صبح امروز در مراسمی با حضور احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، جواد اوجی، وزیر نفت و همچنین مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و مدیرعامل بورس انرژی نشست معرفی معاملات گواهی سپرده نفت‌خام و میعانات گازی برگزار و اعلام شد معاملات آن از فردا (دوشنبه ۲۲ اسفند ۱۴۰۱) آغاز می‌شود.
اواسط تابستان بود که مدیرعامل شرکت ملی نفت به گواهی سپرده نفت خام اشاره و اعلام کرد که قرار است این طرح همسو با اقتصاد مقاومتی و مردمی‌سازی اقتصاد باشد و به تنوع روش‌های فروش در شرکت ملی نفت ایران کمک کند.
براین اساس، گواهی سپرده نفت خام راه‌اندازی شده و از روز دوشنبه در بورس انرژی ایران قابل معامله می‌شود.
طلای سیاه جایگزینی برای سرمایه‌گذاری در ارز و طلا
سرمایه گذاران به جای توجه به بازار ارز و طلا از این پس می توانند در طلای سیاه نیز سرمایه‌گذاری کنند. بازار ثانویه این گواهی راه‌اندازی شده است و این اوراق در بانک‌ها قابلیت تضمین شدن دارد. در کنار امکان سرمایه‌گذاری دلاری، در صورت درخواست دارنده، امکان تبدیل به ریال برای این اوراق وجود دارد. علاوه بر این، گواهی سپرده نفت‌خام یک ابزار خلاقانه و جدید است و دارندگان این اوراق، مالک فیزیک نفت خام خواهند بود.
فرق گواهی سپرده نفت با طرح گشایش نفتی چیست؟
تفاوت نخست گواهی سپرده نفت با طرح گشایش نفتی که در دولت دوازدهم مطرح شد این است که گواهی سپرده نفت یک ابزار استاندارد و شفاف برای فروش است که به پشتوانه نفت موجود در مخازن یا انبارهای شرکت ملی نفت منتشر شده و به صورت فروش قطعی نفت بوده و سررسید ندارد، در حالی که اوراق سلف موازی استاندارد بر مبنای عقد سلف منتشر شده و برای تامین مالی پروژها در چارچوب پیش فروش نفت در سررسید مشخصی در آینده انجام می‌شود. اوراق سلف جزء ابزارهای تامین مالی محسوب شده و سبب ایجاد تعهدات برای ناشر آن می‌شود که حجم و میزان انتشار آن می‌تواند تبعاتی را برای ایفای تعهدات در آینده داشته باشد اما در گواهی سپرده، ناشر (انباردار) ضامن تحویل کالا طبق شرایط اعلامی است.
تضمین تحویل دارایی پایه را به‌عنوان دومین تفاوت عمده گواهی سپرده نفت خام با اوراق سلف نفتی است. گواهی سپرده نفت خام طبق شرایطی که در اطلاعیه گشایش انبار منتشر می‌شود منجر به تحویل شده و اشخاصی که به میزان معینی از گواهی‌ها را در اختیار داشته باشند، درخواست تحویل خود را به شرکت ملی نفت ارائه و نسبت به تحویل اقدام می‌کنند، همچنین شرکت ملی نفت ایران این قابلیت را هم ایجاد کرده برای سایر اشخاصی که توانایی تحویل ندارند در قالب ایجاد کنسرسیومی این شرکت به وکالت از دارندگان گواهی فرآیند تحویل را انجام دهد و برای این ابزار مالی امکان تسویه نقدی وجود ندارد اما در قراردادهای سلف موازی استاندارد امکان اعمال اختیار خرید یا فروش و تسویه بر مبنای نرخ اختیار دیده شده است.
سومین تفاوت این است که عمده خریداران قرارداهای سلف موازی استاندارد نهادهای مالی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تامین سرمایه هستند اما در گواهی سپرده فعالان حوزه نفت و فرآورده‌های نفتی و سرمایه‌گذاران بازارهای مالی حضور دارند. همچنین تفاوت دیگر این است که در طرح قبلی قرار بود حداقلی از سود برای خریداران اوراق تضمین شود. اما گواهی چنین نیست و سرمایه‌گذاران با توجه به قیمت‌های نفت خام می توانند به صورت روزانه نسبت به خرید یا فروش گواهی‌ها تصمیم‌گیری کند.
محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در مراسم راه اندازی گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی که با حضور وزیر نفت و وزیر اقتصاد برگزار شد، با تاکید بر اینکه امروز یک روز مبارک است، عنوان کرد: سال‌ها در جمهوری اسلامی آرزو می‌کردیم که نفت را در بورس داخل عرضه کنیم و این آرزو امروز تحقق یافت.
وی ادامه داد: همه سازمان‌ها بر اساس قوانین بالادستی خود عمل می‌کنند، اما چیزی که فعالیت‌ها را معنادار می‌کند رویکردها و گرایش‌ها است. امروز از پدیده ارزشمندی رونمایی می‌کنیم و برای این رونمایی متوسل شدیم به سرانگشت هدایت مقام معظم رهبری در خصوص سیاست‌های اقتصاد مقاومتی.
مدیرعامل شرکت ملی نفت با تاکید بر اینکه مهم‌ترین گرایش وزارت نفت تحقق بند ۱۳ سیاست‌های اقتصاد مقاوتی است، توضیح داد: بند ۱۳ به این موضوع اشاره دارد که از اینکه درآمد صادراتی کشور دچار اسیب و ضربه شود جلوگیری کنیم. در شرایط تحریم‌ها باید کاری کنیم که ضربه‌پذیر نباشیم.
عرضه نفت در بورس با طرح دولت قبل فرق دارد
خجسته مهر افزود: نباید تکانه‌ای به نام عدم مدیریت ارز در کشور داشته باشیم. با شروع کار دولت سیزدهم وزیر درخواست کرد کار را شروع کنیم. اگر همکاری وزارت اقتصاد نبود ما هم نمیتوانستیم به این هدف برسیم.
وی در ادامه با بیان اینکه اوراق گواهی سپرده بسیار جدید و مبتکرانه است، گفت: این گواهی تفاوت قابل توجهی با طرحی که در دولت قبل مطرح شد دارد. افراد با فروش این اوراق میتوانند مالک فیزیک نفت تحت عنوان کالای نفت خام باشند و دارندگان اوراق نفت خام به شرطی که بتوانند یک محموله نفت را از انبارها برداشت کند، امکان صادرات وجود دارد.
جواد اوجی در مراسم راه اندازی گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی که با حضور وزیر اقتصاد برگزار شد، با طرح موضوع مذکور توضیح داد: در ۱۱ ماه سال جاری ۱۴ میلیارد دلار در سامانه‌های نیما و مبادله تزریق شده است.
وی ادامه داد: امسال ۱۹۰ میلیون بشکه نفت بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۸۳ میلیون بشکه بیشتر از سال ۱۴۰۰ نفت صادر کردیم.
وزیر نفت افزود: همچنین میزان صادرات گاز امسال نسبت به سال قبل ۱۵ درصد افزایش داشته است. صادرات LPG نیز نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
وی با اشاره به افتتاح فاز ۱۴ پارس جنوبی عنوان کرد: با افتتاح این فاز سالانه یک میلیون تن دیگر میعانات گازی و ال پی جی و یک میلیون تن اتان به ظرفیت تولید کشور اضافه خواهد شد. میزان ذخایر در کشور امروز کمتر از ۲۰ میلیون بشکه است، درحالی که زمانی که دولت را تحویل گرفتیم هیچ مخزنی خالی نبود.
درآمدهای ارزی کشور بالاتر از نیازهای ارزی است
وزیر نفت با اشاره به اینکه درحال حاضر میزان درامدهای ارزی کشور بالاتر از نیازهای ارزی است، در ادامه با اشاره به گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی، با بیان اینکه طرح مذکور بیش از یک سال است که درحال بررسی است، عنوان کرد: همه ایرادها که در طرح‌های قبلی صورت گرفته بود برطرف شده است.
اوجی با اشاره به اینکه دولت در ابتدای کار مشکلات سختی داشت، افزود: مخصوصا در وزارت نفت یکی از دغدغه‌ها صادرات نفت بود. از سال ۹۷ به بعد فروش نفت در برخی از ماه‌ها صفر بود و اولین سوال این بود که وضعیت صادرات چه خواهد شد؟ درحالی که اکنون به درامد ارزی نفت و فراورده ها و پتروشیمی با استفاده از همه ظرفیت ها و دیپلماسی قوی رسیده ایم.
