هم میهن نوشت: «سوپر مارکت ۵۰ متری با حدود ۲ میلیارد تومان جنس و مشتریخور بالا. فروش؛ ۷ میلیارد تومان.» از این دست آگهیها در اطراف بازار تهران و مناطق مرکزی زیاد است. بررسیهای میدانی هممیهن نشان میدهد که این روزها مهاجرت فعالان بازار مواد غذایی به سایر کسبوکارها شدت گرفته است. یکی از تجار مواد غذایی که عمده فروش چای و قند و شکر است، به خبرنگار هممیهن در این رابطه گفت: «خیلی از دوستان من جنسهاشون رو فروختن و از ایران رفتن. میگفتن اینجا نمیشه کاسبی کرد. تا جنسهاشون رو میفروختن، کالا دوباره گرون میشد و اونا عملا ضرر میکردن. من نمیتونم از ایران برم. والله اونایی که رفتن وضعشون بد نیست.» مهاجرت فعالان بازار مواد غذایی و سوپرمارکتها صرفا به خارج از کشور نیست. بسیاری از سوپرمارکتداران، مغازههای خود را میفروشند و شغل خود را تغییر میدهند.
بررسیهای میدانی نشان میدهد که برخی از تجار از ترس از دست دادن سرمایه به بازارهای سوداگری پناه بردهاند. این روزها در بازار گروههای چندنفره از فعالان بازار مواد غذایی بهوجود آمده و فعالان در این گروهها به سرمایهگذاری در بازارهایی چون طلا، دلار، بورس و حتی ارز دیجیتال میپردازند. یکی از سوپرمارکتداران که واحد تجاری خود را با تمام کالاهایش برای فروش گذاشته بود گفت: «من هر روز ساعت ۷ صبح مغازه رو باز میکنم و تا آخر شب دارم مغازه رو میچرخونم، اما درآمدم خوب نیست. هر بار که میخوام جنس بخرم باید کلی بیشتر پول بدم. الان چند وقته که میخوام مغازه را بفروشم و برای همین بهجای اینکه جنس بخرم دلار میخرم. خیلی بیشتر از خرید جنس سود کردم و میخوام مغازه را بفروشم و سرمایهگذاری کنم.»
این روزها اگر در دیوار، فروش سوپرمارکت را سرچ کنید با انبوهی از آگهیهای فروش سوپرمارکت مواجه میشوید. یک آگهی در دیوار با توضیحات زیر منتشر شده است: «۳۵ متر سوپرمارکت با همه جنس و لوازم فروخته میشود. این واحد تجاری با خودرو و ملک در مناطق ۴ و ۵ هم معاوضه میشود.» تحلیل آگهیهای دیوار و تماس با کسانی که در دیوار آگهی فروش سوپرمارکت گذاشتهاند نشان میدهد که این افراد قصد تغییر شغل و سرمایهگذاری در سایر بازارها را دارند. یکی دیگر از آگهیدهندگان در پاسخ به خبرنگار هممیهن گفت: «من قیمت رو پایین گذاشتم، چون میخوام سریع بفروشم. سوپرمارکت من بالای ۱۵ سال سابقه داره و مشتریخورش عالیه، اما من میخوام شغلم رو تغییر بدم.» بسیاری از کسانی که واحدهای تجاری خود را برای فروش گذاشته بودند قصد سرمایهگذاری در سایر بازارها با پول حاصل از فروش واحد تجاری خود را داشتند. تماسها با مالکان سوپرمارکتهای آگهیشده در دیوار نشان میدهد که بسیاری از این فروشندگان واحد تجاری خود را با ملک، خودرو و حتی طلا معاوضه میکنند.
از سه ماه پیش تاکنون بسیاری از کالاهای اساسی از جمله چای، شکر و تخممرغ افزایش قیمت چشمگیری داشتهاند. بررسیهای میدانی نشان میدهد که چای کلکته باروتی در بازار به قیمت ۲۱۵ هزار تومان به ازای هر کیلو فروخته میشود و این درحالیست که همین چای تا قبل از عید حدود ۱۱۰ هزار تومان قیمت داشت. مرغ به کیلویی ۸۵ هزار تومان رسیده است و برنج ایرانی بین ۹۰ تا ۱۴۰ هزار تومان معامله میشود. شکر هم به صورت عمده فروشی حدود ۲۴ هزار تومان قیمت دارد، اما بهصورت خردهفروشی حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان معامله میشود. همین چند روز پیش اخبار زیادی در رابطه با نایاب شدن شکر منتشر شد و همین موضوع به افزایش قیمت شکر نیز منجر شد.
بررسی آمارهای ۱۰ساله بانک مرکزی از روند تورم خوراکیها و آشامیدنیها نشان میدهد که در سال ۹۲ تورم این بخش حدود ۴۱ درصد بود، اما در سالهای ۹۳، ۹۴ و ۹۵ تورم بخش خوراکی به زیر ۱۰درصد رسید و بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که کاهش تورم به دلیل امضای برجام و بهبود سیاست خارجی بوده است. از سال ۹۶ روند تورم خوراکیها دوباره صعودی شد و در این سال تورم خوراکی به ۹/۱۳ درصد رسید. سال ۹۷ تورم خوراکیها دوباره به بالای ۴۵ درصد رسید و در سال ۹۸ این عدد به بالای ۵۰ درصد صعود کرد. سال ۹۹ هم تورم خوراکیها همچنان صعودی بود و به ۵۵ درصد رسید. تورم خوراکی در سال ۱۴۰۰ همچنان در محدوده ۵۰ درصد ماند و طبق آمارهای بانک مرکزی تورم خوراکیها در سال ۱۴۰۱ تا بهمنماه به ۶۷ درصد رسیده است. از بهمن ۱۴۰۱ به بعد آمارهای تورم مرکز آمار منتشر نشد و بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که از آن زمان تا به امروز مواد غذایی حداقل ۵۰ درصد گران شده است. روند رشد قیمت اقلام غذایی بر میزان تقاضا اثر گذاشته و سود صاحبان فروشگاهها را کاهش داده است.