گروه اقتصاد کلان:عزم جدی دولت سیزدهم برای اجرایی کردن سامانه مودیان مالیاتی،بارقه امید را برای فاصله گرفتن از نظام مالیات ستانی سنتی زنده کرده است.به گزارش«تجارت آنلاین»،کارشناسان اعتقاد دارند اجرای سامانه مودیان مالیاتی علاوه بر کاهش تخلفات،کمک بزرگی به شفاف شدن نظام اقتصادی کشور خواهد کرد و به همین دلیل لازم است سیاستگذار به سرعت این طرح مهم را عملیاتی کند.
سامانه‌ای مانند مودیان معافیت‌های مالیاتی دستوری را کاهش می‌دهد
در همین خصوص،استاد اقتصاد دانشگاه تهران درباره هوشمند سازی سیستم مالیاتی کشور می گوید: تعریف و ایجاد هرگونه سامانه‌ای مانند همین سامانه مودیان، به گونه ای که انسان به آن دسترسی نداشته باشد، یعنی کسی نتواند اطلاعاتی جزمودی اضافه و یا حذف کند، و دست ممیزها از این بخش کوتاه شود و مودی بتواند اطلاعات مالیاتی خود را در این سیستم ثبت و تصمیمات هم شفاف شود، قطعا کمک کننده و مطلوب است. چنین سامانه هایی همواره اثر بخش است و ما باید در این خصوص بیشتر تلاش کنیم. تصمیمات در نظام مالیاتی ستانی باید گروهی گرفته شود و با ایجاد سامانه ای مانند مودیان که چند دهه قبل در کشورهای دیگر در حال اجراست سبب کاهش خطا و هوشمند شدن سیستم مالیات ستانی می‌شود. آلبرت بغزیان در گفت‌وگو با ایلنا همچنین بیان کرد: نظام مالیاتی کشور ما می‌تواند نیاز بودجه‌ای دولت‌ها را تامین کند. با یک بررسی دقیق درباره نسبت مالیات به شاخص ناخالص داخلی با عدد 10درصد مواجه می شویو! یعنی تاثیر مالیات در این شاخص زیر 10درصد است. حتی کشورهایی که برخی حمایت های مالیاتی مثلا از بخش کشاورزی دارند، این نسبت بالای 25درصد است.وی در ادامه متذکر شد: این عدد 10درصد و مقایسه با 25درصد سایر کشورها نشان می دهد که تلاش مالیاتی در ایران کم است. این تلاش بیشتر به سمت فرار مالیاتی رفته است؛ البته در خصوص فرار مالیاتی اینگونه نبوده که فراریان قابل شناسایی نباشد، بانک مرکزی با اشراف بر اطلاعات افراد و تراکنش ها می تواند این مساله را پوشش دهد و سهم خود را در بخش مالیات پرداخت کند.استاد اقتصاد دانشگاه تهران همچنین بیان کرد: یکی دیگر از دلایل کمبود نقش مالیات در بودجه کشور و شاخص تولید ناخالص داخلی، حساب شرکت هایی است که دو دفتره و یا جند دفتره هستند و این روند در کشور ما رایج است. نظام مالیاتی هم به این مساله واقف است اما به دلایلی بر این مسائل چشم بسته است. افتخار این شرکت ها نیز این است که توانسته اند با حسابرس و مشاوران مالیاتی این دفاتر را تنظیم و سیستم مالیاتی را دور بزنند. البته سازمان مالیات همواره تلاش می کند اما در اینشرایط به بن بست می خورد.
بغزیان اظهار کرد: بحث بعدی که نظام مالیاتی برای هوشمند سازی با مقاومت هایی روبرو می شود، معافیت های برخی از نهادها، بنیادها و ارگان‌ها و برخی که بی دلیل از بودجه دولت ارتزاق می کنند. اکنون می‌توان با اجرای این سامانه این بخش ها را که قبلا به صورت دستوری معاف بودن را نیز مجبور به پرداخت مالیات کرد.این اقتصاددان همچنین می گوید: سال هاست که در کشور برای ایجاد دولت الکترونیک تلاش هایی می شود اما همچنان باز هم دست انسانی در این هوشمند اسزی دیده شده و در حال تصمیم گیری است. یعنی یک بروکراسی اداری که به دلیل منافع شخص و گروهی در نظام مالیاتی ایجاد شده است و دلیل عدم استقبال از این مساله نیز همین دلیل است.
وی در پایان بیان کرد: تعریف و ایجاد هر گونه سامانه ای مانند همین سامانه مودیان، به گونه ای که انسان به آن دسترسی نداشته باشد، یعنی کسی نتواند اطلاعاتی جزمودی اضافه و یا حذف کند، و دست ممیزها از این بخش کوتاه شود و مودی بتواند اطلاعات مالیاتی خود را در این سیستم ثبت و تصمیمات هم شفاف شود، قطعا کمک کننده و مطلوب است. چنین سامانه هایی همواره اثر بخش است و ما باید در این خصوص بیشتر تلاش کنیم. تصمیمات در نظام مالیاتی ستانی باید گروهی گرفته شود و با ایجاد سامانه ای مانند مودیان که چند دهه قبل در کشورهای دیگر در حال اجراست سبب کاهش خطا و هوشمند شدن سیستم مالیات ستانی می‌شود.
طرح مالیات بر سرمایه با سامانه مودیان قابل اجرا می‌شود
همچنین،عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی درباره ضعف‌های سیستم مالیاتی موجود در کشور گفت: تردیدی نیست که مالیات یکی از ارکان اساسی در اقتصاد هر کشوری است. علاوه بر این، تجربه نشان داده که کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته در حوزه مالیات برنامه ریزی و سرمایه گذاری های بسیاری داشته و به نتیجه هم رسیده ان سید کریم حسینی در گفت‌وگو با ایلنا افزود: مشکلی که ما در زمینه اخذ مالیات در کشور داریم و مودیان مالیاتی هم با این مشکل مواجه اند، نبود یک سامانه جامع و واحد برای اخذ مالیات است که خطای انسانی را افزایش داده و خطای انسانی را افزایش داده و سبب اعتراض و محل مناقشه مودیان مالیاتی شده است. البته طی سال های اخیر تلاش شده نظام مالیاتی به سمت اصلاح و عدالت پیش رود و ایجاد سامانه های متصل مالیاتی زمینه ایجاد شفافیت در اقتصاد فراهم شود.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس توضیح داد: از سوی دیگر عدم شفافیت در تعیین مالیات یک مشکل عمده ما است. نظام مالیاتی ما باید به سوی عدالت و شفافیت پیش برود. با توجه به همین موضوع سیاست گذاران عرصه مالیاتی کشور بر مالیات ستانی مبتنی بر اطلاعات دقیق و قابل استناد تاکید کرده اند تا هم جلوی فرار مالیاتی گرفته شود و هم رفتار منصفانه و بدون تبعیض در تعیین مالیات داشته باشیم.حسینی با بیان اینکه در دریافت و پرداخت مالیات بازار سنتی بر کشور حاکم است تاکید کرد: ما سامانه های به روز شده و الکترونیکی در زمینه اخد مالیات نداریم.
با سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی در آینده ای نزدیک به طور کامل اجرا خواهد شد می توانیم به شفافیت مالیاتی و افزایش درآمدهای مالیاتی در کشور دست پیدا کنیم. بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400 مجلس، کلسه اشخاص مشمول این قانون مکلف به عضویت و ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی و صدور صورت حساب الکترونیکی برای فروش کالا و خدمات خود شده اند.این نماینده مجلس یازدهم معتقد است، که با راه اندازی سامانه مودیان مالیاتی می توانیم آمار تمام مودیان مالیاتی را در کشور داشته باشیم و علاوه بر این و مهمتر از همه می توانیم افرادی که به شکلی فرار مالیاتی دارند را شناسایی و اقدام به اخد مالیات عادلانه از آنها بکنیم.
همچنین می توانیم طرح مالیات بر عایدی سرمایه که مجلس به دنبال اجرایی سازی آن است را با استفاده از سامانه مودیان مالیاتی عملیاتی کنیم.وی توضیح داد: قطعا به خوبی می توانیم از سامانه الکترونیکی مودیان مالیاتی بهره ببریم و علاوه بر این سازوکار نظارتی هم بیشتر خواهد شد. بیشتر کشورهای توسعه یافته مثل سوئد، روسیه، کانادا این سامانه را در کشورشان اجرایی کرده اند.عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره میزان جلوگیری از فرار مالیاتی توضیح داد: وقتی اطلاعات و آمار مودیان مالیاتی در یک سامانه الکترونیکی جمع باشد و دخالت انسانی هم به صفر رسیده باشد می توان نقاط خلاء در این زمینه را شناسایی و فرار مالیاتی را به خوبی پایش و نظارت کنیم تا از فرار مالیاتی جلوگیری شود. با استفاده از این سامانه شیوه ممیز محور مالیاتی هم به حاشیه رانده می شود زیرا در این روش افراد شخصا و بعضا با تشخیص خود به فعالیت اقتصادی فعالان اقصادی مالیات می بستند.
حسینی درباره میزان رهایی یافتن از وابستگی به اقتصاد نفتی، با افزایش پایه های مالیاتی خاطر نشان کرد: فرآیندی که بتواند به اقتصاد کشور کمک کند قطعا یک جزء نیست و دارای اجزا متفاوتی است ولی با افزایش پایه های مالیاتی و شفافیت در این زمینه بستر لازم برای رهایی یافتن از وابستگی به درآمد نفتی فراهم می شود و در آینده سازوکار بهتری را خواهیم داشت.حسینی درباره علت تاخیر در اجرای سامانه مودیان مالیاتی نیز گفت: متاسفانه دولت ها هر کدام به نحوی که خودشان صلاح می دانند تصمیم گیری می کنند که در دولت دوازدهم اراده ای برای اجرا و عملیاتی کردن سامانه مودیان مالیاتی نبود و در دولت سیزدهم این اراده را بهتر داریم. با اجرایی شدن کامل این سیاست، سامانه مودیان مالیاتی مرجع نهایی ثبت، صدور و استعلام صورتحساب های الکترونیکی مودیان محسوب شده و موجب افزایش رضایت مودیان مالیاتی بابت این شفافیت می شود.
