گروه نفت و انرژی: براساس قانون جهش تولید مسکن، بانک‌ها موظف شده‌اند برای پیشبرد ساخت مسکن در کشور و کمک به طرح دولت، تسهیلات پرداخت کنند. با این حال پرداخت این تسهیلات تاکنون با حاشیه‌های زیادی روبرو بوده است. حالا اما شواهد نشان می‌دهد دست کم 20 بانک هیچ سهمی در پرداخت تسهیلات مسکن ندارند! ۲۷ بانک کشور باید طی یک سال اخیر ۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به طرح نهضت ملی مسکن پرداخت می‌کردند که سهم ۲۰ بانک از این وام صفر است و به‌طورکلی ۵.۱ درصد تسهیلات پرداخت شد. قانون جهش تولید و عرضه مسکن، بانک‌ها و مؤسسات مالی عامل را مکلف کرده است، سالانه معادل 20 درصد از تسهیلات پرداختی سیستم بانکی را برای بخش مسکن (نهضت ملی مسکن) پرداخت کنند. در سال اول این رقم 360 هزار میلیارد تومان اعلام شد که بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری باید مطابق سهم در نظر گرفته‌شده برای آنها، آن را پرداخت می‌کردند.
براساس آمار شبکه بانکی، در سال اول اجرای قانون جهش تولید مسکن یعنی از شهریور سال گذشته تا شهریور امسال حدود 3760 هزار میلیارد تومان تسهیلات از سوی بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری پرداخت شده است که اگر 20 درصد سهم بخش مسکن را محاسبه کنیم حدود 752 هزار میلیارد تومان می‌شود. براساس آمارها در مجموع طی یک سال منتهی به 31 شهریور ماه امسال 27 بانک و موسسۀ اعتباری 18 هزار و 400 میلیارد تومان تسهیلات نهضت ملی مسکن را پرداخت کرده‌اند که با توجه به تکلیف 360 هزار میلیارد تومانی، 5.1 درصد از این تکلیف محقق شده است. این در حالی است که عملکرد 20 بانک و مؤسسه اعتباری در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن طی یک سال (شهریور 1400 تا شهریور 1401) صفر بوده است.
بر این اساس بانک‌های سامان، کارآفرین، اقتصاد نوین، پاسارگاد، سینا، سرمایه، دی، آینده، شهر، گردشگری، خاورمیانه، ایران‌زمین، توسعه تعاون، رفاه، سپه، پست بانک، کشاورزی، صادرات و دو موسسۀ ملل و نور با وجود سهمیه قانونی، تسهیلاتی را در طرح نهضت ملی مسکن پرداخت نکرده‌اند. بانک مسکن به‌عنوان بانک تخصصی بخش مسکن 63 هزار میلیارد تومان سهمیه پرداخت وام در نهضت ملی مسکن داشته است. این بانک در بازه اشاره‌شده حدود 50 هزار میلیارد تومان تسهیلات طرح مذکور را امضا کرده است که معادل حدود 80 درصد سهمیه تکلیفی است و طی این مدت این بانک 18 هزار و 300 میلیارد تومان تسهیلات نهضت ملی مسکن را پرداخت کرده است.
بانک ملی، ملت و تجارت نیز از شهریور سال گذشته تا شهریور امسال به‌ترتیب 4 میلیارد تومان، 100 میلیارد و 7 میلیارد تومان تسهیلات مسکن پرداخت کرده‌اند. 2 بانک صنعت و معدن و توسعه صادرات ایران هم تنها بانک‌هایی بوده‌اند که تمام سهمیه تسهیلات تکلیفی خود را در پرداخت کرده‌اند؛ این بانک‌ها در مجموع 150 میلیارد تومان یعنی هر کدام 75 میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده‌اند.
در حالی که براساس برخی گزارش ها 20 بانک کشور هنوز هیچ تسهیلاتی در اجرای طرح نهضت ملی مسکن پرداخت نکرده اند؛ وزیر راه و شهرسازی می گوید: انتظار می‌رود سقف وام نهضت ملی مسکن از ۳۵۰ به ۵۰۰ میلیون تومان و دوره بازپرداخت نیز افزایش یابد تا قدرت مالی ساخت و ساز بالاتر برود. مهرداد بذرپاش در خصوص ساخت سالانه یک میلیون مسکن، گفت: مسکن و شهرسازی و حمل‌ونقل دو حوزه اصلی برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی است. این دو موضوع اگرچه اشتراکاتی دارند اما تلاش‌های متفاوتی می‌طلبند و تاکنون برای آنها دو شورای حمل و نقل و مسکن تشکیل و به صورت هفتگی جلسه تشکیل می‌شود. وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: کارهای ستادی و پشتیبانی در خصوص اجرای وعده ۴ ساله دولت، انجام شده است و مطالبه اصلی دولت این است که اجرای قانون جهش تولید مسکن به سرمنزل مقصود برسد. وی تصریح کرد: با توجه به مشکلات پیش‌رو به‌ویژه در بخش تأمین مالی و تورم، کار این بخش سخت‌تر شده است.
وزیر راه و شهرسازی در خصوص تأمین زمین و اراضی موردنیاز برای این هدف‌گذاری افزود: بخشی از زمین‌ها در مالکیت وزارتخانه و شهرهای جدید است اما مطابق قانون جهش تولید مسکن سند بخش دیگر بایستی به وزارت راه و شهرسازی منتقل شود. بذرپاش با تأکید بر اینکه کار حوزه مسکن در چند بخش انجام می‌شود، گفت: بیش از ۲۰۰ هزار مسکن مهر نیمه تمام باقی مانده که درصد پیشرفت‌های مختلف دارد و تعدادی از آنها تا پایان سال از طریق منابع صندوق ملی مسکن تکمیل می‌شود. وزیر راه و شهرسازی با اشاره به سفر رئیس جمهور به شهر جدید پرند خاطرنشان کرد: یکی از بحران‌های موجود، مسکن‌هایی است که مردم وجه آن را پرداخت کرده اما هنوز تحویل نگرفته اند؛ این در حالی است که منابع آن صرف زیرساخت‌ها شده، بنابراین تأمین منابع را به‌صورت واریز ۱۰ همت به صندوق ملی مسکن می‌طلبد تا بخشی از آن برای مسکن مهر و بخش دیگر برای ما به تفاوت و جبران کسری سود بانک‌ها صرف شود که در این راستا تکمیل مسکن‌های بالای ۶۰ درصد پیشرفت ساخت، در دستور کار است.
بذرپاش با بیان اینکه اصلی‌ترین تمرکز وزارت راه و شهرسازی روی بافت‌های فرسوده و ناپایدار است، گفت: این اقدام علاوه بر تولید مسکن، کشور را از مخاطرات بافت فرسوده نجات می‌دهد و تولید و ایمن سازی آن حائز اهمیت است. در بخش نوسازی بافت فرسوده طرح‌های انگیزشی و بسته‌های تشویقی طراحی شده که با استقبال مردم مواجه شده است و نتیجه قابل قبول داشته است. وزیر راه و شهرسازی همچنین با اشاره به خودمالکی‌ها و ساخت و ساز از سوی مردم اعلام کرد: فرآیند ساخت و ساز شخصی در سال‌های اخیر کاهش پیدا کرده است، اما با راهبرد طرح‌های تشویقی گوناگون که از سوی معاونت شهرسازی در حال اقدام است، روند ساخت مسکن سرعت می‌گیرد.
وی با اشاره به بخش واگذاری زمین و ساخت واحد مسکونی در اجرای طرح نهضت ملی مسکن، تصریح کرد: در شهرهای با جمعیت کم‌تر از ۲۵ هزار نفر جمعیت، زمین ۲۵۰ متری و در روستاها زمین ۵۰۰ متری داده می‌شود که این متراژ بسته به شرایط قابل تغییر است. از سوی دیگر با ارائه تسهیلات بانکی، ساخت و ساز تقویت و افزایش خواهد یافت و انتظار می‌رود سقف وام از ۳۵۰ میلیون تومان تا ۵۰۰ میلیون اضافه و زمان بازپرداخت نیز اضافه شود تا قدرت مالی بالاتری به اشخاص برای ساخت و ساز داده شود.
بذرپاش به توافق با دستگاه‌هایی که در خصوص ساخت مسکن ایفای نقش می‌کنند، اشاره کرد و گفت: کارهای نهادی با دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌های بزرگ در راستای تأمین مسکن کارکنان زیرمجموعه خود انجام شده است تا علاوه بر تحقق هدف دولت در حوزه مسکن، این سازمان‌ها به‌عنوان محرک‌های اصلی ساخت مسکن وارد عمل شوند.
