می‌کنند.
سوال: مشکل بانک‌ها در پرداخت تسهیلات چیست؟
نیکزاد: بانک مرکزی ۲۰۰ میلیون تومان را به بانک‌ها ابلاغ کرد اما آن را منوط به ابلاغیه سازمان برنامه و بودجه برای پرداخت ۱۳ درصد اختلاف نرخ کرد. این موضوع انقدر اهمیت داشت که رئیس جمهور مستقیما دستور پرداخت را به سازمان برنامه و بودجه ابلاغ کرد اما هنوز مشکل رفع نشده است.
سوال: چه انتقداتی به شیوه عملکرد بنیاد مسکن وارد است؟
ورمزیار: کل بودجه روستاهای ما بیشتر از ۵ درصد نیست در حالی که طبق قانون برنامه ششم سهم مناسبی از بودجه باید برای روستاها در نظر گرفته شود. این ناشی از نگاه درجه دو به سکونت روستایی و عشایری است. در بلایای طبیعی همین بافت‌های روستایی به دلیل نداشتن مسکن مقاوم آسیب می‌بینند. موضوعاتی مثل معماری و کسب و کارهای سنتی و خانگی در ساخت مسکن روستایی مورد کم توجهی قرار گرفته است.
نیکزاد: نظام فنی روستایی ما در کشور فعال است و تمام واحدهای ساخته شده دارای پروانه ساخت است. محوریت ما در تهیه نقشه‌های ساخت نظر خود مردم است. برای بافت‌های با ارزش هم با برنامه پیش می‌رویم.
سوال: بودجه در نظر گرفته شده برای بنیاد به چه صورت است؟
خانی: ما در مسکن شهری و در مسکن روستایی مدافع هستیم. دولت گذشته که اصلا به این موضوع ورود نکرد اما از دولت جدید تقاضای توجه ویژه به مسکن را داریم. امسال هم بودجه خوبی برای بنیاد ندیدیم. بنا بود برخی از این منابع از درآمد‌های ناشی از واردات خودرو تامین شود که متاسفانه رد شد.
سوال: در طرح‌های هادی عملکرد به چه صورت بوده است؟
ورمزیار: روستاهای ما با رویکرد سکونتگاهی تهیه می‌شوند و این روستا را از ماهیت خودش دور می‌کند. فاصله از محل تامین انرژی پاک می‌تواند بسیار با اهمیت باشد. یکی از موارد مورد تایید طرح هادی بهبود فعالیت اقتصادی بود اما کمتر به موضوعات اقتصادی و اجتماعی توجه شده است. بنیاد مسکن مسئول توسعه اقتصاد روستا نیست اما در طرح هادی باید دیده می‌شد.
سوال: بند ج از فرایند دریافت تسهیلات حذف شد؟
نیکزاد: حدود ۴۹ هزار رستا در کشور وجود دارد که به تامین امنیت پایدار کمک می‌کند. بانک مرکزی، برنامه و بودجه، راه و شهرسازی و بنیاد مسکن باید در کنار هم این مشکل را حل کنند. در وزارت راه و شهرسازی می‌گفتند باید ۲ هزار و ۲۰۰ خانواده‌ای که وام روستایی گرفتند را به ما بدهید تا بند "ج" را قرمز کنیم اما طبق قانون منعی برای دریافت تسهیلات دوباره آن‌ها وجود ندارد؛ وزارت راه هم قول همراهی داده است.
خانی: اگر بانک‌ها ۴۴۰ هزار میلیارد تومان که موظف شدند را واریز کنند شرایط مناسبی خواهیم داشت. برای ورود بانک‌ها به بخش مسکن به شدت گله مندیم. بنا بود ۲۰۰ میلیون وام مسکن با سود ۵ درصد پرداخت شود.
سوال: برای امسال در چه شرایطی قرار دارید و چه برنامه‌ای خواهید داشت؟
نیکزاد: الان ۶۰ هزار واحد مسکن شهری در نقاط کشور می‌سازیم که عملیات اجرایی آن آغاز شده است. در مورد بافت روستایی هم بسیاری به امید دریافت وام کار را شروع کردند و در انتظار تسهیلات‌اند. ما امکان ساخت ۲۰۰ هزار واحد روستایی و ۲۰۰ هزار واحد شهری را داریم اما زمینه این کار فراهم نشده. اگر وام ۲۰۰ میلیون تومانی تامین شود در کمتر از ۵ ماه اینده ۱۰۰ هزار مسکن روستایی را فعال می‌کنیم.
سوال: چرا مجلس از ابزارهای نظارت بر اجرای خود استفاده نمی‌کند؟
خانی: یکی از قوی‌ترین قوانینی که مصوب شده است قانون جهش مسکن است که به دولت هم ابلاغ شده است. مجلس وظیفه خود را انجام داده است و دستگاه‌ها وظیفه اجرا را بر عهده دارند.
