در میز اقتصاد در زمینه تجارت و توسعه آن با کشور افغانستان مواردی مطرح شد.
سوال: آیا برنامه خاص خدمات مهندسی در افعانستان وجود دارد؟
باقری: افعانستان یکی از هدفهای شناخته شده ما در حوزه‌های مختلف تجهیزات، خدمات و برق است. بستر‌های مناسبی مانند مرز مشترک و موارد دیگر نیز برای توسعه وجود دارد در حوزه خدمات فنی و مهندسی عمدتا به عنوان ناظر در افعانستان حاضریم در افغانستان در بخش مختلف مانند سد، نیروگاه و موارد دیگر ظرفیت‌های وجود دارد.
درباره برق پروژ‌های در افغانستان در دست وجود دارد و برخی نیز در حال مناقصه هستیم البته که تحول در افغانستان کمی روند را کند کرده است.
سوال: روابط تجاری با افغانستان چگونه است؟
رضوانی زاده: امروز باید تعریف جدیدی از روابط با افغانستان داشته باشیم چرا باید تراز تجارت ایران و افغانستان به این شکل باشد این موردی بود که رئیس جمهور پیشین افغانستان نیز به آن اشاره داشت.
باید به سرمایه گذاری مشترک توجه شود. کمتر از یک صد هزار افغان در ترکیه، مالزی و امارت بیش از ۳ میلیون دلار سرمایه گذاری داشته، اما در ایران به این شکل نبوده است شهروندان افغان حاضر در ایران از یارانه کشور استفاده می‌کنند با توجه به شعار سال باید نگاه خود را وسیع‌تر کنیم و این را به کشور‌های همه نیز توسعه دهیم.
سوال: آیا نیروگاه بادی در مرز ایران افعانستان وجود دارد؟
تولید کننده برق: اکنون نیروگاه نزدیک شهر هرات خاف است که ۵ هزار مگاوات ظرفیت دارد. ۱۰۰ هزار مگاوات برق مورد نیاز ۲۰ هزار خانوار افعان را پوشش می‌دهد مشکل عمده در حوزه برق بخش اقتصاد این صنعت است باید افغانستان نیز مواردی برای انتقال برق فراهم کند. اما از لحاظ دوربین برقی و انتقال مشکلی نداریم.
نکته‌ای که وجود دارد کشورما قطب برق منطقه است امروز در حوزه تجدید پذیر‌ها نیاز به سرمایه گذاری نیاز داریم. زمانی که برق حاصل از نیروگاه تجدید پذیر را صادر کنیم فشاری به برق داخل نخواهد آمد. مجوز‌های آن نیز وجود دارد، اما مشکل اساسی توسعه شبکه انتقال است خطوط ما اکنون محدویت دارد که باید برای آن برنامه‌ای در نظر گرفت.
سوال: ظرفیت معدتی افغانسنان چگونه است؟
خانی، معاون اقتصادی وزارت کار: در دهه گذشته با توجه به شرایط، افعانستان از خیلی امکانات خود استفاده نکرده است کشور افعانستان از مسیر عقب افتاده و تلاش برای استخراج معدن بسیار کم است. کشور افعانستان اکثر عناصر معدنی با ارزش تجارت را دارد. حوزه سنگ آهن معادن و مس بسیار حائزه اهمیت و همکاری در این حوزه بسیار مهم است.
سوال: چه گامی در زمینه معادن برداشته شده است؟
خانی: در نیمه سال گدشته به سبب تحولات، افعانستان با مشکلات و چالش‌های مواجه شد در این زمینه جلسات مختلف برگزار شد هنوز شاهد اقدامات عملی در افعانستان نیستم. به همت دوستان یک کارگروهی شکل گرفته تا یک مجموعه یک پارچه وارد مذاکرات و اقدامات با افعانستان در این حوزه‌ها شود. تلاش برای توسعه افعانستان می‌تواند بسیار مفید باشد.
سوال: در چه بخش‌های می‌توانیم تجارت را توسعه دهیم؟
رضوانی زاده: شرایط در افعانستان در حوزه کشاورزی مناسب است در شرق افغانستان آب بسیار زیاد است. نیاز این کشور بذر، کود و تکنسین در حوزه کشاورزی است. در رابطه با محصولات آب بر همکاری‌های داشته ایم، اما موانعی وجود دارد امروز علوفه مصرفی دام داری ما از کشور‌های مانند روسیه وارد می‌شود قیمت واردات آن ۲ و نیم برابر نسبت به واردات از افعانستان است. باید در افغانستان خلق ثروث شود تا بتوانند از برخی خدمات استفاده کنند.
تنها بانک ایرانی حاضر در افغانستان بانک آرین است که مجوز آن غیر فعال است، اما اگر فعال بود می‌توانست در حوزه کشاورزی نقش بسیار مهمی داشته باشد.
سوال: برای سرمایه گذاری در افغانستان برنامه‌ای وجود دارد؟
رضوانی زاد: باید رویکرد خود را تغییر دهیم در غیر این صورت پیشرفتی نخواهیم داشت. نکته مهم این است باید به زنحیره صادرات مانند سیستم بانکی، گمرک، سفارتخانه‌ها و موارد دیگر توجه شود. مهم‌ترین مانع مراوادات بانکی است پیشنهاد این است که صادر کننده‌ها به بلوغ خوبی رسیده اند می‌شود از طریق دستگاه‌ها پروژه‌های را برنامه ریزی کرد در سال ۱۴۰۱ باید نگاه صادراتی به خلق ارزش افزوده بیشتری باشد.
سوال: در بحث حمل و نقل مشکل کجا است؟
رضواتی زاده: امروز شبکه ریلی هرات به مزار شریف منتظر سرمایه گذاری است می‌شود از معادن برداشت کرد و به جای عوارض در این حوزه (راه آهن) سرمایه گذاری شود. راهکاره‌های مختلفی هم وجود دارد که نیاز به تدبیردارد.
حدود ۷ میلیون افغان در ایران ساکن است که برای اقامت باید ۱۰۰ هزار دلار سرمایه گذاری کنند نباید این مبلغ پراکنده شود و باید در توسعه افعانستان استفاده شود. کشور ما در حوزه بسته بندی جز پیش گام‌ها است.
سوال: آیا وضعیت برای انتقال برق مناسب است؟
باقری: بله، اما باید شبکه برق ایران به افعانستان توسعه داده شود هر کشوری تلاش می‌کند که کمبود خود را جبران کنند. از نظر شبکه برق به افعانستان وصل هستیم، اما باید توسعه پیدا کند در این صورت است که کشور قطب منطقه خواهد شد.
سوال:چرا اطلاعات و آمار تجاری دقیقی با افغانستان وجود ندارد؟
رضوانی زاده: سازمان انجمن سرمایه گذار خارجی را دراتاق ایران داریم که می‌تواند آمار به ما دهد باید سرمایه گذاری روان سازی شود.
