نشریه اکونومیست در گزارشی در خصوص پیامدهای افزایش شدید قیمت سوخت در اروپا مینویسد ممکن است تعداد افرادی که سال گذشته به خاطر افزایش قیمت سوخت جان خود را از دست دادهاند بیشتر از افرادی باشد که قربانی کرونا شدهاند.
روسیه یکی از بزرگترین صادرکنندگان انرژی به ویژه گاز در جهان است. پس از آغاز جنگ اوکراین و بروز اختلال در عرضه انرژی، قیمت انرژی به صورت جهشی بالا رفت. این امر در اروپا که مقدار قابل توجهی از انرژی خود را از روسیه تامین میکند، قابل مشاهدهتر بود.
قیمت گاز بعدا با اعمال چندین دور تحریم علیه روسیه بیشتر شد. نشریه اکونومیست در این خصوص مینویسد: «اگرچه قیمت عمده فروشی گاز اکنون در سراسر این قاره کاهش یافته است، اما قیمت برق و گاز خانگی در مقایسه با دو سال قبل به ترتیب ۶۹ و ۱۴۵ درصد افزایش یافته است».
نشریه اکونومیست در ادامه مینویسد: قیمت بالای انرژی میتواند به قیمت جان انسانها تمام شود. گرانی برق و گاز مردم را از گرم کردن خانه منصرف میکند و زندگی در شرایط سرد خطر مشکلات قلبی و تنفسی را افزایش میدهد.
اکونومیست در ماه نوامبر پیشبینی کرد که برق گرانقیمت ممکن است بین ۲۲ هزار تا ۱۳۸ هزار کشته در زمستان «معتدل» داشته باشد و اکنون متأسفانه به نظر میرسد که این گفته درست باشد.
این نشریه در ادامه در خصوص روش بررسی تعداد مرگومیر به خاطر گرانی گاز مینویسد: برای مقایسه میزان مرگ و میر زمستان گذشته با سالهای قبل، مرگ و میر سال جاری را با سالهای قبل مقایسه کردیم. پس از مقایسه تعداد مرگ و میز زمستان گذشته با زمانهای یکسان در سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ دریافتیم که مرگ و میر در سراسر اروپا بیشتر از حد انتظار بوده است. در بین ۲۸ کشور اروپایی که مورد بررسی قرار گرفت، از نوامبر ۲۰۲۲ تا فوریه ۲۰۲۳ تعداد مرگ و میر ۱۴۹ هزار تا بیش از حد انتظار بود که معادل ۷.۸ درصد افزایش است.
عوامل متعددی ممکن است این افزایش را توضیح دهد. در میان کسانی که در زمستان گذشته جان خود را از دست دادند، نزدیک به ۶۰ هزار نفر به خاطر ابتلا به کووید-۱۹ بوده است. این بیماری احتمالاً - به طور مستقیم یا غیرمستقیم - به افزایش مرگ و میر کمک کرده، اما بعید است که کل افزایش ۱۴۹ هزار نفری فقط به خاطر کرونا بوده باشد. از مارس ۲۰۲۰ تا سپتامبر ۲۰۲۲، ۷۹ درصد مرگ و میر اروپا به خاطر کرونا بوده، اما سال گذشته ۴۰ درصد بود.
آب و هوا نیز بر تعداد کشته شدگان تأثیر گذاشته است. سرماخوردگی در ماه دسامبر با افزایش مرگ و میر همراه بود. کاهش ۱ درجه سانتی گراد در دمای متوسط در یک دوره سه هفتهای با افزایش ۲.۲ درصدی در کل مرگ و میر همراه است. با این حال، زمستان گذشته معتدلتر از میانگین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بود، بنابراین سرما به تنهایی نمیتواند عامل مرگ و میر اضافی باشد.
به نظر میرسد که قیمتهای بالای انرژی ممکن است تأثیر داشته باشد. آمار نشان میدهد کشورهایی که بیشترین مرگ و میر را داشتند، معمولاً بیشترین افزایش را در هزینههای سوخت داشتند.
اکونومیست در انتها مینویسد مداخله دولتها در قیمت سوخت و کاهش مالیات تا حدی تاثیر گذار بوده و جان تعدادی از افراد را نجات داده، اما واضح است که افزایش قیمت سوخت سال گذشته کشتههای بسیاری بر جای گذاشته و سلاحی مرگبار بوده است.