آینده بازار خودرو چه خواهد شد؟

امیر حسن کاکایی ضمن تاکید بر اینکه نمی‌توان منکر پیشرفت‌ صنعت خودرو به‌لحاظ فنی طی سال‌های اخیر شد، اظهار کرد: طی چهار سال گذشته علیرغم تحریم‌های سنگین علیه صنعت خودرو، خودروسازان پیشرفت‌هایی داشته‌اند. به طور مثال از یورو ۴ به یورو ۵ ارتقا پیدا کردند، چند محصول خود را از رده خارج کرده و محصولات را (حتی در حد فیس‌لیفت) به‌روز کرده‌اند. ضمن اینکه محصولات جدید هم معرفی شده‌ است. 

عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، ادامه داد: بنابراین می‌توان مدعی شد که صنعت خودرو به‌شدت در حال تلاش است. همچنین در نمایشگاه‌ امسال صنعت خودرو نیز دیدیم که در زمینه خودروهای برقی و هیبریدی نیز اقداماتی انجام شده و این تنها بخشی است که در نمایش عرضه شد، بخش قابل توجهی نیز در روند کار قرار دارد اما چون هنوز نهایی نشده، اطلاع‌رسانی نشده است. خوشبختانه اقدامات خوبی به‌ویژه در زمینه الکترونیک خودروها نیز در حال انجام است.

وی تصریح کرد: بنابراین از این منظرها می‌توان به تلاش صنعت خودرو اذعان داشت اما اینکه "آینده صنعت خودرو چه خواهد شد؟"، حقیقتا بنده چندان خوشبین نیستم؛ چرا که همچنان سیاست‌گذاری‌ها غلط است و اقتصاد صنعت خودرو بر زیر علامت سوال‌های بزرگ قرار دارد. متاسفانه در حال حاضر به نام "تولید"، تعداد خودروهای مونتاژی به شدت در حال افزایش است. خودروهای چینی که عملا نمی‌توان به آن‌ها "خودروی داخلی" اطلاق کرد، چرا که به جز قطعات محدودی همچون تایر، باتری و قطعات جزئی، باقی آنها داخلی نیستند.

این کارشناس صنعت خودرو، ادامه داد: سوالی که اینجا پیش می‌آید این است که این حجم سرمایه‌گذری موازی در این بازاری که به‌لحاظ اقتصادی بسیار دچار مشکل است، قرار است به کجا برسد؟ برخی پاسخ می‌دهند که "پس صف‌های خرید طولانی برای چه هستند؟" بایستی پاسخ داد که این دو به‌هیچ عنوان ارتباطی باهم ندارد. صفی که برای محصولات خودروسازان دیده می‌شود، صف سرمایه‌گذاری است. مشارکت می‌کنند تا در یک لاتاری ملی (حتی با وجود شرط تعریف حساب وکالتی) شرکت کنند و سودی به طور مثال بالغ بر ۱۰۰ میلیون تومانی کسب کنند. اما زمانی که قیمت‌ها آزاد شود، دیگر چنین صف‌هایی وجود نخواهد داشت و تقاضا به‌ویژه تقاضاهای کاذب به‌شدت فروکش خواهد کرد.

کاکایی ضمن تاکید بر اینکه پایین آمدن قیمت‌ها دور از انتظار است، تصریح کرد: به هر حال هر خودرویی، یک قیمت تمام شده دارد و می‌دانیم با وضعیت مونتاژکاری‌های فعلی و خودروهایی مونتاژی که قارچ‌گونه در حال افزایش‌اند و از سوی دیگر ایران‌خودرو و سایپا با نهایت تلاش و سختی فراوان دست‌وپنجه نرم می‌کنند تا توسعه فناوری داشته باشند؛ لذا باید سرمایه‌ها بازگردد و پایین آمدن قیمت‌ها شدنی نیست.

رقابت نابرابر و سرمایه‌گذاری‌ها به سمت مونتاژکاری حرکت می‌کند

وی افزود: زمانی که چنان رقابت حداقل ظاهری و نابرابر وجود دارد، سرمایه‌گذاری‌های درست به‌راحتی پاسخگو نخواهد بود؛ لذا سرمایه‌گذاری‌ها به سمتی در حال حرکت است که در عمل صنعت خودرو را زمین خواهد زد و مجدد صنعت را به نقطه‌ای می‌رساند که صنعت خودرو کشور مونتاژکاری کامل شود. برخی معتقدند که مگر همین حالا هم صنعت خودرو ما، مونتاژکاری نیست؟! صنعت خودرو برای دو خودروساز ایران‌خودرو وسایپا، صنعتی ضعیف، اما واقعی است. خودشان محصولات را طراحی، نظام تامین و بسیاری از فناوری‌ها را توسعه می‌دهند، حال به طور طبیعی همچون هر خودروساز دیگر، همراه با زنجیره جهانی.

عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم‌وصنعت تهران تاکید کرد: بنابراین ما در حال حاضر صنعت خودرویی داریم که مشکل دارد، اما صنعت خودرو است؛  اما متاسفانه با روش‌های فعلی به‌جای آنکه تقویتش کنیم، تضعیفش می‌کنیم. چنانچه این روند ادامه پیدا کند، طی سه چهار سال پیش‌رو، دیگر چیزی از آنچه از صنعت خودرو متصور بودیم و آرزو داشتیم، باقی نخواهد ماند و آنچه خواهیم داشت، یک مجموعه مونتاژی به‌ویژه تحت امر چینی‌ها خواهد بود.