گزارش تحولات بازار مسکن در شهر تهران که از سوی بانک مرکزی منتشر شده، بیانگر این است که در تیرماه متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای معاملات ملکی تهران ۴۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۵.۸ و ۳۸.۸ درصد افزایش دارد.
علاوه بر این، تعداد معاملات انجام شده در این ماه حدود ۱۰.۳ هزار فقره بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه در سال ۱۴۰۰ به ترتیب ۲۵.۸ درصد کاهش و ۱۰۳ درصد افزایش را نشان میدهد و بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در شهر تهران به تفکیک عمر بنا حاکی از آن است که واحدهای تا پنج سال ساخت با سهم ۳۰.۱ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند.
این در حالی است که در میان مناطق ۲۲گانه شهر تهران، بیشترین قیمت هر متر خانه ۸۳ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با ۲۰ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان در منطقه ۱۸ بوده است که هر یک از آنها با افزایش ۳۵ درصدی در منطقه یک و ۵۴.۶ درصدی در منطقه ۱۸ مواجه شدهاند.
توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده برحسب قیمت یک مترمربع بنا در تیرماه امسال نیز حاکی از آن است که واحدهای مسکونی در دامنه قیمتی ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان به ازای هر مترمربع بنا با سهم ۱۲.۸ درصد بیشترین سهم از تعداد معاملات شهر تهران را به خود اختصاص دادند و دامنه قیمتی ۳۰ تا ۳۵ و ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان با ۱۲.۳ و ۱۰.۷ درصد سهم در رتبه بعدی قرار دارد.
اوضاع اجاره خانه در تهران
از سوی دیگر، در تیرماه امسال توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده بر اساس ارزش هر واحد نشاندهنده آن است که واحدهای مسکونی با ارزش یک میلیارد تا یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان با اختصاص سهم ۱۵.۳ درصد بیشترین سهم از معاملات انجام شده را داشتهاند.
همچنین، توزیع معاملات انجام شده مسکن بر اساس مناطق شهری در تهران حاکی از آن است که منطقه ۵ با ۱۴.۶ درصد از کل معاملات، بیشترین سهم معاملات شهر تهران را به خود اختصاص داده است.
علاوه بر این، بررسی شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری در تیرماه امسال نشان دهنده رشدی معادل ۴۷.۴ و ۵۲.۳ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته است.
آنچه در این گزارش عجیب می نماید این است که با وجود اینکه امروز بانک مرکزی گزارش داد که تیرماه امسال میانگین قیمت هر متر خانه در شهر تهران ۴۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بوده است؛ دیروز مرکز آمار این عدد را ۴۴.۸ ملیون تومان اعلام کرده بود.
بانک مرکزی از اواخر دهه ۸۰ شمسی هر ماه گزارش تحولات بازار مسکن شهر تهران را ارایه میکند. مرکز آمار نیز به طور فصلی اطلاعات قیمت و اجاره مسکن در شهر تهران را منتشر میکرد. از ابتدای سال جاری، مرکز آمار گزارشهای ماهیانه شاخص قیمت آپارتمان در تهران را نیز به آمارهای فصلی خود اضافه کرد.
آمارهایی که توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ارایه میشود با یکدیگر متفاوت است. امروز بانک مرکزی درخصوص تحولات بازار مسکن شهر تهران در تیرماه ۱۴۰۱ گزارش داد که میانگین قیمت هر متر خانه در شهر تهران ۴۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است؛ در حالی که دیروز مرکز آمار این عدد را ۴۴.۸ ملیون تومان اعلام کرده بود.
سامانه املاک و مستغلات مبنای دریافت اطلاعات بازار مسکن شهر تهران است که مرکز آمار و بانک مرکزی، هردو از آن استفاده میکنند اما ظاهرا نمونهگیری مرکز آمار بر اساس روش هدانیک است که میانگین وزنی را محاسبه میکند. یعنی قیمتهای سنگینتر در میانگین وزنی تاثیر بیشتری میگذارد. در حالی که بانک مرکزی میانگین کلی را ارایه میدهد. بدین صورت که همه معاملات را محاسبه، تقسیم بر تعداد میکند و میانگین قیمت را ارایه میدهد.
برخی کارشناسان که معتقدند روش مرکز آمار، علمیتر و بهروز است میگویند محاسبه آمار بر اساس میانگین وزنی دقیقتر از روش متوسط گیری معمولی است. در روش وزنی برای هر مجموعه از معاملات یک شاخص تعیین میکنند و آمار نهایی را نسبت به آن شاخص میسنجند.
اگرچه بنا بر وظایف ذاتی، مرجع رسمی ارایه آمار، مرکز آمار است اما نمیتوان گزارشهای بانک مرکزی را که با روشی متداول و مرسوم ارایه میشود زیر سوال برد؛ چرا که شاخص هر دو مرکز بر اساس دادههای دقیق، بررسی و منتشر میشود.
با این وجود اختلاف بیش از سه میلیون تومانی بین شاخص قیمت بانک مرکزی با مرکز آمار درخصوص قیمت هر متر خانه در تهران میتواند منجر به سردرگمی کنشگران، فعالان بازار مسکن و متقاضیان خرید خانه شود.